2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’na tabi olmayan anonim şirketler, limited şirketler ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler bakımından kar payı avansı dağıtılabilmesinin koşulları ve gereklilikleri Ticaret Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulan Kar Payı Avansı Dağıtımı Hakkında Tebliği ile ayrıntılı olarak düzenlenmektedir.
Kar payı ve kar payı avansı ne anlama gelmektedir?
Kar payı; Net dönem karı veya serbest yedek akçeler üzerinden ortaklara ve kara katılan diğer kimselere genel kurulca dağıtılmasına karar verilen tutarı ifade etmektedir.
Kar payı avansı; Kar payından mahsup edilmek üzere ara dönem finansal tablolara göre oluşan karlar üzerinden Tebliğ hükümlerine göre hesaplanan tutarı ifade etmektedir.
Kar payı avansı dağıtım şartları nelerdir?
Şirket genel kurulunca kar payı avansı dağıtılmasına ilişkin karar alınması.
Kar payı avansı dağıtılacak hesap döneminde hazırlanan 3, 6 veya 9 aylık ara dönem finansal tablolara göre kar edilmiş olması.
İlgili hesap dönemi öncesinde ödenen kar payı avanslarının, ilgili olduğu yılın net dönem karından mahsup edilmesi. (Bu işlem yapılmadan, şirket genel kurulunca kar payı dağıtılmasına ve kar payı avansı ödenmesine karar verilemez.)
Genel kurul toplantısına kar payı avansı dağıtılması kararı alınması için gereken nisaplar nelerdir?
Anonim ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde, sermayenin en az dörtte birini karşılayan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin toplantıda hazır olması, bu nisabın toplantı süresince korunması ve toplantıda hazır bulunan oyların çoğunluğunun kar payı avansı dağıtılması yönünde kullanılmış olması gereklidir.
Limited şirketlerde ise toplantıda temsil edilen oyların salt çoğunluğunun kar payı avansı dağıtılması yönünde olması gereklidir.
Dağıtılacak kar payı avansı tutarı nasıl hesaplanmalıdır?
Dağıtılacak kar payı avansı; varsa geçmiş yıllar zararlarının tamamının, vergi, fon ve mali karşılıkların, kanunlara ve sözleşmeye göre ayrılması gereken yedek akçelerin, varsa intifa senedi sahipleri ile sözleşmede ortaklar dışında kara katılması öngörülen diğer kimseler için ayrılacak tutarların, oluşan ara dönem karından indirilmesi suretiyle hesaplanır. Ödenecek kar payı avansı, bu şekilde hesaplanan tutarın yarısını geçemez.
Aynı hesap dönemi içinde izleyen ara dönemlerde de kar oluşması halinde dağıtılacak kar payı avansı tutarı üst paragrafta belirtilenlerin yanı sıra, önceki ara dönem veya dönemlerde ödenmiş olan kar payı avansı tutarları da indirilerek hesaplanır. Ödenecek kar payı avansı, bu şekilde hesaplanan tutarın yarısını geçemez.
Kar payı avansı işlemlerinde yönetim organının görevleri nelerdir?
Yönetim organı, anonim şirketlerde yönetim kurulunu, limited şirketlerde müdür veya müdürler kurulunu, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde yöneticiyi veya yöneticileri ifade etmektedir.
Kar payı avansı dağıtımı koşullarının sağlanması halinde şirket yönetim organınca sırasıyla aşağıdaki görevler yerine getirilecektir:
Kar payı avansı dağıtımına ilişkin rapor hazırlanması.
Tespit edilen kar payı avansının ortaklara ödenmesine ve bu ödemelerin yapılma usulüne ilişkin karar alınması.
Kar payı avansı tutarlarının kararı izleyen en geç 6 hafta içerisinde ödenmesi.
Hamiline yazılı pay senedi sahiplerine kar payı avansı ödenirken gerekli güvence alınması.
Fazladan ödenen kar payı avanslarının ortaklardan tahsil edilerek şirkete iadesinin sağlanmasını.
Kar payı avansı ödemelerinin kuralları nelerdir?
Kar payı avansı, ana/esas sözleşmede aksine bir hüküm yoksa, dağıtım tarihleri itibarıyla ortağın sermaye payı için şirkete yaptığı ödemelerle orantılı olacak şekilde ödenir.
Kar payı avansı, kardan imtiyazlı paylara imtiyaz dikkate alınarak ödenir.
İntifa senedi sahiplerine, ortaklıkları nedeniyle dağıtılacak kar payı avansı hariç olmak üzere yönetim organı üyelerine ve sözleşmede ortaklar dışında kara katılması öngörülen diğer kimselere kar payı avansı ödenemez.
Ortakların sermaye taahhüt borçları dışında şirkete borçlu olmaları halinde söz konusu borç ortağa ödenecek kar payı avansından mahsup edilir.
Bir hesap döneminde kar payı avansı dağıtan ve ardından sermaye artırımı gerçekleştiren şirket, aynı hesap döneminde tekrar kar payı avansı dağıtmak istediğinde gereklilikler nelerdir?
Sermaye artırımı sonrasında yapılacak kar payı avansı ödemesinde, yeni ortaklara öncelik verilir.
Söz konusu öncelik, eski ve yeni ortakların dönem içerisinde her pay için aldıkları toplam kar payı avans tutarları eşitleninceye kadar devam eder.
Eski ve yeni ortakların hesap dönemi içerisinde her pay için aldıkları toplam kar payı avans tutarları eşitlendikten sonra, kalan kar payı avansı tutarı veya bir sonraki ara hesap döneminde ödenecek kar payı avansı tutarı mevcut ortaklara payları nispetinde ödenir.