Avrupa’nın 5. Büyük Ekonomisi İspanya
Hizmet sektörü temelli modern bir ekonomiye sahip olan İspanya, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’ya göre dünyanın 13. Avrupa Birliği’nin de 5. büyük ekonomisidir. Son 10 yıllık süreçte ülke ekonomisi yoğun bir özelleştirme programı çerçevesinde şekillenmiş, hemen her alanda devlet hakimiyeti istikrarlı biçimde azalmıştır.
Yüzölçümü 504.782 km2 olan İspanya, Avrupa Birliği’nin ve Batı Avrupa’nın Fransa’dan sonra en büyük ikinci ülkesi olarak Avrupa kıtasının güneybatısında bulunan İber Yarımadası'nda yer almaktadır. Ülkenin başlıca şehirleri, başkent Madrid, Barselona, Valensiya, Seville, Zaragoza ve Malaga olarak sıralanabilir.
Batı Avrupa’nın neredeyse en geniş topraklarına ve en az nüfus yoğunluğuna sahip ülkesi olan İspanya’da iklim ve coğrafya oldukça değişken bir yapı sergilemektedir. Deniz seviyesinden 610 metre yüksekte olan Meseta Platosu, gerek çorak toprakları gerekse kötü iklim koşullarından dolayı Avrupa’nın en verimsiz alanlarından biridir. Bununla beraber, başkent Madrid ekonomik olmaktan çok politik nedenlerle bu platonun merkezine kurulmuştur. Ülke nüfusu ve ekonomik faaliyetler çoğunlukla ülkenin sahil bölgelerinde ve ülkeyi kesen iki önemli nehrin etrafındaki vadilerde yoğunlaşmıştır.
Resmi Adı | İspanya Krallığı |
Nüfus | 46,45 Milyon |
Yüzölçümü | 504.782 km2 |
Dil | İspanyolca |
Başkent | Varşova |
Yönetim Şekli | Parlementer Demokrasiye Dayalı Monarşi |
Başbakan | Pedro Sanchez |
Ekonomik Yapı
İspanya ekonomisi GSYİH’ye göre dünyanın 13. Avrupa Birliği’nin 5. büyük ekonomisidir. İspanya hizmet sektörü temelli modern bir ekonomiye sahiptir. Genç ve iyi eğitimli nüfusla fiyatlarda rekabetçi ve yenilikçi uluslararası bir merkezdir. Ekonominin gelecekteki büyümesine yönelik çalışmalar yapılmakta ve bu yönde araştırma ve geliştirme faaliyetlerine çok önem verilmektedir.
Diğer Batı Avrupa ülkeleri gibi İspanya’nın ekonomisi de 2. Dünya Savaşı’nın ardından bir dönüşüm sürecine girmiş, bu süreçte tarım sektörünün önemi azalırken hizmetler sektörünün önemi giderek artmış ve bu sektör ekonominin hakim sektörü haline gelmiştir. Tarım sektörü GSYİH’nin sadece %2,5’ini oluştururken hizmetler sektörünün payı %75’e kadar yükselmiştir. Perakendecilik, turizm, bankacılık ve telekomünikasyon sektörleri ekonomik faaliyetin en önemli unsurlarındandır. Diğer taraftan GSYİH’nin %17’lik kısmını oluşturan sanayi sektörü ekonomideki önemini korumaktadır.
Para Birimi | Euro |
GSYH (Milyar $) | 1,272,62 (2018) |
Kişi Başına GSYH ($) | 27,551 (2018) |
Büyüme Oranı (%) | 3,1 (2017) |
Dış Ticaret
1986 yılında Avrupa Birliği’ne tam üye olmasının ardından İspanya da Avrupa Birliği’nin diğer tüm ortak politikalarıyla beraber ortak ticaret politikasını üstlenmiş ve AB’nin ortak gümrük tarifesini uygulamaya koymuştur. Buna bağlı olarak Avrupa Birliği’ne üye ülkelerden yapılan ithalat gümrük vergisinden muaftır. AB üyesi olmayan ülkelerden ithal edilen ürünler için Avrupa Birliği’nin ortak gümrük tarifeleri uygulanmaktadır. Avrupa Birliği’ne üye ülkelerden yapılan ithalatta izin ve miktar sınırlaması yoktur.
Diğer taraftan Kanarya Adaları, 1 Temmuz 1991 tarihinden bu yana Avrupa Gümrük Birliği’ne dahil edilmiştir. Kanarya Adaları’nın ticari ilişkileri, ayrı bir rejimle düzenlenmiştir. Bu rejim belirlenmiş tarımsal ürünler için topluluk içi yardımları düzenlemekte ve üçüncü ülkelerden yapılacak ithalatta muafiyet imkanı
içermektedir.
