Türkiye ekonomisi normalleşme süreciyle birlikte önemli bir ivme yakaladı. Ekonomideki hızlı toparlanma reel kesim güven endeksi, imalat sanayi kapasite kullanım oranı ve ihracat gibi verilere yansırken birçok sektör salgın nedeniyle oluşan kaybı telafi etmeye başladı. BTSO Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay, normalleşme sürecine güçlü bir başlangıç yapan Bursa’nın pandemiden çıkış sürecinde ortaya çıkacak yeni fırsatları değerlendirerek yoluna kararlı adımlarla devam edeceğini vurguladı.
Salgının etkisiyle yavaşlayan iktisadi faaliyetler, normalleşme dönemi ile toparlanmaya başladı. Ekonomik güven endeksi Haziran ayında 73,5 iken, Temmuz ayında %11,8 oranında artarak 82,2 değerine yükseldi. Ekonomik güven endeksindeki artış, reel kesim (imalat sanayi), hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörü güven endekslerindeki artışlardan kaynaklandı. Tüketici güven endeksi Temmuz ayında 60.9 olurken, reel kesim güven endeksi, Temmuz’da bir önceki aya göre 8,1 puan artarak 100,7'ye yükseldi. İktisadi ve sosyal hayata geri dönüş ile reel kesim ve tüketici güveni arttı.
SANAYİ ÜRETİMİ ARTIYOR
Sanayi faaliyetlerinde son iki ayda hızlı bir toparlanma gerçekleşti. Covid-19 salgınına yönelik kısıtlamaların kaldırılmasıyla üretim hacminde Haziran ayı ile birlikte belirgin bir artış yaşandı. Yurt içi ve yurt dışından alınan siparişler arttı. Nisan ayında dip yapan kapasite kullanım oranı Haziran ve Temmuz aylarında 5’er puan artış göstererek 70,7’ye ulaştı. Böylece 75-76 düzeyinde seyreden Covid-19 öncesi kapasite kullanım oranlarına yaklaşıldı.
SANAYİ DIŞI SEKTÖRLERDE DE TOPARLANMA BAŞLADI
Hizmetler, perakende ve inşaat sektörlerinde de işe geri dönüşler ile mevcut iş seviyeleri yükseldi. Perakende sektöründeki iş hacmi hızlı bir şekilde toparlanarak, Temmuz ayı itibariyle Mart ayı seviyesine yaklaştı. Perakende sektörüne kıyasla hizmetler iş endeksindeki toparlanma ise daha sınırlı gerçekleşiyor. Salgından en fazla etkilenen turizm ve restoran sektörünün yer aldığı hizmetler sektöründe Mayıs ayında dip yapan iş hacmi endeksi Temmuz ayında 60 seviyesine yaklaştı.
İNŞAAT SEKTÖRÜNDE KUVVETLİ GERİ DÖNÜŞ
Bu dönemde inşaat sektörü iş hacmine kuvvetli bir geri dönüş yaşandı. TÜİK Mevsim etkilerinden arındırılmış inşaat sektörü güven endeksi bir önceki ayda 78,0 iken, Temmuz ayında %11,6 oranında artarak 87,0 değerini aldı. İnşaat sektöründe bir önceki aya göre, alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi alt endeksi %25,0 artarak 73,9 oldu. Gelecek üç aylık dönemde toplam çalışan sayısı beklentisi alt endeksi ise %3,4 artarak 100,0 değerini aldı. Covid-19 öncesi dönemin dahi üzerine çıkan bir iş hacminin görüldüğü sektörde pozitif bir hava hakim.
KREDİ GENİŞLEMESİ TOPARLANMAYI HIZLANDIRDI
Normalleşme dönemindeki hızlı toparlanmada kredi genişlemesinin büyük katkısı oldu. Ticari ve tüketici kredileri toparlanmada adeta doping etkisi oluşturdu. Buna bağlı olarak iktisadi faaliyetlerde toparlanma beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Hane halkı haftalık harcamaları Haziran ayından Temmuz ayında da yükseldi. Kredi kartı ile yapılan perakende harcamalar Covid-19 öncesi döneme yaklaşırken, konut ve otomotiv satışarı da yüksek artışlar gösterdi. Otomotiv pazarı Temmuz ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 387,5 büyüdü.
