Dünyanın İkinci Büyük Ekonomisi; Çin
Çin, Asya kıtasının doğusunda 9.561.000 km2 yüzölçümüne sahip bir ülkedir. Çin Halk Cumhuriyeti; doğuda Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti, güneydoğuda Makao, güneyde Laos-Birmanya-Vietnam-Hindistan-Bhutan-Nepal, batıda Pakistan-Afganistan-Tacikistan-Kırgızistan, kuzeyde Moğolistan Halk Cumhuriyeti ve Rusya Federasyonu ile komşudur. Toplam kara sınırları uzunluğu 20.000 km’nin üzerinde olan ülkenin toplam sahil uzunluğu ise 18.000 km’den fazladır.
Başkenti Pekin olan ülke idari olarak; 23 eyalet, 5 özerk bölge ve 4 belediyeye sahiptir. Bu yapıların tamamı da eyalet seviyesindedir. Ayrıca ülkede Tayvan 23. Eyalet olarak kabul edilmektedir. Ülke, 1949 yılından bu yana Çin Komünist Partisi tarafından yönetilmektedir. Çin’deki en yüksek yönetim organı olan Polit Büro Daimi Komitesi’nin Başkanlığını ve Genel Sekreterliğini yapan Şi Cinping aynı zamanda Devlet Başkanlığını görevini de yönetmektedir.
| Resmi Adı | Çin Halk Cumhuriyeti |
| Nüfus | 1 396 982 000 (2018, IMF) |
| Yüzölçümü | 9.561.000 km2 |
| Dil | Çince (Han) ve diğer etnik grupların dilleri |
| Başkent | Pekin |
| Başlıca Eyaletleri/Şehirleri | Pekin, Tianjin, Guangxi, Guangdong, Şangay |
| Yönetim Şekli | Tek Partili Üniter Komünist Cumhuriyet |
| Devlet Başkanı | Şi Cinping |
Doğal Kaynaklar ve Çevre
Maden ve mineraller yönünden zengin bir ülke olan Çin; aralarında demir, demir alaşımlı metal cevherleri, fosfat, tungsten, molibden ve titanyumun bulunduğu yaklaşık 17 maden ve minarel türünde dünya lideri konumundadır. Bunların yanında Çin bir de uzay teknolojisi ve elektronik alanında kullanılan bazı ender madenlerin de artan orandaki üreticisi ve ihracatçısıdır. Rusya ve Kanada’nın ardından yüzölçümü en geniş ülke olan Çin, elinde olan hidroelektrik güç potansiyeli ve kömür rezervleri açısından dünya birincisidir. Ancak üretilen kömürün kalitesinin düşük olması, ülkenin ekonomik açısıdan gelişmesinin en büyük engellerinden biri olarak görülmektedir.
Ekonomik Yapı
| Para Birimi | Çin Yuanı (CNY) |
| GSYİH (Milyon $) | 10 492 514 (2018 IMF) |
| Kişi Başına GSYİH ($) | 10 088 (2018, IMF) |
| Büyüme Oranı (%) | 6,56 (2018,IMF) |
| ENFLASYON ORANI | % 1,8 (2018) |
| İŞSİZLİK ORANI | % 3,9 (2018) |
Çin, ABD’nin ardından dünyanın en büyük ekonomisine sahip ikinci ülkesidir. Ülke, son dönemde yabancı sermayeyi çekme konusunda da çok başarılı olmuştur. 1950’li yıllardaki yoksulluktan ikinci en büyük ekonomiye beş yıllık planlarla ulaşan Çin ayrıca 1990’ların başından itibaren gelişmekte olan ülkelere yapılan yatırımların başında da yer almaktadır. Yılda ortalama %10 oranında büyüme gösteren ülkenin özellikle doğu kıyıları hissedilir ölçüde bir gelişme göstermektedir. Ancak ekonomik büyümenin hızı istikrarlı değildir. Bazı gözlemciler de Çin’in resmi olarak açıklanandan çok daha hızlı büyüdüğünü öne sermektedir.
