RESMİ ADI: Amerika Birleşik Devletleri (ABD)
NÜFUS: 329 Milyon
RESMİ DİLİ: İngilizce
YÜZ ÖLÇÜMÜ: 11.437 kilometrekare
BAŞKENT: Washington
BAŞLICA ŞEHİRLERİ: New York, Los Angeles, Chicago, Dallas-Forth Worth, Houston, Philadelphia, Washington DC, Miami
YÖNETİM ŞEKLİ: Federal Cumhuriyet
DEVLET BAŞKANI:  EmJoe Biden
PARA BİRİMİ: ABD Doları

COĞRAFİ KONUM

ABD, coğrafi konum olarak Kuzey Amerika kıtasında, Kuzey Atlantik Okyanusu ve Kuzey Pasifik Okyanusu kıyısında, Kanada ve Meksika arasında yer alır.

SİYASİ VE İDARI YAPI:

ABD, çoğulcu demokrasiye dayalı başkanlık sistemiyle yönetilen federal bir cumhuriyettir. Federal devlet yapısı 50 Eyalet ve başkent Washington DC’yi (District of Columbia) içermektedir. Federal sistem uyarınca federal yönetim ile içişlerinde serbest olan eyalet yönetimlerinin görev, yetki ve sorumlulukları Anayasa’da tanımlanmıştır. Kuvvetler ayrılığı prensibi hâkimdir. ABD Başkanı, yürütmenin başı olarak federal hükümet kurum ve kuruluşlarına yönelik politikaları belirler ve yürütülmesini sağlar. Yasal olarak Başkan gümrük, vergiler ve diğer ticari konularda karar vermek ve tedbirler almak konusunda yetkili kılınmıştır. ABD Kongresi; ABD Senatosu ve Temsilciler Meclisi olmak üzere iki ayrı yasama biriminden oluşmaktadır. Senato, her bir eyaletten 2 üye olmak üzere toplam 100 sandalyeden oluşmaktadır. Toplam 435 sandalyeden oluşan Temsilciler Meclisi’nin görev süresi 2 yıldır.

NÜFUS VE İSTİHDAM:

ABD İstatistik Bürosu’nun tahminlerine göre 329,2 milyon (2018) olan ABD nüfusunun sürekli biçimde artarak 2023’de 341,9 milyon olması beklenmektedir. Dünyanın en fazla nüfusa sahip üçüncü ülkesi olan ABD’de nüfusunun %18,8’i 0-14 yaş, %65,4’ü 15-64 yaş arasında olup, %15,8’i de 65 yaş ve üstündedir. Nüfusun %82,2’den fazlası kentlerde yaşamaktadır. Ortalama yaşam süresi kadınlarda 76,4 yıl; erkeklerde 81,3 yıldır. Etnik gruplar itibarıyla ele alındığında, ülke nüfusunun % 72,4’ü beyaz, % 12,6’sı siyah, % 4,8’i Asya kökenli, % 0,9’u Amerikan ve Alaska yerlisi, % 0,2’si de Hawai ve diğer Pasifik Adaları kökenlidir. Hispaniklerin %88,15’i beyaz olmakla birlikte siyah veya Asya kökenli de olabilmekte ve toplam nüfusun % 16,3’ünü oluşturmaktadır. ABD’de yabancı ülke doğumlu 38 milyonun üzerinde kişi yaşamaktadır. Ülke, dünyanın en kalabalık 5. İspanyolca konuşan nüfusunu barındırmaktadır. Hispanik göçmenlerin daha çok güney batı bölgelerine (özellikle California, Teksas ve Florida) yerleştikleri ve bölgedeki nüfusun %25’ini oluşturdukları tahmin edilmektedir. Asya kıtasından gelen göçmenlerin ise batı sahillerine, Hawaii, New York, Boston, Chicago ve Houston’a yerleştikleri gözlenmektedir. Diğer taraftan, Afrika kökenli göçmenler ise çoğunlukla güneydoğu sahillerine yerleşmektedir.

DOĞAL KAYNAKLAR VE ÇEVRE:

