Gelişen ve değişen dünya koşulları ile birlikte Ar-Ge ve inovasyon çalışmalarının hız kazandığı tekstil sektöründe artık geleneksel tekstil ve hazır giyim ürünlerinin dışında katma değerli, yüksek performanslı, işlevsel ve akıllı teknik tekstil ürünleri öne çıkmaktadır. Ülkemizde de teknik tekstil pazarı her geçen gün büyümektedir.

Teknik tekstiller, estetik ve dekoratif özelliklerinden ziyade teknik ve performans özellikleri nedeniyle üretilen tekstil ürünleridir. Teknik tekstiller; endüstride, uzay sanayiinde, askeri alanda, denizcilikte, tıpta, inşaatta, jeotekstillerde, ulaştırmada ve yüksek teknoloji uygulamalarında kullanılan fonksiyonellik gerektiren tekstil ürünleridir. Teknik tekstilleri diğer tekstil ürünlerinden ayıran başlıca fark; hazır giyim (koruyucu giysiler hariç) ve iç alan tekstillerinin hariç tutulduğu, daha dar bir alan olan endüstriyel tekstil kısmıdır.

TEKNİK TEKSTİLLERİN SINIFLANDIRILMASI

Teknik sektörlerle olan ilişkisi, ürünlerin gruplara ayrılmasını gerektirmiştir. Bu gruplandırma ile teknik tekstil ürünleri kullanım alanlarına göre 12 alt gruba ayrılmıştır.
1. Tarım Teknik Tekstilleri (Agrotech)
2. Bina ve İnşaat Sektörü Teknik
 Tekstilleri (Buildtech)
3. Giyim Teknik Tekstilleri (Clothtech)
4. Jeotekstiller (Geotech)
5. Ev Teknik Tekstilleri (Hometech)
6. Endüstriyel Tekstiller (Indutech)
7. Hijyen ve Tıbbi Tekstiller (Medtech)
8. Taşımacılık Tekstilleri (Mobiltech)
9. Ambalaj Tekstilleri (Packtech)
10. Koruyucu Elbiseler (Protech)
11. Spor Teknik Tekstilleri (Sportech)
12. Ekolojik ve Çevre Teknik Tekstilleri


 (Ecotech)

DÜNYADA TEKNİK TEKSTİL SEKTÖRÜNÜN DURUMU

Teknik tekstil ürünlerinin tarife cetvelinde tam olarak belirlenememesi nedeniyle, sektörün dış ticaret verileri kesin olarak temin edilememektedir. Dünya tekstil ticaretinin 2015 yılı itibariyle yaklaşık 95 milyar dolar seviyesinde olduğu tahmin edilmektedir. Dünya tekstil sektörü ihracatında olduğu gibi dünya teknik tekstil ihracatında da Çin, %25,6’ lık pay ile ilk sırada gelmektedir. Bu ülkeyi sırasıyla ABD (%9), Almanya (%8,3), İtalya (%4,1), Fransa (%2,7) ve Tayvan (%2,5) takip etmektedir. Ülkemiz ise 2015 yılı itibariyle 16. sırada yer almakta ve dünya ihracatından yalnızca %1,5’ lik bir pay almaktadır.

TÜRKİYE TEKNİK TEKSTİL İHRACAT DURUMU

Tekstil endüstrisinin yapısına bakıldığında teknolojik gelişimin ve Ar-Ge faaliyetlerinin, hazır giyim sektörüne göre daha büyük önem arz ettiği görülmektedir. Sektörde yaşanan gelişmeler incelendiğinde düşük teknoloji ile üretilen ürünlerin yenilikçi yüksek teknoloji ile yeni ürünler ve yeni süreçlere dönüşüm sürecinde hızla ilerlediği bir trend söz konusudur. Küresel teknik tekstil ticaretine bakıldığında ise teknik tekstiller pazarının büyüdüğü ve önemli boyutlara ulaştığı görülmektedir.
Teknik tekstil ihracatımız 2017 yılında 2016 yılına oranla %4,9 oranında artış ile yaklaşık 1,5 milyar dolar değerinde gerçekleşmiştir. 2017 yılında teknik tekstil ihracatımızda en önemli pazarımız aldığı %11’ lik pay ile Almanya’dır. Almanya’ya bu dönemde yapılan teknik tekstil ihracatımız %5,6 oranında artışla yaklaşık 145 milyon dolar değerinde gerçekleşmiştir. İkinci önemli ülke ise, %1,6 oranında artışla yaklaşık 86 milyon dolar değerinde ihracat gerçekleştirilen Fransa’dır. Teknik tekstil ihracatımızda en fazla gerileme gösteren ülke %0,8 ile İran olurken, ihracatımızda en fazla artış gösteren ülke %20,3 artış ile İtalya’dır.