Yatırımlara Sağlanan Teşvikler
Çin’de yatırım teşvikleri belirli ülkeler veya bölgeler bazında değil, genel olarak tercihli sektörler ve tercihli bölgeler/şehirler bazında düzenlenmekte ve mevcut ihtiyaçlar doğrultusunda revize edilmektedir. Örneklemek gerekirse, yeni tarım teknolojileri ve entegre tarımsal kalkınma, enerji, bazı ulaştırma alt sektörleri, özel hammadde projeleri ve yüksek teknoloji gibi sektörler desteklenmektedir. Bununla birlikte, eski teknoloji, çevreye ve enerji kullanımına duyarlı olmayan projeler, bazı ulaştırma alt sektörleri ile madencilik ve mineral sektörleri kısıtlı olarak desteklenmektedir. Öte yandan, yabancı yatırımcıların, askeri ve savunma alanlarında, çevreye duyarlı olmayan ve yoğun enerji tüketimine yönelik projelerde yatırım yapmalarına izin verilmemektedir.
Çin’de 5 özel ekonomik bölge bulunmaktadır; (SEZ) Shenzhen, Zhuhai, Shantou, Xiamen ve Hainan adası. SEZ’lerdeki firmalar bu bölgelerde kullanılmak üzere ithal edilen mallara ilişkin tarife indirimleri ve vergi avantajlarından yararlanmaktadır. Bu bölgelerde ithal edilen ürünler sadece bölge içinde kullanılıp iç piyasada satışa sunulamazlar. Buna ek olarak 14 “Açık Kıyı Şehri” ve bölgesi, yabancı yatırım projelerine izinli ve yatırım teşvikleri vermekte, gerekli ekipman ve teknoloji ithalatına gümrüksüz giriş imkanı sağlamaktadır. Ayrıca 14 kıyı şehrinden iç bölgelerdeki 16 ırmak kıyısı yerleşim yerine, 200 kadar Ekonomik ve Teknolojik Gelişme Bölgesi bulunmaktadır. Bu bölgeler yabancı yatırımcılar için çeşitli kolaylıklar sağlamaktadır.
Dış Ticaret
| Dış Ticaret Değerleri | 2015 | 2016 | 2017 |
| İhracat(Amerikan Doları) | 2.273.468 | 2.097.637 | 2.271.796 |
| İthalat(Amerikan Doları) | 1.679.564 | 1.587.921 | 1.840.957 |
| Dış Ticaret Hacmi (Amerikan Doları) | 3.953.032 | 3.685.558 | 4.112.753 |
| Dış Ticaret Dendesi (Amerikan Doları) | 593.904 | 509.716 | 430.839 |
| İhracatın İthalatı Karşılama Oran (%) | 169 | 163 | 123 |
Çin’in Dış Ticaretinde Başlıca Ürün ve Ülkeler (2017)
| İTHALATINDA BAŞLICA ÜLKELER |
İTHALATINDA BAŞLICA ÜRÜNLER |
İHRACATINDA BAŞLICA ÜRÜNLER |
İHRACATINDA BAŞLICA ÜLKELER |
| 1. Güney Kore 177 milyar $ |
8542 Elektronik entegre devreler 258 milyar $ |
8517 Hücresel/Kablosuz Telefonlar 219 milyar $ |
1. ABD 431 milyar $ |
| 2. Japonya 165 milyar $ |
2709 Ham petrol 162 milyar $ |
8471 Otomatik bilgi işlem makineleri 142 milyar $ |
2. Hong Kong (Çin) 281 milyar $ |
| 3. ABD 155 milyar $ |
2601 Demir cevherleri 76 milyar $ |
8542 Elektronik entegre devreler 66 milyar $ |
3. Japonya 137 milyar $ |
| 4. Tayvan 155 milyar $ |
8703 Binek Otomobiller 67 milyar $ |
8473 Makine aksesuarları 33 milyar $ |
4. Güney Kore 103 milyar $ |
| 54. TÜRKİYE 2,9 milyar $ |
8517 Hücresel/Kablosuz Telefonlar 50 milyar $ |
8528 Monitörler ve Projektörler 31 milyar $ |
27. TÜRKİYE 23,4 milyar $ |
Türkiye-Çin Dış Ticaret Değerleri (Milyon Dolar)
| Yıl | İhracat $ | İthalat $ | Hacim | Denge | |
| 2016 | 2.328 | 25.441 | 27.769 | -23.113 | |
| 2017 | 2.936 | 23.371 | 26.307 | -20.435 | |
| 2017* | 1.129 | 8.840 |
|
-7711 | |
| 2018* | 1.196 | 9.900 | 11.096 | -8.704 |
- 5 Aylık Veriler
Türkiye’nin Çin’e ihracatının yapısı incelediğinde ise Çin ekonomisinin ihtiyaç duyduğu hammaddeler ve kimyasallar ağırlıklı bir yapının olduğu görülmektedir. Bu kapsamda, mermer ve doğal taş, krom cevherleri, bakır cevherleri, kurşun cevherleri, çinko cevherleri, kimyasallar Türkiye’nin Çin’e temel ihraç ürünlerini oluşturmaktadır. Bununla birlikte, oto yedek parçaları, çeşitli makineler (gaz türbini, dokuma makinesi vb.) deri, yün, pamuk ve halı gibi bazı ürün gruplarının ihracatında da gelişmeler gözlemlenmektedir.
