Orta Avrupa’nın Yükselen Ekonomisi Hırvatistan
Hırvatistan ekonomisi bağımsızlığın kazandığı tarihten bu yana halen düzgün işleyen bir piyasa mekanizması kurulabilmiş değildir. 2008’de başlayan küresel kriz ile birlikte resesyona giren Hırvat ekonomisi, 2015’in başından itibaren toparlanmaya başlamıştır.
Balkan Yarımadasının kuzeybatısında yer alan Hırvatistan’ın, kuzeyinde Macaristan, güneyinde Bosna-Hersek ve Karadağ, batısında Adriyatik Denizi, kuzeybatısında Slovenya, kuzeydoğusunda ise Sırbistan Cumhuriyeti bulunmaktadır. Ülke 20 idari bölge ve Zagreb şehrinden oluşmaktadır.
Hırvatistan’da genel olarak iki ayrı iklim hüküm sürmektedir. Dinar sıra dağları nedeniyle kara ikliminin etkisinden korunan Adriyatik kıyılarında Akdeniz iklimi hâkimdir. Dinar dağlarının kuzey ve doğu bölgelerinden itibaren ise karasal iklim görülmektedir.
Ülkenin başlıca doğal kaynakları az miktarda petrol, doğalgaz ve kömür, düşük kaliteli demir cevheri, boksit, alçıtaşı, silis, kil, tuz, orman ve su kaynaklarından oluşmaktadır.
| Resmi Adı | Hırvatistan Cumhuriyeti |
| Nüfus | 4.129.000 (2018-tahmin) |
| Yüzölçümü | 56.542 km2 |
| Dil | Hırvatça |
| Başkent | Zagreb |
| Yönetim Şekli | Parlamenter Sistem |
| Başbakan | Andrej Plenkovic |
Ekonomik Yapı
| Para Birimi | Hırvatistan Kunası |
| GSYH (Milyon $) | 61.056 ( 2018 Tahmini) |
| Kişi Başına GSYH ($) | 14.788 (2018 Tahmini) |
| Büyüme Oranı (%) | 2.8 (2018 Tahmini) |
Bağımsızlık sonrası dönemden 2008 yılına kadar Hırvatistan ekonomisi düşük enflasyon oranı, istikrarlı kur politikası ve makul yıllık büyüme seviyesine sahip olmuş, ancak, yüksek cari açık ve dış borç oranının yanı sıra, düşük rekabet gücüyle tanımlanan bir ekonomik görünüm arz etmiştirBağımsızlık sonrası dönemden 2008 yılına kadar Hırvatistan ekonomisi düşük enflasyon oranı, istikrarlı kur politikası ve makul yıllık büyüme seviyesine sahip olmuş, ancak, yüksek cari açık ve dış borç oranının yanı sıra, düşük rekabet gücüyle tanımlanan bir ekonomik görünüm arz etmiştir.
2008’de başlayan küresel kriz ile birlikte resesyona giren Hırvat ekonomisi, 2015’in başından itibaren toparlanmaya başlamıştır. 2008’den bu yana daralan ekonomi, yedi yılın ardından ilk defa 2015’te pozitif büyümeyi yakalayarak, %1,6 oranında büyümüştür. 2016 ve 2017’de de ekonomi toparlanmaya başlamış, ekonomik aktivite canlanmıştır. Bu çerçevede, 2016 yılında %3 büyüyen Hırvat ekonomisi, 2017 yılında ise %3,2’lik bir büyüme oranı yakalamıştır.
Dış Ticaret
Hırvatistan, 2000 yılında Dünya Ticaret Örgütüne üye olmuştur. DTÖ’ye üyelik dış ticaret politikalarının liberalizasyonunda önemli rol oynamıştır. Hırvatistan’ın 01/07/2013 tarihinde AB’nin 28. üyesi olması nedeniyle, söz konusu tüm STA’ları bu tarih itibariyle sona erdirilmiş olup, ülkemiz ile AB arasındaki mevcut 1/95 sayılı AB-Türkiye Gümrük Birliği Kararı anılan tarihten itibaren Hırvatistan’ı da kapsayacak şekilde uygulanmaktadır.
2003 yılında CEFTA’ya (Orta Avrupa Serbest Ticaret Anlaşması’na) üye olan Hırvatistan’ın bu üyeliği, 2013 yılındaki AB üyeliği sonrasında sona ermiştir.