TÜRKİYE TEKNİK TEKSTİL İTHALAT DURUMU

Teknik tekstillerde ihracat payımız yıllara göre artış gösterirken, ithalattaki artış oranı daha fazladır. Ülkemizin teknik tekstil ithalatı 2016 yılında yaklaşık 1,6 milyar dolar değerinde gerçekleşmiştir. Ülkemizin teknik tekstil ithal ettiği ülke sıralamasında ilk sırada Çin yer almakta olup, bu ülkeyi Bangladeş ve Almanya takip etmektedir. 2016 yılı itibarıyla, sektör ithalatımızın yarısı adı geçen ülkelere yapılmaktadır. 2015 yılında Çin sektör ithalatımızın %31’ini karşılarken, 2016 yılında bu oran %32 düzeyine çıkmıştır.

TÜRKİYE ÜRÜN GRUPLARI İTİBARİYLE TEKNİK TEKSTİL İHRACATI

2017 yılı ürün grupları bazında teknik tekstil ihracatımızda en önemli ürün grubu dokusuz yüzey (non-woven), 2016 yılına oranla %10,6 oranında artarak yaklaşık 478 milyon dolar değerinde gerçekleştiği görülmektedir. Toplam teknik tekstil ihracatımızın %32,2’ sini oluşturan bu ürün grubunu ikinci sırada 2017 yılı ihracatımızda %21,5’lik pay ve 328 milyon dolar ihracat değeriyle teknik tekstilden mamül ambalaj için torba ve çuvallar takip etmektedir.
2017 yılı ihracatı en fazla yükselen teknik tekstil ürün grubu, %99,5 oranında artış gösteren balık ağları ve diğer ağlar ürün grubudur. İhracatımızın en fazla gerilediği ürün grubu ise %46,4 azalma oranı ile teknik tekstil materyallerinden hazır giyim ürünüdür.

BURSA’NIN AR-GE ÜSSÜ BUTEKOM
BUTEKOM’un kuruluşu, 2007 yılında Uludağ Tekstil İhracatçıları Birliği (UTİB) tarafından, Bursa ve çevresindeki ilgili kurum ve kuruluşların katılımı ile oluşturulan “Tekstil Teknolojileri Çalışma Grubu” (TTÇG) tarafından kararlaştırılmıştır. Tekstil sektörüne yeni vizyonlar katmak amacıyla BUTEKOM, 2008 yılında “Araştırma Merkezi” olarak faaliyetlerine başlamıştır.
BUTEKOM, %50 Bursa Ticaret ve Sanayi Odası, %32,5 Uludağ Tekstil İhracatçıları Birliği (UTİB) ve %17,5 Uludağ Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (UHKİB) ortaklığı ile son hız çalışmalarına devam etmektedir.

BUTEKOM’ un kuruluş amacı; firmaların yenilikçi, moda ve markaya yönelik, katma değeri yüksek ürünlerin geliştirilmesi, üretim verimliliğinin arttırılması, paydaşlar arasında gerekli işbirliği ve koordinasyonun sağlanmasıdır. Bu kapsamda BUTEKOM, sektörel eğitim ve organizasyonlar düzenlemekte, üniversite-sanayi işbirliğinin sağlanmasına yönelik olarak projeler geliştirmektedir. B
BUTEKOM; AR-GE, Eğitim ve Organizasyon, Test ve Muayene, Müşteri İlişkileri, İdari ve Mali İşler olmak üzere 5 bölümden oluşmaktadır.