Başlıca İthal Ettiğimiz Ürünler: Telefon, Ses, Görüntü Cihazları, T.V. ve Radyo Yayınları ve Monitör Cihazlarına Mahsus Aksam ve Parçalar, Otomatik Bilgi İşlem Mak. Ve Bunlara Ait Birimler, Sentetik Filament İplikleri, Elektrik Enerjisi Üretim (Elektrojen) Grupları, Buhar Kazanları, Kızgın Su Kazanları
Başlıca İhraç Ettiğimiz Ürünler: Mermer ve Doğal Taş, Krom Cevherleri, Bakır Cevherleri, Kurşun Cevherleri, Çinko Cevherleri, Kimyasallar
Çin İş Kültürü
Her ülkenin farklı özellikleri ve iş kültürü olduğu gibi Çin’in de kendine has kültür öğeleri bulunuyor. İş seyahati için yolunuz Çin’e düşerse dikkat etmeniz gereken bazı konular var.
İş Görüşmesi Sırasında
- Çin’deki iş gelenekleri arasında isimdense soyismin önce kullanılması önemlidir.
- İş toplantıları sırasında kart alınıp verilmesi önemli bir uygulamadır. Kartlarınızın bir yüzeyi İngilizce hazırlanıp, diğer yüzünün de Çince hazırlanmasında fayda görülmektedir.
- Size sunulan kartvizitin okunmaması, gelişigüzel cüzdanınıza sıkıştırılması veya üzerine not alınması gibi hareketler yapacağınız protokolün baştan bozulmasına neden olabilir.
- Toplantılar resmi bir havada geçer ve oturulan yerler protokole göre belirlenir. En üst düzey Çinli katılımcının, en üst düzey misafiri kendi sağına oturtması yaygın bir uygulamadır.
- İş toplantıları sırasında, Çinlilerin ev sahibi olduğu akşam yemeklerinin erken saatte başladığını bilmek gerekir. İş yemekleri çoğu kez akşam saat 18.00’de başlatılır. Yemek, meyvelerden hemen sonra, aniden saat 20.00 gibi sona erdirilir.Bu şaşırtıcı gelse de yaygın bir durumdur.
- Sunuş materyalleriniz siyah ve beyaz olmalıdır. Renkler bu kültürde farklı anlamlar içerebilir ve çoğunluğu olumsuz anlama gelebilir.
Hediye Kültürü
- Çin iş kültüründe hediye alışverişi resmi politika ile yasaklanmıştır. Bu hareket rüşvet olarak düşünülmekte ve yasal olmayan bir işlem olarak kabul edilmektedir. Ancak hediye değişimi ile ilgili düşünceler birçok organizasyonda daha fazla serbestleşmeye başlamıştır.
- Çinli, bir hediyeyi kabul etmeden önce üç kez hediyeyi reddedecektir. Bunu açgözlü biri olmadığını göstermek için yapacaktır. Israr etmeye devam ediniz. Bir kez hediyeyi kabul ettikten sonra size şükranlarını iletecektir. Size bir hediye verildiği zaman aynı yöntemi sizin de uygulamanız beklenebilir.
- Hediye olarak kesinlikle verilmemesi gerekenler; makas ve bıçak gibi kesici aletlerdir. Bu nesneler arkadaşlığın ve aranızdaki bağların kesilmesi olarak yorumlanmaktadır.
- Eğer mümkün olabilirse hediyeleriniz için kırmızı renkli ambalaj kağıtlar kullanın, bu rengin şans getireceğine inanılır. Düz kırmızı renk, Çin kültüründe emin tarafta kalmak açısından iyi bir renktir.
Çin İş Kıyafeti
- Çin iş kültüründe sade ve fazla renkli olmayan takımlar ve kravatlar kullanılmaktadır. Parlak renkli olanlar makbul değildir. Açık renkli, nötr, bej ve kahverengi tercih edilmektedir.