2016 | 2017 | 2018 | |
İhracat | 281 777 | 319 622 | 345 166 |
İthalat | 302 539 | 350 922 | 388 043 |
Hacim | 584 316 | 670 544 | 733 209 |
Denge | - 20 762 | - 31 300 | - 42 877 |
Kaynak: Trademap
Türkiye – İspanya Ticareti
İspanya ile Türkiye arasındaki ikili ticari ilişkiler, 1960’lı yıllara kadar dayanmaktadır. Türkiye’nin 1980’li yıllarda içine girdiği ekonomik liberalizasyon döneminde genel olarak gelişen dış ticarete paralel olarak Türkiye-İspanya ikili ticareti de artış göstermiş, 1996 yılında yürürlüğe giren Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği anlaşmasıyla ikili ilişkiler daha da hızlanmıştır. 1999 senesinde Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne adaylığının onaylanması, Akdeniz’in zıt köşesinde yerleşik bulunan bu iki ülkenin yakınlaşmasına yardımcı olmuştur.
Türkiye-İspanya Ticaretinin Seyri (milyon dolar)
2017 | 2018 | 2019 (Ocak-Şubat) | |
İhracat | 6.302 | 7.710 | 1.350 |
İthalat | 6.373 | 5.492 | 604 |
Hacim | 12.675 | 13.203 | 1.954 |
Denge | - 71 | 2.218 | 746 |
Bursa-İspanya Ticareti
2018 yılında Bursa ilinden İspanya’ya 774,4 milyon dolar ihracat gerçekleştirilirken, ithalat rakamı 340,7
milyon dolar olmuştur. 2019 verilerince Bursa’da İspanya sermayeli 28 firma bulunmaktadır.
Uludağ İhracatçı Birlikleri’nin verilerine göre ise Bursa’dan İspanya’ya ihracat yapan firma sayımız 442’dir.
2016 | 2017 | 2018 | |
İhracat | 606,175,859 | 668,598,475 | 774,386,736 |
İthalat | 332,756,635 | 365,416,316 | 340,755,696 |
Hacim | 938,932,494 | 1,034,014 | 1,115,142,432 |
Denge | 273,419,224 | 303,182,159 | 433,631,040 |
İspanya İş Kültürü
Her ülkenin farklı özellikleri ve iş kültürü olduğu gibi İspanya’nın da kendine has kültür öğeleri bulunuyor. İş seyahati için yolunuz bu ülkeye düşerse dikkat etmeniz gereken bazı konular var.
İş Görüşmesi Sırasında
- İspanya'da başarılı olunması için kişisel kontaklar mutlaka gereklidir. İspanyol temsilcinizi özenle belirlemenizde fayda vardır. Aracı olmadan kişilerle doğrudan bağlantı kurulması gerçekten çok zordur.
- İspanya iş kültüründe hiyerarşinin ve pozisyonların büyük bir öneminin olduğunun farkında olmanızda fayda vardır. Sizden daha alt derecede bir kişi ile zaman kaybederek iş yapmaya çabalamanız pek işe yaramayabilir. Kendi pozisyonunuza denk düşen kişilerle birlikte iş yürütmeniz neticesinde başarıya ulaşabilirsiniz.
- Şirketinizle ilgili birçok dokümanı beraberinizde getiriniz ve bunları sunuşunuzdan önce dağıtınız. Ayrıca ürünlerinizle ilgili örnekler veya servisinizle ilgili slayt gösterilerini de yanınızda getirmeyi ihmal etmeyiniz.
- İspanyollar yeni fikirlere ve bilgiye karşı açık olsalar da, fikirlerini kolay bir şekilde değiştirmediklerini aklınızdan çıkarmayınız. İspanyol iş kültüründe hisler gerçeğin kaynağı durumundadır.
- Bütün iş görüşmelerinizi çok önceden ayarlayınız. Türkiye'deki gibi tatil zamanı Perşembe'ye denk geldiğinde hafta sonu ile birleştirilerek 4 gün tatil yapılmaktadır.
İş Kıyafeti
- İspanyollar giyim konusunda çok hassastırlar. İnsanın görünüşünü, sosyal başarısının bir göstergesi olarak kabul etmektedirler.
- Muhafazakar ve iyi tasarımı olan kıyafetleri tercih etmektedirler. Kaliteye saplanmış bir durumda, fazla renkli olmayan sade kıyafetleri giymektedirler.
- İş kadınlarının şık ve stilli giyinmelerinde fayda vardır. Kıyafetlerin iyi kaliteli kumaştan imal edilmiş ve özel tasarımı olan takım elbiselerden seçilmesinde fayda vardır.
