ABD Merkez Bankası Başkanı Jerome Powell, 21 Mart’ta bir hafta önceki FOMC toplantısından çok daha şahin ifadelerde bulundu. “Bu noktada gerekirse 50 baz puan faiz artırımı ile gelebiliriz” dedi.
Powell’ın bu konuşmalarından sonra dolar endeksinde çok ciddi bir güçlenme gördük. Özellikle de ABD tahvil faizlerinde de çok sert yükseliş gördük. Fakat şunu söylemeliyim ki çok şahin bir Powell’a rağmen hala temkinli davranıyor. Yani FED’in ekonomik büyümeyi bozmama adına çok da şahin gidebileceğine inanmıyor. Bu fiyatlamayı geçtiğimiz hafta yapmıştı zaten.
Peki, bir hafta öncesinde Powell ne demişti? İsterseniz bir hatırlayalım. 16 Mart FED FOMC toplantısında FED, 2018 yılından bu yana ilk kez faizleri artırdı. Bekleneni yaparak 25 bp faiz artışı ile yola başladı. Açıklanan noktasal grafiklere baktığımızda bu yıl için 7 kez faiz artırımı öngördüğünü görüyoruz. Gerek faiz artırım sayısı, gerekse federal fon oranının bu sene ve önümüzdeki sene için düzeyi bir hayli yüksek. Bu nedenle kararlar oldukça şahin bulundu. Ama Powell’ın konuşmasıyla işler değişti. Powell, piyasaları resesyon olmadan enflasyonu düşürecekleri konusunda fazlasıyla ikna etti. “Ekonomimiz çok güçlü, istihdam piyasası çok sıkı” dedi. Bu nedenle “Artan faiz oranları bizi çok etkilemeyecek” minvalinde konuştu. Bunu duyan piyasalar da “Yaşasın FED, piyasaları çok bozmadan bu işi götürecek” diye bir parti havasına giriverdi. Powell’ın konuşmasının hemen ardından borsalar yükseldi. Borsaların yükselmesinin nedeni, ekonomik büyümenin yavaşlamayacak olması nedeniyle şirket karlılıklarının da çok azalmayacak olmasıydı.
Altının yükselmesinin asıl nedeni de FED, faizleri çok agresif artırmayacağından reel faizler bir süre daha negatifte kalmaya devam edeceğinden ve bir de üzerine enflasyonda bir süre daha yüksek kalmaya devam edeceğinden bunlar sarı metal için olumlu haberlerdi. Dolar endeksinde de bir miktar gevşeme yaşandı. Bunun da temel sebebi piyasanın FED’in faizleri çok agresif artırmayacağı beklentisi oldu. Fakat şunu belirtmeliyim ki Mayıs FED toplantısında işler biraz değişebilir. Mayıs’ta FED, bilanço küçültümü ile ilgili takvimi açıklamayı düşünüyor. Hatta kimilerine göre Mayıs’ta daraltım başlayacak. Haliyle daraltım ve çok daha şahin bir FED ile karşılaşma söz konusu olabilir. Bu nedenle bunu da göz önünde bulundurmakta fayda var diye düşünüyorum.
Doç. Dr. Filiz Eryılmaz
BUÜ İİBF İktisat Bölümü Öğr. Üyesi