Dünya Yaş Meyve Sebze Üretimi
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) en güncel verileri olan 2016 yılı verilerine göre; dünyada 65,2 milyon hektar alanda 865,8 milyon ton yaş meyve üretimi, 57 milyon hektar alanda 1 milyar ton yaş sebze üretimi olmak üzere toplamda 122,2 milyon hektar alanda toplamda yaklaşık 1,9 milyar ton yaş sebze üretimi yapılmıştır.
Domates yaklaşık 177 milyon tonluk üretimi ile dünyada en çok yetiştirilen yaş sebzedir. Domatesi sırasıyla; kuru soğan (93,1 milyon ton), hıyar ve kornişon (80,6 milyon ton), lahana (71,2 milyon ton) ve patlıcan (51,2 milyon ton) izlemektedir.
2016 yılı itibarıyla Çin 543,1 milyon tonluk üretimi ile dünyada en fazla yaş sebze üreten ülke konumundadır. Çin dünya yaş sebze üretiminden %51 oranında pay almaktadır. Bu ülkeyi sırasıyla Hindistan (119,9 milyon ton) ve ABD (33,1 milyon ton) izlemektedir. Türkiye 24,4 milyon tonluk üretimi ile dünya sıralamasında dördüncü sırada yer almakta ve dünya yaş sebze üretiminden %2 oranında pay almaktadır.
Karpuz yaklaşık 117 milyon tonluk üretimi ile dünyada en çok yetiştirilen yaş meyvedir. Karpuzu sırasıyla; muz (113,2 milyon ton), elma (89,3 milyon ton), üzüm (77,4 milyon ton) ve portakal (73,1 milyon ton) izlemektedir.
2016 yılı itibarıyla Çin 272 milyon tonluk üretimi ile dünyada en fazla yaş meyve üreten ülke konumundadır. Çin dünya yaş meyve üretiminden %31 oranında pay almaktadır. Bu ülkeyi sırasıyla Hindistan (90,8 milyon ton) ve Brezilya (39,6 milyon ton) izlemektedir. Türkiye 21,7 milyon tonluk yaş meyve üretimi ile dünya sıralamasında beşinci sırada yer almakta ve dünya yaş meyve üretiminden %3 oranında pay almaktadır.
Dünya Yaş Meyve ve Sebze Üretim Verileri
| Üretim Alanı (ha) | Üretim Miktarı (Ton) | |
| Yaş Meyve | 65.235.907 | 865.876.405 |
| Yaş Sebze | 57.003.435 | 1.075.203.877 |
| Toplam | 122.239.342 | 1.941.080.282 |
Dünya ve Türkiye Yaş Meyve Sebze Dış Ticareti
International Trade Center (Trademap) verilerine göre 2017 yılı Dünya yaş meyve sebze ihracatı 155,2 milyar dolar, yaş meyve sebze ithalatı 166,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.
Dünya Yaş Meyve Sebze İhracat Verileri
Trademap verilerine göre, Dünya’da en fazla ihraç edilen sebze grubu 0709 Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonunda (GTİP) bulunan Diğer sebzeler (taze veya dondurulmuş) ürün grubudur. 2017 yılında 13,7 milyar dolar değerinde Diğer sebzeler ürün grubu ihraç edilmiş olup, bu ürün grubunu sırasıyla Domates (9 milyar dolar) ve Soğanlar, şalotlar, sarımsaklar, pırasalar ve diğer soğanımsı sebzeler (6,6 milyar dolar) ürün grupları izlemektedir
Trademap verilerine göre 2017 yılı itibarıyla Hollanda 6,8 milyar dolar ile dünyada en fazla yaş sebze ihraç eden ülke konumundadır. Toplam ihracat içerisinde Hollanda’nın payı %15’tir. Hollanda’yı sırasıyla İspanya (5,9 milyar dolar), Meksika (5,8 milyar dolar), Çin (5,1 milyar dolar) ve ABD (3 milyar dolar) izlemektedir. Türkiye 566,3 milyon dolarlık yaş sebze ihracatı ile 16. sırada yer almaktadır.
Trademap verilerine göre, Dünya’da en fazla ihraç edilen meyve grubu 0802 Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonunda (GTİP) bulunan Diğer sert kabuklu meyvalar (taze veya kurutulmuş) ürün grubudur. 2017 yılında 18,5 milyar dolar değerinde Diğer sert kabuklu meyvalar ürün grubu ihraç edilmiş olup, bu ürün grubunu sırasıyla Diğer taze meyveler (14 milyar dolar) ve Turunçgiller (13,7 milyar dolar) ürün grupları izlemektedir
Trademap verilerine göre 2017 yılı itibarıyla ABD 14,3 milyar dolar ile dünyada en fazla yaş meyve ihraç eden ülke konumundadır. Toplam ihracat içerisinde ABD’nin payı %13’tür. ABD’yi sırasıyla İspanya (9 milyar dolar), Meksika (6,3 milyar dolar), Hollanda (5,9 milyar dolar) ve Şili (5 milyar dolar) izlemektedir. Türkiye 3,5 milyar dolarlık yaş meyve ihracatı ile 9. sırada yer almaktadır
Türkiye Yaş Meyve Sebze Üretimi
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2017 yılında, Türkiye’de 3,3 milyon hektar alanda, 22,1 milyon ton yaş meyve üretimi ve 840 bin hektar alanda 30,7 milyon ton yaş sebze üretimi ile toplamda 4,1 milyon hektarlık alanda 52,8 milyon tonluk yaş meyve sebze üretimi gerçekleştirilmiştir.
