Mevcut ekonomik sistem daha çok doğrusal üretim mantığında işlemektedir. Bir ürün üretmek için doğal kaynak yerinden alınır, işlenerek ürün haline getirilir ve kullanılarak atık haline dönüştürülür. Ancak günümüzde dünya genelinde kaynak verimliliğini esas alan bir ekonomik yaklaşım olarak döngüsel ekonomi modeline geçiş konuşulmaktadır. Döngüsel ekonominin günümüz ve geleceğin kalkınma modeli olduğu düşünülmelidir.
Ülkemizde de bu yönde bir eğilim gözlenmektedir. Kaynak verimliliği, sıfır atık, çevre etiketi konularında ulusal stratejiler ve uygulamalar hayata geçirilmektedir. Özellikle ihracat yapan firmaların uluslararası pazarda tutunması ve daha katma değerli ürünler geliştirilmesi adına döngüsel ekonomi uygulamaları önem arz etmektedir. Bu kavram, üretim ve tüketim süreçlerini tekrar tanımlamayı gerektirmektedir.
Konunun önemine istinaden Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü Kalkınma Ajansları için 2020-2021 temasını “Kaynak Verimliliği” olarak seçmiştir. “Üretirken, tüketirken verimlilik” sloganıyla yola çıkan Türkiye’de 26 Kalkınma Ajansı pandemiye rağmen geçtiğimiz yıl konuyla ilgili bir çok faaliyet düzenledi. Ajansımız ise bölgemizde de kaynakların etkin kullanımının sağlanarak bölgesel kalkınmanın sürdürülebilirliği amacıyla yıllardır bir çok başarılı proje ve program hayata geçirmiştir.
Bunlardan ilki, 2014 yılında BEBKA tarafından başlatılan Endüstriyel Simbiyoz Programıdır. Endüstriyel simbiyoz, endüstriyel işletmelerin karşılıklı fayda sağlayacakları ortaklıklar kurduğu, birinin atığının diğeri için hammadde olduğu bir ağ yapıdır. Söz konusu program kapsamında bölgesel düzeyde fizibilite çalışmaları yapılmıştır. Firmalardan alınan bilgiler analiz edilerek olası sinerjiler tespit edilerek firmalar çalıştaylarda ya da ikili görüşmelerde bir araya getirilmiştir.
Ajansımız tarafından hem özel sektöre hem de kar amacı gütmeyen kurumlara çevre dostu üretim, endüstriyel simbiyoz, yenilenebilir enerji, enerji verimliliği gibi konularda mali destekler verilmiştir. Somut çıktılar vermek adına bölgemizde 2018 yılında başlayan ve 2020 sonu itibarıyla tamamlanan 4 firmanın yürüttüğü endüstriyel simbiyoz projeleri hakkında bilgileri paylaşmak isterim.
BEBKA bu 4 firmaya yaklaşık 1.4 milyon TL destek sağladı, ancak bu firmaların yıllık kazanç artışları 80 milyon TL olarak bekleniyor. 4 proje neticesinde 23 kişi istihdam edildi, yıllık 3000 ton atık bertaraf edilmek yerine bir ürüne veya hammaddeye dönüştürüldü. PVC ve ahşap atıklarından plywood, maden atıklarından duvar kaplaması ve doğal taş halı üretildi. Yeni ürünleriyle marka başvurusu yapan, ihracat oranlarını arttıran firmalar oldu.
BEBKA desteğiyle BTSO tarafından bir enerji verimliliği merkezi kuruldu. Merkezin enerji verimliliği ölçümlerinde TÜRKAK tarafından akredite edilen bir laboratuvarı bulunuyor ve enerji verimliliği
danışmanlık yetki belgesine sahip. Bölgede sanayide enerji verimliliğini arttırmak için eğitim ve danışmanlık hizmetleri sunuluyor.
Bu merkezle işbirliği içerisinde yürüttüğümüz Enerji Verimliliğinin Artırılması Programı (EVAP) ile bölgemizde sanayi firmalarında enerji verimliliği bilincini artırmayı hedefliyoruz. Programa KOBİ niteliği taşıyan, yıllık enerji tüketimi 500 TEP üzeri olan endüstriyel işletmeler başvuru yapabiliyor. Programa seçilen 5 firmaya enerji etüt raporu hazırlanacak ve her firmadan ilgili 2 personele 1 günlük eğitim verilecek. Yıl sonuna doğru da bu projelere yönelik bir finansman desteği planlıyoruz. Bu program ile, etütlerde ortaya çıkan yatırım kalemlerine faiz desteği vermek istiyoruz.
Üretimde verimliliği ve çevresel performansı artırmaya yönelik “Yeşil Verimlilik” yaklaşımı üzerine programımızı da yakın zamanda açıklayacağız.
Bölgemizin özzellikle imalat sanayinin kaynak verimliliğine yönelik faaliyetlerimiz katlanarak devam edecek.