Koronavirüs salgınına yönelik Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan ekonomik önlemler arasında en önemli uygulamalardan biri olan “Kısa Çalışma Ödeneği” için başvurular İŞKUR İl Müdürlükleri ve Hizmet Merkezlerine özel olarak oluşturulan elektronik posta adresleri aracılığıyla online olarak gerçekleştiriliyor.
Koronavirüsten olumsuz etkilenen ve bu sebeple haftalık çalışma sürelerini azaltan veya iş yerinde faaliyetlerini kısmen ya da tamamen askıya alan işyerleri, çalışanları için Kısa Çalışma Ödeneği’ne başvurabiliyor.
Kısa çalışma; genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile dışsal etkilerden kaynaklanan zorlayıcı sebeplerle işyerinde uygulanan çalışma süresinin, işyerinin tamamında veya bir bölümünde geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılmasını veya süreklilik koşulu aranmaksızın en az dört hafta süreyle faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulması halidir. İşyerinde en fazla 3 ay süre ile kısa çalışma yapılabilir. Bu süre Cumhurbaşkanı kararı ile 6 aya kadar uzatılabilir.
Kısa Çalışma Ödeneği Nedir?
İşverenin uygun görülen talebine istinaden kısa çalışma kapsamına alınan ve gerekli şartları sağlayan (kısa çalışmanın başladığı tarihten önceki son 120 gün içerisinde kesintisiz sigortalı olan, son üç yılda ise en az 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primleri ödenmiş olan, işverenin başvuru ekindeki listesinde adı geçen) işçilere kısa çalışma döneminde çalışamadıkları süreler için Türkiye İş Kurumu tarafından İşsizlik Sigortası Fonundan en fazla 3 ay süre ile sağlanan gelir desteğidir. Bu süre Cumhurbaşkanı kararı ile 6 aya kadar uzatılabilir.
Kısa Çalışma Kapsamında Sağlanan Ödemeler Nelerdir?
İşçilerin kısa çalışma kapsamında çalışamadıkları döneme ilişkin kısa çalışma ödeneği ve genel sağlık sigortası primleri ödenir. Söz konusu dönemde kısa ve uzun vadeli sigorta primleri ödenmez.
Günlük kısa çalışma ödeneği; sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının % 60’ıdır. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının % 150 sini geçemez, yani kısa çalışma ödeneği için bir tavan belirlenmiştir.
Kısa Çalışma Yönetmeliği düzenlemesinde işyerinde zorlayıcı sebeplerle kısa çalışma yapılması halinde, kısa çalışma ödemesinin 4857 sayılı Kanunun 40’ıncı maddesinde öngörülen bir haftalık süreden sonra başlayacağı belirtilmektedir.
Yeni Tip Koronavirüs Etkili Kısa Çalışma Talebi ve Değerlendirilmesi İle İlgili Son Durum Nedir?
Türkiye İş Kurumu resmi sitesinden yapılan duyuruda Koronavirüs olası etkileri dikkate alınarak "dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebep" kapsamında kısa çalışma uygulaması başlatıldığı bildirilmiştir.
Duyuruya göre; işverence, Koronavirüsten olumsuz etkilenildiği gerekçesi ile kısa çalışma başvurusu, bağlı olunan İŞKUR birimine e-posta göndermek sureti ile online ortamda yapılabilecektir. Koronavirüs etkisi sebebi ile yapılan başvuruda, formda yer alan başvuru nedenine ilişkin kısmın “dışsal etkilerden kaynaklı zorlayıcı sebep” başlığı altındaki “Kovid-19 Etkisi” olarak işaretlenmesi gerekmektedir.
Uygunluk Tespitinde Neler Dikkate Alınacak?
İŞKUR resmi sitesinde yer alan duyuruya göre Kurum Yönetim Kurulunca alınan Kovid-19 Sebebiyle Yapılacak Kısa Çalışma Uygulaması Kararı nedeni ile başvuruların uygunluk tespiti incelemelerinde aşağıdaki hususlar dikkate alınacaktır;
Tüm incelemeler mahalline gidilmeksizin Rehberlik ve Teftiş Başkanlığında veya Grup Başkanlıklarında sadece ilgili başvuru evrakı ve ekleri üzerinden ve tespit tutanağı düzenlenmeksizin gerçekleştirilecek;
İnceleme sürecinde başvuru evraklarında eksiklik olduğunun değerlendirilmesi halinde, ivedilikle işverenler ile irtibata geçilerek, söz konusu eksik evrakların elektronik ortamda intikal ettirilmesi istenecek ve inceleme evrak bazında ivedilikle tamamlanacak;
Cumhurbaşkanlığı, Bakanlıklar veya ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından faaliyeti durdurulan işyerleri ile ilgili olarak yapılan uygunluk tespiti incelemelerinde, işyerlerinin sadece bu kapsamda olup olmadığına ilişkin belgeler yeterli olacak;
İşverenlerin yönetimsel kararları çerçevesinde faaliyeti durdurulan veya azaltılan işyerleri ile ilgili olarak yapılan uygunluk tespiti incelemelerinde ise, durumu ortaya koyacak ilgili belgeler yeterli olacak;
Uygunluk tespitine ilişkin olarak Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı İş Müfettişlerince rapor niteliğinde yazı düzenlenecek; söz konusu yazı ve ekleri, İŞKUR İl Müdürlüklerine Kep adresi üzerinden elektronik ortamda gönderilecek ve ıslak imzalı hali ise işyerlerinin dosyasında muhafaza edilmek üzere bilahare gönderilecek;
İdari karar ile (Cumhurbaşkanlığı, Bakanlıklar veya ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından ) faaliyeti durdurulan işyerleri ile ilgili olarak yapılan uygunluk tespiti işlemi, Kısa Çalışma için kanunda öngörülen asgari ve azami süreler ile birlikte, kapatma kararının süresi ile sınırlı olacak, kapatma kararının sona ermesi ile kısa çalışma uygulaması da kendiliğinden sona erecektir.
Kısa Çalışma Uygulaması İçin İşçinin Onayı Gerekli midir?
Kısa çalışma uygulaması için karar işverence alınarak Kuruma başvuru yapılır, bunun için işçinin talep veya rızasının alınması gerek bulunmamaktadır.
Kısa çalışma talep formu, kısa çalışma yaptırılacak bilgilerin yer alacağı liste, başvurularda kullanılacak elektronik posta adresleri aşağıda yer almaktadır.
TELAFİ ÇALIŞMA SÜRESİ 2 AYDAN 4 AYA ÇIKTI
İşçilerin ücret kaybının ve işletmelerin işgücü kaybının en aza indirilmesi ile işletmelerin değişen şartlara ve olağanüstü durumlara uyum yeteneğinin artırılması amacıyla, telafi çalışması süresi iki aydan dört aya çıkarıldı. Cumhurbaşkanı’nın bu süreyi iki katına kadar artırmaya yetkisi bulunuyor.
Zorunlu nedenin ortadan kalkmasından itibaren dört aylık süre içerisinde günde 3 saati aşmayan telafi çalışması yaptırılması mümkün olacaka. Telafi çalışmasının yaptırılmasında günlük 11 saat olan azami çalışma süresinin aşılmaması gerekiyor.