Hırvatistan’ın 2016 yılında ihracatı 13.648 milyon dolar iken 2017 yılında ise 16.030 milyon dolara ulaşmıştır. 2017 yılında ithalatı 24.732 milyon dolara ulaşmıştır. İtalya, Almanya, Slovenya ,Bosna-Hersek ve Avusturya Hırvatistan’ın geleneksel olarak yoğun ticari ilişkilerinin bulunduğu ülkeler durumundadır. Hırvatistan’ın 2017 yılında en fazla ihracat yaptığı ülke İtalya olmuştur. İhracat yapılan ülkeler arasında ikinci sırada yer alan Almanya üçüncü sıradaki Slovenya olmuştur.
Almanya, İtalya, Slovenya ve Macaristan Hırvatistan’ın geleneksel olarak yoğun ticari ilişkilerinin bulunduğu ülkeler konumundadır. Hırvatistan’ın 2017 yılında en fazla ithalat yaptığı ülke Almanya olmuştur. İthalat yapılan ülkeler arasında ikinci sırada yer alan İtalya olup üçüncü sıradaki Slovenya olmuştur.
Hırvatistan Dış Ticaret Rakamları (Bin Dolar)
| 2016 | 2017 | 2018 | |
| İhracat | 13.820.839 | 16.037.472 | 17.396.632 |
| İthalat | 21.900.920 | 24.817.402 | 28.115.640 |
| Denge | -8.080.081 | -8.779.930 | -10.719.008 |
| Hacim | 35.721.759 | 40.854.874 | 45.512.272 |
Türkiye – Hırvatistan Ticareti
Türkiye ile Hırvatistan arasındaki coğrafi yakınlığa karşın, ticari ve ekonomik ilişkilerimiz potansiyelinin oldukça altında seyretmektedir. 2017 yılında ülkenin toplam ihracatımızdaki payı %0,2 olup 71. sırada, toplam ithalatımızdaki payı ise %0,09 olup 73. sırada yer almaktadır.
Ülkemiz ile Hırvatistan arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması 13 Mart 2002 tarihinde imzalanmış ve 1 Temmuz 2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Anlaşmaya uyarınca Türkiye, Hırvatistan menşeli tüm sanayi ürünlerine uygulanan gümrük vergilerini Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte kaldırmıştır. Hırvatistan ise, Türkiye menşeli sanayi ürünlerine uyguladığı gümrük vergilerini üç liste temelinde belirlenen ürün grupları itibariyle, 2004, 2005, 2006 ve 2007 yılına kadar kademeli olarak sıfırlamayı kabul etmiştir. Bu listeler dışında kalan ürünlerdeki vergiler Anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle birlikte kaldırılmıştır.
Tarım ürünleri bakımından ise gerek Hırvatistan’a yönelik fiili ihracatımızın kompozisyonu, gerekse genel ihracat kapasitemiz dikkate alınmak suretiyle, önemli ürün ya da ürün gruplarının taviz listemize dâhil edilmesi sağlanmıştır. Diğer bir ifadeyle, pazara giriş kolaylıkları temin edilen ürünler ülkemizin ihracat şansının yüksek olduğu ürünler olup, genellikle AB ürünlerine rakip durumundaki ürünlerimizin Hırvat pazarında AB ürünleri ile rekabet edebilirliği de arttırılmıştır.
Hırvatistan ile ülkemiz arasındaki ticaret hacmi 2016 yılında 411 milyon dolar iken 2017 yılında bu rakam yaklaşık olarak 531 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. İki ülke arasında 1 Temmuz 2003 tarihinde Serbest Ticaret Anlaşması yürürlüğe girmiştir.
Türkiye-Hırvatistan Ticaret Rakamları ( Bin ABD Doları)
| 2017 | 2018 | 2019/İlk 3 ay | |
| İhracat | 313.876 | 404.615 | 116.353 |
| İthalat | 216.867 | 188.722 | 29.263 |
| Hacim | 530.743 | 593.337 | 145.617 |
| Denge | 97.009 | 215.892 | 87.090 |
Kaynak: TÜİK
Hırvatistan Gezi Rehberi
Orta Avrupa, Balkanlar ve Akdeniz'in kesişme noktasında bulunan ve “Adriyatik'in İncisi” olarak kabul edilen Hırvatistan, kirlenmemiş deniz doğası, birçok doğal rezervi, 116 Mavi Bayraklı plajı ve UNESCO Dünya Mirası Listesinde yer alan eserleri ile dünyanın en çok turist alan 18. ülkesidir. Meşhur Ortaçağ kentleriyle, Akdeniz’in en güzel sahillerinden birine sahip olması ve gezilecek turistik yerleri nedeniyle Avrupa’nın en önemli turizm merkezlerinden biri haline gelen Hırvatistan'ın mutlaka görülmesi gereken yerlerini tanıtacağız.
