Bursa Ticaret ve Sanayi Odası tarafından, Sanayi Teknoloji Bakanlığı Verimlilik Genel Müdürlüğü ile Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) destekleriyle yürütülen Model Fabrika Projesi açılış için gün sayıyor. Yalın üretim süreçleriyle birlikte kalite ve verimlilik artışı sağlayacak Model Fabrika, Bursalı firmalara yeni sanayi devrimine geçişte rehberlik edecek.
Deneyimsel öğrenme tekniklerini kullanarak teori ve pratiği birleştiren Uygulamalı Yetkinlik Merkezi (Model Fabrika), dijital üretime geçiş uygulamalarına hız kazandırarak, başta KOBİ’ler olmak üzere Bursalı firmaların bu sürece adaptasyonlarını sağlayacak. Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi’nde BTSO MESYEB bünyesinde faaliyet gösterecek Model Fabrika’da üretim geliştirme modelleri gerçek fabrika ortamı gibi kurgulanacak ve sınamaları yapılacak. Fabrikada ayrıca işletme çalışanlarına ve yöneticilerine uygulamalı eğitimler de verilecek.
Temelini Deneyimsel Öğrenme İlkeleri Oluşturuyor
Model Fabrika’nın işletmelerde operasyonel mükemmeliyet ilkelerinin, deneyimsel öğrenme teknikleri kullanılarak, ölçeklendirilebilir bir şekilde yaygınlaştırılmasını sağlayan bir araç olarak tanımlanabileceğini belirten Model Fabrika Müdürü Engin Üçkardaş, operasyonel verimliliği artırmak için tasarlanmış ve geliştirilmiş olan Model Fabrika yaklaşımının temelinde deneyimsel öğrenme ilkelerinin yer aldığını vurguluyor. Model Fabrika yaklaşımının bu yönüyle sadece sınıf eğitimleri içeren geleneksel kapasite geliştirme programları ve danışmanlık hizmetlerinden ayrıştığını söyleyen Üçkardaş, “Model Fabrika yaklaşımı, teorik ve pratik eğitim yöntemlerini deneyimsel öğrenme prensipleri çerçevesinde birleştirir. Bu sayede, sadece sınıf eğitimlerine dayalı kapasite geliştirme programlarına kıyasla hatırlanma oranlarında 6,5 kata varan bir gelişme sağlanabilir. Deneyimsel öğrenme teknikleri sadece hatırlanma oranlarını arttırmakla kalmaz, öğrenme deneyimini erişkinler için daha çekici hale getirir ve hızlandırır.”
Öğren-Dönüş
Model fabrikanın öğrenme yaklaşımı hakkında bilgiler veren Engin Üçkardaş, projenin yaklaşımının “öğren-dönüş” olarak adlandırılabileceğini belirterek şunları söylüyor: “Model fabrika yaklaşımının temelini oluşturan deneyimsel öğrenme teknikleri, katılımcıları edinimlerini gerçek koşullarda kullanarak kalıcı yetkinlikler oluşturmasını sağlar ve işletmlerin verimlilik artırma teknikleri olan, yalın üretim, iş etüdü ve süreç iyileştirme, kaizen sürekli iyileştirme, Sanayi 4.0 ve benzeri konularda kapasitelerinin artırılmasını amaçlayarak “öğren ve dönüş” olarak adlandırılabilecek ve öğrenme yaklaşımı sunmaktadır. Model fabrika uygulamalarında “saha ve sınıf” ilkelerinin kullanıldığı eğitim programları da kullanılmakta olup, bu tür programların etkisi çok daha yüksek olmaktadır.”
Başta Almanya olmak üzere dünya genelinde dijital üretime geçiş hazırlıklarının ve uygulamalarının hız kazandığını kaydeden Üçkardaş, bu kapsamda Türkiye sanayisinin de bu dönüşüm sürecine hazırlanması amacıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Model Fabrika projelerini yaygınlaştırmaya karar verdiğini ifade ediyor.