BUTEKOM, kurulduğu 2008 yılından bugüne kadar 200’e yakın eğitim düzenleyerek, 6000 kişinin eğitim alması sağlamıştır. 120’den fazla firma ile birlikte çalışarak 110’dan fazla Ar-Ge projesi gerçekleştirmiştir. Gerçekleştirilen projelerin yarıya yakını TÜBİTAK projeleridir. Diğer yarısı; Kalkınma Ajansları, KOSGEB ve AB tarafından desteklenen projelerden oluşmaktadır.
Türkiye’nin alanında ilk mükemmeliyet merkezi Bursa’da
Tekstil ve Teknik Tekstil Mükemmeliyet Merkezi (TTTMM)
Türkiye’nin kalkınma hedefleri doğrultusunda teknik tekstil stratejisinin yönünü belirleyecek “Tekstil ve Teknik Tekstil Mükemmeliyet Merkezi” tekstil sektörünün yeni teknoloji üretim ve transfer merkezi konumunda bulunuyor.
Tekstil ve hazır giyim sektörleri ile alt sektörlerinin sürdürülebilir büyümesine liderlik eden merkez sayesinde, Bursa’nın standart ürünler yerine; akıllı teknik tekstiller, nano ürünler ve üç boyutlu kumaş teknolojileriyle birlikte özgün ve yüksek kaliteli üretimler dünya pazarlarındaki gücüne güç katılması hedefleniyor.
Son teknolojiyle donatılan 13 bin m² kapalı alan içerisinde faaliyet gösteren merkezde; 7 laboratuvar, 3 eğitim salonu, 2 toplantı salonu, 700 m²’lik alanda numune üretim tesisi, bir moda ve tasarım alanı ve 185 kişilik konferans salonu mevcut.
Teknik ve Teknik Tekstil Mükemmeliyet Merkezi (TTTMM) projesi, BUTEKOM şemsiyesi altında gerçekleştirilen, Türk tekstil sanayisine yön verecek son yılların en kapsamlı sektörel projelerinden biri. TTTMM, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası sahipliğinde, BUTEKOM’un kuruluş amaçlarına paralel olarak, BUTEKOM’un altında kurgulanmıştır.
Projenin amacı, Teknik tekstiller öncelikli alan olmak üzere hem bölgede hem de ülkemizde Tekstil ve hazır giyim sektörlerinin sürdürülebilirliğine katkı sağlamak ve yönlendirmek amacıyla Ar-Ge alt yapısını kurmak ve güçlendirmektir.
TTTMM projesi ile sektöre kazandırılan ve kazandırılması planlanan hizmetler:
• Test ve Muayene
• Projeler ve proje üretimi
• Numune üretimi
• Teknik raporlar
• Teknik Danışmanlık
• Eğitim
• Organizasyon
TTTMM projesi tamamlanarak 2016 yılında aktif olarak hizmet vermeye başlamıştır. Projede inşa edilen TTTMM bina alt yapısı numune üretim hattına uygun olarak dizayn edilmiştir. Numune Üretim merkezi henüz planlama aşamasında olup, kısa süre içerisinde faaliyete geçmesi planlanmaktadır. Kurulacak numune üretim hattı Endüstri 4.0’a uygun olarak tasarlanmaktadır. Numune üretim hattında planlanan prosesler:
• Elyaf-İplik Üretimi
• Kumaş Üretimi (Dokuma, Örme)
• Boya, Baskı ve Kaplama
• Bitim İşlemleri
• Konfeksiyon İşlemleri
Test merkezinde Analitik Laboratuvarı, Antibakteriyel Laboratuvarı, Kondisyonlama Laboratuvarı, Yanma Laboratuvarı, Yaş Kimyasal Laboratuvarı, Çevre Laboratuvarı yer almakta, Çevre ve Antibakteriyel Laboratuvarı henüz inşa aşamasındadır. Tekstil, plastik ve kauçuk sektörlerine yönelik olarak 1220 test standardında aktif olarak hizmet verilmektedir.