Zagreb Katedrali
Zagreb Katedrali 12. yüzyılda dönemin önemli mimarı Hermann Bolle tarafından Gotik mimari tarzda ve Fransa'daki St. Urban Kilisesi'nden ilham alınarak inşa edilmiştir. Zagreb Katedrali, Hırvatistan'ın en yüksek yapısı olma özelliğine sahiptir. Zagreb Katedrali'nin resmi 1990 senesinde basılan 100 Hırvat Kuna'sının banknotlarında bulunmaktadır. Katedralde mezarlık dışında barok mimari dönemin izlerini taşıyan mermer heykeller ve vaiz kürsüsü de oldukça ilgi çekici figürlerdir.
Antik Kent Surları
Dubrovnik kentinin kuruluşundan bu yana kenti çevreleyen tarihi surlar 7. yüzyılda inşa edilmiştir. Ortaçağ’ın en büyük tahkimat sistemleri arasında gösterilen surlar inşa edildiği dönemde asla geçilemeyecek kadar muhteşem bir şekilde meydana getirilmiştir. Uzunluğu 1,940 metre yüksekliği ise tam 25 metredir. 1979 yılından beri UNESCO Dünya Kültür Mirası olarak listelenen bölge, Hırvatistan’da gezilecek önemli yerler arasındadır.
Plitvice Gölü Ulusal Parkı
Hırvatistan'ın el değmemiş güzelliklere sahip turkuaz gölü, şelalesi ve engebeli tepeleriyle Güneydoğu Avrupa'nın en eski milli parklarından biridir. 296 kilometre kare bir alanı kapsamaktadır. Toplam 16 adet gölden oluşur. Bu 16 göl 92 adet şelale ve küçük nehirleri ile birbirine bağlıdır. Kuşlar, sayılamayan kelebek ırkları ve yaklaşık 120 tür orman hayvanına ev sahipliği yapmaktadır. Plitvice Gölü Ulusal Parkı, 1979 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yerini almıştır. Ziyaretçiler gölün etrafında yürüyebilir ya da dağ yürüyüşlerini tercih edebilirler.
ST. James Katedrali
Dalmaçya kıyılarında bulunan Sibenik kentinin en önemli tarihsel yapısı olan St. James Katedrali, Gotik – Rönesans mimari stilde yapılmıştır. 1431 yılında yapımına başlanan katedral, 1535 yılında tamamlanmıştır. Katedral, kapılarında ve cephelerinde bulunan yaklaşık 75 adet küçük heykelcikle süslenmiştir.
Hırvatistan Yemek Kültürü
Coğrafi konumu nedeniyle geniş bir mutfak kültürüne sahip olan Hırvatistan, Türk mutfağına yakın lezzetlere sahiptir. Ülkenin geleneksel yemekleri Orta Avrupa ve İtalyan esintileriyle zenginleştiği gibi kendine özgü yemekleri de lezzetli deneyimler sunuyor.
Brudet
Brudet, farklı balık çeşitlerinden de yapılan bir çeşit balık yahnisi. Domates ile tatlandırılan yahni, pişirme aşamasında hiç karıştırılmıyor ve kendi suyuyla pişiriliyor. Hırvatistan’da bulabileceğiniz en yaygın yemeklerden biridir.
Crni Rizot
Crni Rizot’a rengini veren mürekkep balığı nedeniyle Siyah Risotto olarak nam salmıştır. Ülkedeki her deniz ürünleri restoranının menüsünde yer alan bu enfes yemek içeriğinde kalamarın yanında midye, istiridye ve diğer kabuklu denir ürünlerini de barındırıyor.
Hobotnica Ispod Peke
Bosna Hersek ve Karadağ gibi ülkeye komşu ülkelerde de görülen bir pişirme yöntemiyle hazırlanan Hobotnica Ispod Peke, her türlü etin yanında özellikle ahtapot kullanılarak yapılıyor. Çeşit çeşit baharat ve Akdeniz sebzeleriyle süslenen yemek, özel sos ve ekmekle servis ediliyor. Hırvatların sofralarının vazgeçilmezi olan bu yemek her yerde bulunabiliyor.
Peka
Hırvatistan yiyecekleri listesinde ilk sıralarda yer alabilecek kadar popüler olan Peka, aslında bir yemek pişirme yöntemidir. Odun ateşinde toprak ya da çelik kaplarda pişirilen et veya balık, patatesle süsleniyor.
Strukli
Süzme peynir ve ekşi krema ile doldurulmuş bu lezzetli pasta, ülkeye Slovenya’dan gelmiş ve kısa zamanda bölgenin popüler yemekleri arasında yer edinmiş. Bu güzel pastayı pek çok kafede bulabileceğiniz gibi sadece Strukli yapan yerler de göreceksiniz. Özellikle Zagreb’de karşınıza çıkacak lezzetin peynirli ve yaban mersinli türleri de bulunuyor.