“Bursa Modern Üretim Tekniklerine Aşina”
BTSO öncülüğünde yürütülen projenin Bursa sanayisi için önemli bir basamak oluşturacağına inandığını belirten Üçkardaş, “Temeli, Sürekli İyileştirme (KAIZEN), Tam Zamanında Üretim, Veri Akışı Haritalaması , KANBAN, Toplam Üretken Bakım, Çekme Sistemleri, Model Dönüş Süresinin Kısaltılması, Esnek Üretim, Talep/Üretim Seviyelendirme ( HEIJUNKA ), 5S, İş ve Kapasite Dengeleme (YAMAZUMİ), Hata Önleyici Düzenekler 6-Sigma, Toplam Kalite Yönetimi, Problem Çözme ve Raporlama, Otonomasyon (JİDOKA) Mükemmellik Modeli (EFQM), Süreçlerin Yeniden Tasarlanması gibi yalın üretim tekniklerinin öğretilmesi ve uygulanması ile işletmelerin dönüştürülmesine ve sonunda dijitalleşme ile Endüstri 4.0 düzeyine ulaştırılmasına dayanan bu proje, Bursa sanayisi için yeni değildir. Türkiye’de, otomotiv, otomotiv yan sanayi, makine, tekstil, teknik tekstil gibi lokomotif üretimlerin merkezi olan Bursa, doğal olarak modern üretim teknikleri ile çok önceden tanışmıştır. Özellikle, Bursa’da yer alan yabancı otomotiv ana sanayi kuruluşları, onlara tedarik yapan KOBİ’lerini, verdikleri eğitimlerle yalın üretim tekniklerinin bir çoğunu uygular hale getirmiştir.”
“Bursalı Firmaların Avantajı Fazla”
Yalın dönüşüm ile firmaların elde edeceği kazanımlara değinen Engin Üçkardaş, “Sıfır hataya yaklaşma, hatayı bir daha tekrarlamama, dışarıdan gelebilecek ani değişimlere en hızlı şekilde tepki verme, müşteri talebi kadar üretme, esnek üretimi sağlayacak teknoloji yoğun bir yapının tesis edilmesi, tam zamanında üretme, israfları yok etme, 5S sistemine uygun olarak çalışma, anlık performansı izleme, hatanın oluşmasına izin vermeme, KAIZEN düşünce tarzını benimseme, değer yönetimini gerçekleştirme, kaliteyi standart bir değer haline getirme, tedarikçi işletmelerle ilişkileri doğru şekilde geliştirme gibi sonuçlar elde edilecektir. Böylece, yalın şirket organizasyonu ve kültürünü benimsemiş olan firmaların yalın üretim tekniklerini digitalleşme ile birleştirmesi sonucunda Sanayi 4.0 seviyesine ulaşması doğal olarak kolay olacaktır. Bu nedenle, Bursa firmalarının avantajı diğerlerinden fazladır.”
Üç Farklı Ürün Önerisi
Model Fabrika uygulaması için ürün tespiti ile ilgili proje paydaşı BTSO firmaları ile yapılan görüşmeler sonucunda üç farklı ürün önerildiğini belirten Üçkardaş, bu ürünlerin Paletli Robot Taşıyıcı, Pnömatik Silindir ve Hidrolik Silindir olduğunu söyledi.
Model Fabrika’da Uygulanacak Programlar
- Pilot işletmelerde öğren-dönüş programları: Sekiz adet firmayı kapsayan bir öğren-dönüş programı uygulanacaktır. Program eğiticilerin eğitiminden geçen Merkez personeli tarafından, bu konuda ihtisas ve deneyim sahibi danışmanların desteğiyle uygulanacaktır.
- Deneyimsel eğitimler: Tarama çalışmaları çerçevesinde temas edilen ancak pilot öğren-dönüş programına alınmayan firmaların katılımıyla iki adet deneyimsel eğitim programı düzenlenecektir (20-22 firma).
- Farkındalık artırıcı seminerler: Uygulama planının ilk yılının ikinci yarından iki adet farkındalık artıcı eğitim gerçekleştirilecektir. Farkındalık artıcı seminerlerin ilkinin pilot öğren-dönüş programı belirli bir aşamaya geldikten sonra düzenlenmesi ve öğren-dönüş programına katılmış işletmelerden bir ve ikisinden konuk konuşmacı davet edilmesi planlanmaktadır.
- Akademik projeler: Merkez ile paydaş üniversiteler, uygulama planının ikinci yılında gerçekleştirilmek üzere proje geliştirecek ve gerekli başvuruları yapacaktır.