ABD topraklarının %5’i şehir ve yollardan, %26’sı ekilebilir araziden, %21’i ormanlardan ve %21’i diğer alanlardan oluşmaktadır. ABD, çok çeşitli iklim yapısına ve çöl, dağ ve ormanlar bakımından çok fazla çeşitlilik gösteren bir topografyaya sahiptir. Michigan ve Superior gölleri, 50.000 km kare alana sahip göller olup, Missouri (4.090 km) ve Mississippi (3.770 km) ülkenin en uzun nehirleridir. Doğal afetler açısından ABD önemli risk altındadır. Özellikle tropikal fırtınalar Haziran ayından Kasım ayı sonuna kadar Florida ve Körfez çevresinde büyük zararlara ve su basmalarına neden olmaktadır. Batı sahillerinde özellikle Kaliforniya’da deprem ve sarsıntılar sıklıkla yaşanmaktadır. Batı eyaletlerinde neredeyse her yıl büyük orman yangınları yaşanmakta olup, hektarlarca ormanlık alan zarar görmektedir. Orta bölümde yer alan eyaletler açısından en büyük risk ise şiddetli kasırgalardır. Diğer taraftan doğu sahillerinde çeşitli yıllarda susuzluk büyük bir sorun olarak yaşanmıştır. Bununla beraber, ülkede doğal afetler son derece iyi organize edilmiş erken uyarı ve ilk yardım sistemi ile daha az zararla atlatılır hale gelmiştir. ABD’nin sahip olduğu başlıca doğal kaynaklar; kömür, bakır, kurşun, molibden, fosfat, uranyum, boksit, altın, demir, cıva, nikel, gümüş, tungsten, çinko, petrol ve doğal gazdır. Doğayı koruma konusunda bilincin oluşması sonucu hava ve su kirliliğine karşı ve nesli tehlikeye giren hayvanlar için çevre korumacı düzenlemelerin ve önlemlerin alınmasıyla ABD’de su ve havanın kalitesi giderek artmıştır. Havada bulunan karbon-monoksit gazı ve sülfür-dioksit gazları 1970’lerdeki düzeyine kıyasla ciddi oranında azalmıştır.

TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER

ekonomilerinin en büyük örneği olarak gösterilen ABD ekonomisinde, üretim ve hizmetlerin büyük bir bölümü özel sektör tarafından tüketilmekte ve sağlanmakta olup, dünya çapında kamunun ağırlığının bu kadar az olduğu başka bir ekonomi bulunmamaktadır. ABD 2,6 trilyon dolar ithalat ile dünyanın en büyük mal ithalatçısı ve 1,6 trilyon dolar ihracat ile Çin’den sonra 2. en büyük mal ihracatçısı konumundadır. Hizmetler ticaretinde dünyanın en büyük ihracatçısı ve ithalatçısı olan ABD, toplam ihracat ve ithalatta da (hizmetler ve mal ticareti toplamı) lider konumdadır.

İTHALAT

2019 yılında 2,6 trilyon dolarlık (%-2 azalan) ithalatla dünyada %13.5 pay ile 1. sırada olan ABD’nin, 2019 yılında ithal ettiği başlıca ürünler; otomobiller, telefon cihazları, bilgisayarlar, dozlandırılmış ilaçlar, karayolu taşıtları için aksam ve parçalar, petrol yağları, serum ve aşılar, medikal cihazlar ve mobilyalar ve bunların aksam ve parçalarıdır.

İHRACAT

2019 yılında 2,6 trilyon dolarlık (%1 azalan) ihracatla dünyada %8.8 pay ile 2. sıradadır. 2019 yılında ihraç ettiği başlıca ürünler; petrol ve petrol yağları, otomobiller, karayolu taşıtları için aksam ve parçalar, elektronik entegre devreler, telefon cihazları, petrol gazları, medikal cihazlar, serum ve aşılar, bilgisayarlar ve dozlandırılmış ilaçlardır.

BAŞLICA ÜLKELERLE YAPILAN DIŞ TİCARET

İHRACAT

İhracat yaptığı başlıca ülkeler Kanada, Meksika, Çin, G. Kore, Hollanda, Brezilya ve Fransa’dır. Türkiye %0,6 pay ile 28. sıradadır.

İTHALAT

thalat yaptığı başlıca ülkeler Çin, Meksika, Kanada, Japonya, Almanya, G. Kore, Vietnam, İngiltere, İrlanda ve Hindistan’dır. Ülkenin ithalatında Türkiye % 0,4 pay ile 30. sıradadır.

DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR

ABD hâlihazırda dünyanın en fazla doğrudan yabancı sermaye çeken ülkelerinden birisidir. Ayrıca, Amerikan Hazinesi’nin çıkardığı borçlanma tahvilleri ve bonoları bütün dünya yatırımcıları açısından önemli bir yatırım aracıdır. ABD’deki sermaye piyasaları tüm dünya yatırımcılarının sermaye aktardığı piyasalardır. Amerika Birleşik Devletleri genellikle yabancı yatırımcıya konuksever bir yatırım ortamı ile birlikte geniş pazar imkânları sunmaktadır. Vergi kanunları, haksız rekabet, menkul kıymetlerin halka satışı, tüketicinin korunması, işçi ve göçmen hukuku, telif hakkı, marka ve patent, icra-iflas, gıda, eczacılık ürünleri, çevre ve kirlilik kontrolüne ilişkin düzenlemeler, yabancı yatırımcıyı ilgilendiren federal kanunlar kapsamındadır. ABD hukuk düzeni, federal yargının yanı sıra, eyalet ve yerel hukuk düzenlemeleri üstüne kurulmuş ender bir kanuni sistemdir.