Dış ticaret fazlası vermesi ve oluşturduğu istihdamla stratejik sektörler arasında yer alan Türkiye mobilya sektörü, Ar-Ge, tasarım ve markalaşma odaklı çalışmalarla uluslararası bir mobilya merkezi olma yolunda ilerlemektedir.
TÜRKİYE MOBİLYA SEKTÖRÜ
Türk mobilya endüstrisi, genelde çoğu geleneksel yöntemlerle çalışan atölye tipi, küçük ölçekli işletmelerin ağırlıkta olduğu bir görünüme sahiptir. Buna karşın özellikle son 15-20 yıllık süreçte küçük ölçekli işletmelerin yanısıra orta ve büyük ölçekli işletmelerin sayısı artmaya başlamıştır.
TÜİK Genel Sanayi ve İşyerleri Sayımı verilerine göre sektör 133 bin kişiyi istihdam etmektedir. Bu alanda faaliyet gösteren işletme sayısı ise 34 binin üzerindedir. Fabrikasyon üretim yapan firmaların, istihdam düzeyi ile paralel olarak büyük firmalardan oluştuğu düşünülmektedir. Fabrikasyon üretim yapan firmaların sayısı her geçen gün artmaktadır. Mobilya ve orman ürünlerinde, sektörde önemli bir yer tutmamakla beraber, faaliyet gösteren yabancı sermayeli firma sayısı, mutfak mobilyası başta olmak üzere artmaktadır.
Türkiyede mobilya sektörü, pazarın yoğunlaştığı ve/veya orman ürünlerinin yoğun olduğu belirli bölgelerde toplanmıştır. Önemli mobilya üretim bölgeleri toplam üretimdeki paylarına göre; İstanbul, Ankara, Bursa (İnegöl), Kayseri, İzmir ve Adana olarak sıralanmaktadır.
TÜİK İşyeri Sayımı verilerine göre mobilya grubu ürünlerde hem işyeri hem de istihdam düzeyi itibari ile İstanbul önde gelmektedir. İstihdam düzeyi sıralamasında İstanbul’u sırası ile Ankara, Bursa, Kayseri ve İzmir takip etmektedir.
TÜRKİYE’NİN DIŞ TİCARETİ
Türk mobilya sanayii 2001 yılından itibaren dış ticarette sürekli olarak artı vermeye başlamıştır. Yaşanan krizlerle birlikte iç talepte görülen daralma firmalarca ihracata yönelinerek atlatılmaya çalışılmış olup, yaşanan süreç bu durumun geçici bir yöneliş olmayıp firmalarımızın tercihi haline geldiğini göstermektedir. İhracat artık can havli ile girilen bir süreç olmaktan çıkıp gelişimin ardındaki en önemli güç haline gelmiştir.
İHRACAT
Mobilya sektörü, işyeri sayısı ve yarattığı istihdam ile önemli bir sektör olmasına karşın ihracatımız içindeki payı sınırlı düzeydedir. Sektörün toplam ihracat içindeki payı 2017’de %1,5 olarak gerçekleşmiştir. Türkiye’nin mobilya ihracatı 2001 yılında 192 milyon dolar olarak gerçekleşirken, 2017 yılında önemli oranda artarak 2 milyar 360 milyon dolara ulaşmıştır. 2017 yılı mobilya ihracatı bir önceki yıla göre %1 oranında artış kaydederek, 2 milyar 360 milyon dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Türkiye’nin dünya mobilya ihracatındaki payı ise yüzde 1,5 seviyelerine yaklaşmış durumdadır.
Mobilya ihracatımız ülkeler bazında incelendiğinde 2009 yılından itibaren en büyük pazarın Irak olduğu görülmektedir. Bu ülkeye ihracatımızda 2017 yılında bir önceki seneye göre %1 oranında bir artış yaşanmış, 427 milyon dolar seviyesinde ihracat gerçekleştirilmiştir. Mobilya ihraç ettiğimiz diğer önemli pazarlar ise Almanya, Suudi Arabistan, Fransa, ABD, İngiltere, B.A.E., Romanya, İsrail ve Azerbaycan’dır. Türkiye, 2017 yılında 167 ülkeye mobilya ihracatı gerçekleştirmeyi başarmıştır.