- İşadamları takım elbise ve kravatı resmi olaylarda giymektedirler. Çin iş kültüründe smokin yoktur.
Halk Davranışı
- Çinliler ilk selamlaşmalarında başlarını hafifçe aşağıya doğru eğerek selam verecektir. El sıkışma burada da uygulanmaktadır, ancak Çinli ortağınız gibi selamlaşmanızda fayda vardır.
- Çinliler konuşurken ellerini kullanmazlar ve karşısında konuşan kişi de bu hareketleri yaparsa sinirlenirler.
Çin Gezi Rehberi
Uzakdoğu ülkesi Çin, dünyanın en köklü devletlerinden biri olarak bilinir. Zengin kültürü, tarihi ve turistik yerleri ile meşhur bir ülke olan Çin’in gezilecek görülecek yerleri de oldukça fazladır. İş seyahati için yolunuz Çin’e düştüğünde mutlaka görmeniz gereken yerleri sizler için derledik.
Çin Seddi
Ülkenin kuzeybatısı boyunca Çin Seddi, yeryüzünün en büyük defansif bloğu olma özelliğine sahiptir. Ülkeyi Türk saldırılarından korumak için yapılan ve yaklaşık 800 yılda tamamlanan Çin Seddi, yeryüzünde uzaydan görüntülenebilen tek yapıdır. Ülkenin sembolü haline gelen Çin Seddi, 2007’de belirlenen Dünya’nın Yeni 7 Harikası içerisinde de yer almaktadır.
Yasak Şehir
Yasak Şehir, başkent Pekin’in ortasında Ming ve Çing hükümdar ailelerinin ikametgahı olan kullanılan bir imparatorluk sarayıdır. Muhafaza edilen en büyük tarihi ahşap bina unvanına sahip olan bu yapı, her yıl on milyonlarca ziyaretçiyi ağırlamaktadır.
Cennet Tapınağı
Pekin’in güneydoğu kesiminde yer alan dini yapılan kompleksidir. 1406-1420 tarihleri arasında inşa edilen bu şaşalı yapı, Uzakdoğu’da kendisinden sonra yapılan birçok mimari eseri etkilemiştir.
Oriental Pearl Kulesi
Çin’in en büyük kenti Şanghay’da bulunan ve kentin sembollerinden biri olan kule tam 14 kata sahiptir. Yüksekliği 468 metre olan kule, dünyanın en yüksek yapılarından biridir.
Hong Kong
Asya’nın en büyük limanı ve serbest pazarı olan Hong Kong, ülkenin turizm, ticaret ve endüstri merkezi olarak biliniyor. Lantau Adası, Hong Kong Adası, Kowloon Yarımadası, Victoria Zirvesi, Okyanus Parkı, Tian Tan Buddha Anıtı ve 1915 yılında inşa edilen Saat Kulesi ise şehrin görülmeye değer noktalarından bazıları.
Guangzhou
Guangzhou şehri, Guangdong eyaletinin merkezi ve en büyük şehri olarak biliniyor. İnci Nehri üzerinde, Hong Kong’un 120 kilometre kuzeybatısında konumlanan bu şehir, ülkenin ulusal ulaşım merkezi ve ticaret limanı olarak hizmet veriyor. 13 milyonu aşan nüfusuyla Çin’in en büyük şehirlerinden biri olan Guangzhou, her yıl çok sayıda turisti ağırlıyor.
Çin Yemek Kültürü
Çin Halk Cumhuriyeti, zengin bir mutfak kültürüne sahiptir. Her bölgede farklılık gösteren Çin mutfağının ortak noktaları ise sebze ağırlıklı yemekler yapılması, yemeklerin wok adı verilen çukur tavalarda pişirilmesi ve çubuklarla yenmesidir.
Malzemelerin başında soya fasulyesi, soya sosu, soya sütü, fasulye filizi ve tofu gelir. Pilav ve pirinç de Çin mutfağının vazgeçilmezlerindendir. Hamur işi gıdaların fazla tüketilmediği ülkede Çin mantısı ise ayrıcalıklıdır. Çeşitli sebze yemeklerinin yanında Çin’in vazgeçilmez yemeklerinden biri de Pekin Ördeği’dir.
Çin’de yenmesi gereken ünlü tatlar arasında deniz ürünlerini de gösterebiliriz. Özellikle özel soslarla ve çiğ olarak servis edilen çeşitli balıklar ülkenin en özel lezzetleri arasında yer alıyor.