TÜİK 2017 yılı verilerine göre, Domates yaklaşık 12,7 milyon tonluk üretimi ile Türkiye’de en çok yetiştirilen yaş sebzedir. Domatesi sırasıyla; karpuz (4 milyon ton), biber (2,6 milyon ton), soğan (2,2 milyon ton) ve hıyar (1,8 milyon ton) izlemektedir.
TÜİK 2017 yılı verilerine göre, Elma yaklaşık 3 milyon tonluk üretimi ile Türkiye’de en çok yetiştirilen yaş meyvedir. Elmayı sırasıyla; sofralık üzüm (2,1 milyon ton), portakal (1,9 milyon ton), soğan (2,2 milyon ton) ve hıyar (1,8 milyon ton) izlemektedir.
Türkiye Yaş Meyve ve Sebze Üretim Verileri (2017)
| Üretim Alanı (Bin ha) | Üretim Miktarı (Ton) | |
| Yaş Meyve | 3.348 | 22.108.955 |
| Yaş Sebze | 840 | 30.784.695 |
| Toplam | 4.188 | 52.893.650 |
Bursa Yaş Meyve Sebze Üretimi
Bursa’nın coğrafi yapısı, uygun iklim koşulları ve verimli arazileri ile tarım ürünlerinin, kalite, miktar ve çeşit yönünden zenginlik göstermesine imkân sağlamaktadır. Yenişehir, Karacabey ve Kemalpaşa’nın verimli arazileri birçok tarımsal ürünü yetiştirmeye müsaittir. Özellikle, meyve üretiminde ön plana çıkan Bursa ilinin ihracatında yaş meyve ve sebzede ‘Deveci Armutu’ ve ‘Bursa Siyah İnciri’ ile kiraz en önemli ihracat ürünleridir. Ayrıca, Tarıma dayalı sanayicilik ve organik tarım için de güzel fırsatlar sunmaktadır.
TÜİK 2017 yılı verilerine göre, Bursa’da 88 bin 844 hektar alanda (bağlar ve zeytinlikler dahil), 636 bin 521 ton yaş meyve üretimi ve 46 bin 683 hektar alanda 2,2 milyon ton yaş sebze üretimi ile, toplamda 135 bin 527 hektarlık alanda 2,9 milyon tonluk yaş meyve sebze üretimi gerçekleştirilmiştir.
TÜİK verilerine göre, Bursa’da en çok yetiştirilen yaş sebze Domatestir. 2017 yılı verilerine göre Bursa, Domates üretimi yaklaşık 12,7 milyon ton olarak gerçekleşmiş olup, Domatesi sırasıyla; biber (194 bin 361 ton), karpuz (156 bin 970 ton), soğan (115 bin 626 ton) ve fasulye (taze) (57 bin 252 ton) izlemektedir.
TÜİK 2017 yılı verilerine göre, Armut 188 bin 754 tonluk üretimi ile Bursa’da en çok yetiştirilen yaş meyvedir. Armudu sırasıyla; sofralık zeytinler 92 bin 706 ton), şeftali (85 bin 200 ton), elma (53 bin 977 ton) ve çilek (47 bin 757 ton) izlemektedir.
Bursa İl Tarım ve Orman Müdürlüğü 2017 Faaliyet Raporunda yer alan verilere göre; İlimizin; ahududu, armut, böğürtlen, bezelye (taze), domates (salçalık), lahana (Brüksel), pırasa ve semizotu üretimi Türkiye üretimi sıralamasında birinci durumdadır. Ayva, zeytin (sofralık), erik, biber (dolmalık), ve dereotu üretimi ise Türkiye üretimi sıralamasında ikinci sıradadır (Tablo 12). Türkiye’de marka haline gelen Gemlik tipi sofralık zeytin, Bursa siyahı inciri ve deveci armudu ihracatı nedeniyle de ulusal pazarda haklı bir seviyeye ulaşmıştır.
Bursa Yaş Meyve ve Sebze Üretim Verileri (2017)
| Üretim Alanı (ha) | Üretim Miktarı (Ton) | |
| Yaş Meyve | 88.844 | 636.521 |
| Yaş Sebze | 46.683 | 2.281.802 |
| Toplam | 135.527 | 2.918.323 |
Kaynak: Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı & UİB