DÜNYADA MOBİLYA TİCARETİ
Mobilya dış ticaretinde son yıllarda göze çarpan başlıca gelişim mobilya pazarının dışa açılma oranındaki artıştır. 47 milyar dolara yaklaşan mobilya dış ticaret açığı ile ABD, 70 milyar doları aşan ihracatı ile AB ve yaklaşık 56 milyar doları aşan mobilya dış ticaret fazlası ile Çin sektörün önemli aktörleri olarak dünya mobilya piyasalarını yönlendirmektedir.
Dünya mobilya ihracatı, 2002 yılında 63,9 milyar dolar iken, 2017 yılında 181,5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir.
Dünya mobilya ihracatında büyük ölçüde AB ülkeleri söz sahibidir. Almanya ve İtalya AB’nin en büyük üretici ve ihracatçılarıdır. Polonya, Fransa, Danimarka, Belçika, İsveç, Danimarka, Avusturya, İngiltere ve Hollanda ise diğer önemli mobilya ihracatçısı ülkelerdir.
AB ülkelerinden Almanya 2017 yılı verilerine göre 12,9 milyar dolarlık ihracat rakamı ile dünya genelinde ikinci sırada yer almaktadır. Polonya ise 2017’de 11,6 milyar dolarlık ihracatıyla, dünya mobilya ihracatının % 6,4’lük kısmını gerçekleştirmiş ve AB ülkeleri arasında ikinci, dünya genelinde üçüncü sırada yer almıştır. İtalya ise 2017 yılında aldığı 6,2’lik payla dünya ihracatında 4. sıradadır.
Çin mobilya ihracatında hızla büyüyerek Almanya ve İtalya’yı geride bırakmıştır. Çin’in 2017 yılındaki ihracatı 59,3 milyar dolar olup, dünya mobilya ihracatınının % 32,7’lik dilimini oluşturmaktadır. 2017 yılı mobilya ihracatında söz sahibi diğer ülkeler ve payları ise sırasıyla şöyledir; Almanya % 7,1, Polonya % 6,4, İtalya % 6,2, ABD % 4,9, Vietnam %4,8 ve A.B.D % 4,5.
BURSA’DA MOBİLYA SEKTÖRÜ
Büyük ormanlık alanlara sahip olan ve bunun sonucu olarak ağaç sanayiinin hızlı bir gelişme gösterdiği Bursa gelişme dinamiği yüksek bir mobilya merkezidir. Tarihi İpek Yolu üzerinde bulunmasının getirdiği ticari hareketliliği ve hammadde kaynaklarına yakın olmasının avantajını iyi değerlendiren Bursa mobilyada önemli bir uluslararası merkez olma yolunda ilerlemektedir.
Mobilya imalat sektöründe yüzde 15 payla İstanbul’un ardından ikinci sırada yer alan Bursa’da sektörde 1.500’den fazla işyeri faaliyet göstermektedir. Bursa işyeri sayısında İstanbul ve Ankara’nın ardından üçüncü sırada yer almaktadır.
11 kişilik işletme başı istihdam ortalaması ile Kayseri’den sonra en yüksek istihdam ortalamasına sahip şehir olan Bursa’da sektörde istihdam edilen personel sayısı ise 20 bin civarındadır. Bursa istihdamda İstanbul’un ardından Türkiye’de ikinci sırada yer almaktadır.
BTSO’nun Mobilya UR-GE Projesi Ticaret Bakanlığı Tarafından Onaylandı
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası tarafından mobilya sektörüne yönelik hazırlanan Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi Projesi (UR-GE) Ticaret Bakanlığı tarafından onaylandı.
BTSO liderliğinde yürütülecek Mobilya UR-GE projesinde 36 firma yer alacak. Üç yıl boyunca devam edecek olan proje kapsamında gerçekleştirilecek eğitim-danışmanlık, alım heyeti ve yurt dışı pazarlama faaliyetleri ile sektörün ihracatının artırılması sağlanacak.