- Üniversite eğitimleri: Merkez yönetimi ile paydaş üniversitelerin yönetimleri işbirliği içinde 2018-2019 akademik yılı için planlama yapacak ve üniversite eğitimlerine yönelik uygulama planı netleştirilecektir.
- Ürün geliştirme projeleri: İki adet firmada ürün geliştirme projesi gerçekleştirilmesi öngörülmektedir. Ancak, ürün geliştirme projeleri ilk yıl danışman firma tarafından gerçekleştirilecek ve Merkez personelinin yetkinliklerinin geliştirilmesi için planlama yapılacaktır.
‘Model Fabrika’ İçin Güçlü İşbirliği
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası liderliğinde kurulacak Model Fabrika projesine Bursa Uludağ Üniversitesi akademik destek sağlayacak.
BTSO Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay ile BUÜ Rektörü Prof. Dr. Yusuf Ulcay arasında imzalanan protokol çerçevesinde BTSO, BUÜ ve BUTEKOM işbirliği yapacak. Hazırlık aşaması tamamlanan projenin hayata geçirilmesi ve sonraki sürecinde Uludağ Üniversitesi’nde görev yapan akademisyenler projeye bilimsel destek verecek.
Buü, Projeye Bilimsel Destek Verecek
ULUTEK Binası’nda gerçekleştirilen imza töreninde konuşan BUÜ Rektörü Prof. Dr. Yusuf Ulcay, Bilimden Üretime, Üretimden Ekonomiye mottosuyla yürüttükleri 3. Nesil Üniversite çalışmaları kapsamında sanayi-üniversite işbirliğine büyük önem verdiklerini söyledi. Üniversitelerin öncelikli görevlerinden birisinin sektörlerle ortak projeler hazırlamak olduğunu kaydeden Rektör Prof. Dr. Yusuf Ulcay; “Bursa Uludağ Üniversitesi olarak kentimizdeki iş dünyası temsilcilerinin taleplerine kayıtsız kalmıyoruz. Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nın örnek gösterilecek olan Model Fabrika Projesi’ni bu bağlamda çok önemli buluyoruz. Kentimizin Endüstri 4.0 uygulamalarına ciddi bir katkı sağlamasını öngördüğümüz bu projenin bilimsel ve akademik ayağında bulunmak bizleri mutlu ediyor. Bu merkezde yürütülecek çalışmaların da ekonomimize yol gösterici olacağına inanıyoruz. BTSO Yönetim Kurulu Başkanı Sayın İbrahim Burkay’a da kentin gelecek vizyonuna yaptıkları katkılardan dolayı bir kez daha teşekkür ediyoruz.” diye konuştu.
“Bursa Model Fabrika Sanayideki Verimliliği Artıracak”
BTSO Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay, Bursa iş dünyası olarak Bursa’yı Türkiye’nin yüksek teknoloji üretiminin merkezi yapmak adına çalışmalar gerçekleştirdiklerini söyledi. BTSO liderliğinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın destekleriyle hayata geçecek olan Bursa Model Fabrika Projesi’nde sona geldiklerini belirten Başkan Burkay, proje ile imalat sanayideki verimliliğinin artırılmasını hedeflediklerini kaydetti. Burkay, proje için Almanya’daki benzer model fabrikalarının incelendiğini hatırlattı.
“Dijital Dönüşüme Liderlik Edecek”
Merkezde, KOBİ’lerde yalın üretim teknolojisinin uygulanması ve daha sonra dijital dönüşüme geçmeleri konusunda uygulamalı eğitim verileceğini dile getiren Burkay, “Aynı zamanda ‘Dijital Yetkinlik Merkezi’ kimliğine sahip olacak Bursa Model Fabrika, firmalarımızın rekabet güçlerinin artmasına yardımcı olacak. Merkezimiz, Endüstri 4.0 dönüşümünde firmalarda önemli bir farkındalık oluşturacak. Uygulamalı eğitim ve danışmanlık hizmeti de vereceğimiz Bursa Model Fabrika, işletmelerimizin verimlilik konusunda aksayan yönlerinin iyileştirilmesinde önemli bir rol oynayacak.” dedi.