Hediye Kültürü
- Kaliteli olan her türlü hediye götürülebilir.
- Eğer şirketinizin logosunu içeren bir hediye götürecekseniz bu hediye kaliteli bir kalem veya masa üstü bir hediye olabilir.
- Aşırı derecede pahalı olan hediyeler rüşvet olarak kabul edilebileceğinden verilmemesinde fayda vardır.
Halk Davranışı
- İspanyolların geldikleri bölge kimliğine bazen ülke kimliğinden daha fazla değer verdiğini gözlemleyebilirsiniz. Bölgelerdeki farklılıklara daha fazla duyarlı olunmasında fayda vardır.
- El sıkışma İspanyol iş kültürünün standart bir parçasıdır. İlk tanışmalar resmi bir ortamda gerçekleşmektedir. Kısa ancak sıkı bir el sıkışmasını göz kontağını sürdürerek yapmanızda fayda vardır. Ayrıca "Buenos dias", "Buenas tardes" veya "Buenas noches" gibi selamlama sözlerini de söylemenizde fayda vardır.
- İspanyollar birbirlerine yakın mesafelerde durmaktan rahatsız olmak bir yana, kolunuza veya omzunuza da dokunmaktan zevk alabilirler. Bu durumlarla karşılaştığınızda geriye doğru çekilmeniz, karşı tarafta bir kabahat işlemiş hissi yaratılabilir.
İspanya Gezi Rehberi
Avrupa’nın en popüler turist destinasyonlarından biri olan İspanya, Birleşmiş Milletler Turizm Örgütü’nün verilerine göre Fransa ve ABD’den son Çin Halk Cumhuriyeti ile birlikte dünyada en çok ziyaret edilen üçüncü ülke durumundadır.
Picasso Müzesi
İspanyol sanatçı hayattayken adına açılan ilk müze olma özelliğini taşıyan Barselona Picasso Müzesi, koleksiyonunda 3.500’den fazla eser barındırıyor. 1963 yılında kapılarını ziyarete açan kültürel tesis, bu sayede aynı zamanda Paris’teki müze ile Picasso’nun en çok eserini barındıran müze unvanını paylaşıyor. Picasso’nun hayatının bir dönemini geçirdiği ve Orta Çağ’da malikâne olarak kullanılmış Palacio de Berenguer d’Aguliar içerisinde faaliyet gösteren tesiste sanatçının tanınmış eserlerinden ziyade ilk dönem çalışmaları sergileniyor.
Camp Nou Stadyumu & Barcelona FC Müzesi
Barselona’nın gezilecek mekanları arasında yerel halk tarafından Katalonya Özerk Bölgesi’nin gayri resmi milli takımı olarak anılan Barcelona Futbol Kulübü’nün maçlarını oynadığı görkemli Camp Nou Stadyumu ve Barcelona FC Müzesi gösterilebilir. Katalan Mimar Francesc Mitjans tarafından tasarlanan ve 3 yıl içerisinde 55.000 metrekarelik alan üzerine kurulan stadyum, 99 bine yakın kapasiteye sahip. Müzede ise futbol kulübünün 100 yılı aşan geçmişi görsel ve işitsel sunumlarla ziyaretçilere aktarılıyor. Barça’nın kazanmış olduğu tüm kupaları görebileceğiniz kültürel mekânda ayrıca Dali, Miro, Subirach, Taples gibi yerel sanatçıların bağışladıkları eserler sergileniyor.
Tibidabo
Yapımına 1902 yılında başlanan ve Modernist-Neo Gotik tarzları harmanlanarak 60 yılda tamamlanan görkemli Kutsal Yürek Kilisesi’nin bulunduğu 512 metre yüksekliğe sahip Tibidabo Tepesi, Collserola Dağları’nın en yüksek kısmını oluşturuyor. Konumu sayesinde konuklarına etkileyici kent manzarası sunan tepede kilise dışında ayrıca en üst kısmına asansörle çıkabileceğiniz 288 metre uzunluktaki iletişim kulesi ile 1908 yılında açılan, kentte eski moda oyuncakların çalışmakta olduğu tek lunapark statüsündeki Parc d’Atraccions del Tibidabo yer alıyor.