İHRACATTA ARTIŞ
Türkiye'nin Temmuz ayında ihracatı 15 milyar 12 milyon dolar oldu. Böylece pandemi sürecinde en yüksek aylık ihracat rakamına ulaşıldı. Temmuz ayında pandemi başlangıcından bu yana 77 ülkeye ihracat en yüksek seviyede gerçekleşirken, 16 sektörde ise en yüksek aylık ihracat yapıldı.
BURSA HIZLI TOPARLANMAYA LİDERLİK ETTİ
Türkiye’nin üretim ve ihracat üssü Bursa’da iş dünyası pandemiye rağmen daha fazla çalışmaya ve üretmeye devam etti. Normalleşmenin başlamasıyla birlikte sanayi üretiminde önemli bir ivme yakalayan Bursa’da sanayide elektrik kullanımı Temmuz ayında önemli ölçüde artarken, bu ayda ihracat 1 milyar 155 milyon dolara ulaştı. Bir önceki aya göre ihracatta yüzde 24 artışın görüldüğü Bursa, Türkiye ile benzer şekilde pandemi dönemindeki en yüksek aylık ihracat rakamına ulaştı.
YENİ AÇILAN FİRMA SAYISINDA ARTIŞ
Bursa, pandemiye rağmen yeni girişimlerle ülke ekonomisinin gelişimine katkı sağlamayı da sürdürdü. BTSO kayıtlarına göre Bursa’da bu yılın ilk 7 ayında 2.383 yeni firma kuruldu. Geçen senenin aynı dönemine göre yeni kurulan firma sayısında yüzde 11,67 artış yaşandı. Temmuz ayında ise Bursa’da 485 yeni şirket açılışı gerçekleşti. Temmuz ayı, bu yıl en fazla şirket açılışının gerçekleştiği ay olarak kayıtlara geçti.
“TOPARLANMA HIZI BEKLENTİLERİ AŞTI”
BTSO Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay, Türkiye'nin salgın sürecinde uyguladığı politikalarla pek çok ülkeden pozitif yönde ayrıştığına vurgu yaptı. Hükümet tarafından kısa çalışma ödeneğinden kredi paketlerine, vergi düzenlemelerinden nakdi yardımlara kadar sağlanan desteklerin salgının ekonomiye etkilerini sınırladığını söyleyen Başkan Burkay, “Normalleşme takviminin başlamasıyla sağlanan bu desteklerin ekonomik verilere olumlu yönde yansıdığını görüyoruz. Bursa sanayisinde elektrik tüketimi ve kapasite kullanım oranlarında artışlar yaşandı. Birçok sektörümüz pandemiyle oluşan kaybını ciddi oranlarda düzeltmeyi başardı. Buna bağlı olarak ihracatta da toparlanma süreci başladı. İş dünyamızın mücadele azmi ile önümüzdeki aylarda çok daha iyi bir tablo ile karşılaşacağımıza inanıyorum.” dedi.
“PANDEMİ SONRASI FIRSATLARI İYİ DEĞERLENDİRMELİYİZ”
Türkiye ekonomisinin en kötü dönemi geride bıraktığını belirten İbrahim Burkay, pandemiden çıkış sürecinin Bursa ve Türkiye açısından fırsatlarla dolu olacağına dikkati çekti. Başkan Burkay, “Küresel tedarik zincirinde köklü değişikliklerin yaşanacağı bir döneme giriyoruz. Üretim tecrübesi, potansiyeli, nitelikli iş gücü ve coğrafi konumu ile Bursa, birçok sektörde en önemli alternatif tedarik merkezi olabilir. Bu yeni sürece geçişi hızlandırmak ve firmalarımızı hazırlamak için yeni desteklere ihtiyaç var. Özellikle dijitalleşme konusu yeni dönemde ön plandaki konulardan biri olacak. Bugüne kadar mücadele ettiği tüm kriz dönemlerini başarıyla atlatan ve küresel krizler karşısında dirençli bir yapısı bulunan Türkiye’nin koronavirüs salgını nedeniyle ortaya çıkan olumsuzlukları da en kısa sürede atlatacağına inanıyoruz.” diye konuştu.