Madrid Kraliyet Sarayı
Taç Salonu, Gasparini Odası ve Kraliyet Şapeli gibi ihtişamlı bölümleri aracılığıyla her yıl binlerce turisti kendisine çeken Madrid Kraliyet Sarayı, 14. yüzyılda I. Charles ve oğlu II. Philip tarafından kraliyet ailesi için ikametgâh haline getirilen yapının 1734’te yanması sonucu V. Philip’in emriyle inşa edilmiş. Saray içerisinde barındırdığı koleksiyonlar sayesinde konuklarına İspanya Kraliyet Ailesi’nin yaşayış biçimi hakkında değerli bilgiler veriyor. 13. yüzyıldan itibaren İspanya kralları da dâhil olmak üzere kraliyet ailesi üyelerinin kullandıkları zırh ve silahlar görkemli yapının cephanelik bölümünde sergileniyor.
Kraliçe Sofia Ulusal Sanat Merkezi Müzesi
Ülkenin en büyük çağdaş sanat koleksiyonunu bünyesinde barındıran Centro de Arte Reina Sofia, 20. yüzyıl İspanyol çağdaş sanat eserlerine odaklı geniş koleksiyonu ile ilgiyi üzerine çekiyor. 1805 yılında General San Carlos Hastanesi’ne ev sahipliği yapması için Francisco Sabatini gözetiminde inşa edilen tarihi binada 1978’den beri faaliyet gösteren müze, Thyssen-Bornemisza ve Prado müzeleri ile birlikte Madrid’in Altın Sanat Üçgeni’ni oluşturuyor. Juan Gris, Joan Miro, Pablo Serrano başta olmak üzere pek çok İspanyol sanatçının değişik dönemlerde ürettikleri çalışmaların sergilendiği kültürel tesisin odak noktasında ise Salvador Dali ve Pablo Picasso yer alıyor.
City of Arts and Sciences
Günümüzde modern mimarinin en güzel örneklerinden biri olarak kabul edilen City of Arts and Sciences, altı devasa yapının birleşiminden oluşuyor. 1996 yılında planlanan bilim ve sanat merkezi; opera binası, IMAX sinema salonu, Agora, botanik park ve Avrupa’nın en büyük akvaryumunu bir araya getiriyor.
İspanya Yemek Kültürü
İspanyol yemekleri temelde halk yemekleri olarak anılır. İspanya uzun yıllar krallıkla yönetilen bir ülke olmasına rağmen yemek zevki saraydan aşağılara doğru yayılmıştır. İspanyol mutfağı, zeytinyağı ile yapılmış diğer Avrupa ülke mutfaklarına göre daha acılı yemekleri ile ünlüdür. Ayrıca İspanya’da her bölgenin kendine özgü yemekleri vardır. Bu doğrultuda İspanya mutfağı sekiz büyük bölgesel mutfaktan oluşmaktadır.
Tapas
Türk mutfağında meze olarak tabir edilen yemeklerin İspanyol versiyonu kabul edilebilecek bu atıştırmalıklar, İspanyol mutfağının en popüler yiyeceklerinden kabul edilebilir. Çoğunlukla parmak boyutunu geçmeyecek boyutta ekmeklerin üzerine yerleştirilmiş çeşitli malzemelerden, kanepe olarak adlandırabileceğimiz tarzda atıştırmalıklardan ya da tıpkı bizdeki mezelerde olduğu gibi ortaya servis edilen tabaklardan oluşan tapas çeşitleri oldukça fazladır.
Tortilla
Türkçe karşılığı İspanyol Omleti olan bu yemek İspanya’nın en çok tercih edilen lezzetlerindendir. Aslında patatesli yumurta olarak tanımlanabilecek Tortilla, zaman zaman içine soğan eklenerek de servis edilmektedir. İspanyollar genellikle ana yemek için tercih etseler de kahvaltı ve öğle yemeğinde de yenilebilecek lezzetlerin arasındadır.
Paella
Özellikle Valencia ile özdeşleşmiş olan Paella, İspanya’nın dünya çapında bilinen yemeklerinden biridir. Paella’nın olmazsa olmaz malzemeleri pirinç ve zeytinyağıdır. Geri kalan malzemeleri ise dünya çapında popülerleştikçe çeşitlendirilmiş ve artık deniz ürünlü, tavuklu, etli, sebzeli gibi onlarca çeşidini yapılmaktadır. Çoğunlukla deniz ürünlü olanı tercih edilse de, Valencia çıkışlı orijinal Paella’nın içinde tavşan, tavuk ve salyangoz bulunuyor.
Churros
İspanya’ya özgü lezzetlerden biri olan Churros, aslında Türkiye’deki “halka tatlısı”nın bir benzeri olarak tanımlanabilir. Yurtdışında ise “Spanish Doughnut” olarak da biliniyor. Genellikle içine bandırılması için sıcak çikolata ile birlikte sunulan Churros, birçok restoran zincirinde de satılmakta olduğu için krema dolgulu, Hindistan cevizli, çikolatalı, vanilyalı gibi birçok çeşidi bulunabiliyor.