Resmi adı Brezilya Federal Cumhuriyeti olan Güney Amerika ülkesi Brezilya, kıtanın neredeyse tüm merkezini ve kuzeydoğu bölgesini kapsayan en büyük ve en kalabalık ülkedir. Atlas Okyanusu’na uzun bir kıyısı bulunan Brezilya, Ekvador ve Şili dışındaki tüm Güney Amerika ülkeleriyle komşudur.
Başkenti Brasilla olan ülke, 26 eyalete sahiptir. Her eyaletin federal meclisi ve iç yönetimi bulunmaktadır. Toplam 5.560 belediye vardır. Eyalet valilerinin federal meclis ve senatörler üzerinde güçlü etkisi bulunmaktadır. Başkan, federal hükümetin yürütme kurulunun başıdır. 4 yılda bir ve en fazla iki dönem üst üste seçilebilir.
Resmi Adı | Brezilya Federal Cumhuriyeti |
Yönetim Biçimi | Federal Cumhuriyet |
Devlet Başkanı | Michel Temer |
Başkent | Brasillia |
Nüfus | 212,849,939 |
Yüz Ölçümü | 8,514,880 |
Dil | Portekizce |
Doğal Kaynaklar ve Çevre
Brezilya, Amazon ormanları ile dünyadaki en geniş tropikal orman ve oksijen rezervlerine sahiptir. Ormanlar ülkede çok büyük bir alanı kaplamaktadır. Brezilya’da ekvatoral, tropikal, yarı kurak, dağlık tropikal ve astropikal olmak üzere beş iklim bölgesi vardır. Amazon Bölgesi’nde yıllık ortalama sıcaklık 22-26 ˚C dolayındadır. Amazon bölgesinden tropikal bölgelere yaklaşıldıkça yaz ile kış arasındaki sıcaklık farkı artmaktadır. Ülkenin en sıcak bölgeleri kuzeydoğuda yer almaktadır. Mayıs-Kasım arasındaki kurak dönemlerde sıcaklık 38˚C’yi aşmaktadır. Atlantik Okyanusu kıyıları boyunca sıcaklık 23-27 ˚C dolayındadır. Kışlar, genellikle kurak geçmektedir. Amazon Havzası ve Atlantik kıyıları boyunca yağış oranı yüksektir.
Ekonomik Yapı
Brezilya, Latin Amerika’nın en büyük ekonomisine sahip ülkesidir. En hızlı gelişen ülkeleri ifade eden BRIC Ülkeleri kısaltmasında B harfi, Brezilya’yı temsil eder. Karma ekonomiye sahip olan Brezilya’nın diğer BRIC ülkeleri Rusya, Hindistan ve Çin ile beraber 2050’li yıllarda dünyanın ekonomik kaderini belirleyecek ülkelerden biri olacağı tahmin edilmektedir. Yeni petrol rezervleri bulunan ve gelecekte petrol devi olması beklenen Brezilya’nın krize rağmen BRIC ülkeleri arasında varlığını sürdürmesinde, tedarikçi ülke olması ve zengin doğal kaynaklarının rolü yadsınamaz.
Brezilya’da hizmetler sektörü ağırlık taşımakta olup, öne çıkan sektörler: telekomünikasyon, bankacılık, enerji, ticaret ve bilgi işlemdir. Tarım sektörü açısından öne çıkan ürünler: kahve, soya, şekerkamışı, kakao, pirinç, et, tavuk, mısır, portakal, pamuk, buğday, tütündür. Sanayide öne çıkan sektörler: çelik, sivil havacılık, kimyasallar, petrokimyasallar, ayakkabı, makine, motorlar, taşıt araçları, oto yedek parçaları, dayanıklı tüketim malları, çimento ve kerestedir.
Para Birimi | Brezilya Reali (BRL) |
GSYİH (Milyon $) | 2,080.916 (IMF, 2016) |
KBGSYİH ($) | 10,020 (IMF, 2017) |
Büyüme Oranı (%) | % 0,7 (IMF, 2017) |
Yatırım Teşvikleri
Brezilya’da yerli ve yabancı yatırımcılar genel itibariyle aynı kurallara tabi tutulmaktadır. Ancak, yabancı yatırımcıların sağlık, medya, havacılık, arsa, nükleer enerji, hava ve deniz taşımacılığı gibi bazı alanlarda yatırım imkanları kısıtlandırılmıştır. Bölgesel bazda oluşturulan bazı projelere federal hükümet tarafından kaynak ayrılabilmektedir.Tarım sektöründe çiftçilere düşük faizli kredi sağlanmakta ve bazı tarımsal ürünlerde garantili fiyat uygulaması bulunmaktadır. Sanayi üretimi ise uzun vadeli ve düşük kredili krediler ile desteklenmekte ve yüksek gümrük vergisi oranları ile korunmaktadır. Diğer taraftan, belediyeler kendi etki alanlarında yatırımları artırmak amacıyla organize sanayi bölgeleri
oluşturmakta ve uygun koşullarda arazi tahsisi, belediyeye ödenen vergilerden indirim veya muafiyet gibi
teşvikler sağlayabilmektedir.
Dış Ticaret
Brezilya, geleneksel pazarı olan Amerika kıtası ve Avrupa Birliği’nin yanında son dönemde Afrika, Orta Doğu ve Körfez, Doğu Avrupa ve Asya pazarlarına ihracatını önemli ölçüde artırmıştır. Brezilya ihracatta sergilediği başarısını ihraç mallarını çeşitlendirerek ve geleneksel pazarlarının dışında kalan pazarlara açılarak elde etmiştir. Tarım ürünlerinin yanı sıra uçak, otomotiv, demir, kimyasallar, makine, ayakkabı, kağıt, elektrik ve elektronik gibi endüstri ürünleri de önemli ihraç kalemleri arasına girmiştir.
Brezilya’nın İhracatı
Brezilya’nın ihracatında başlıca ürünler; soya, demir cevherleri, ham petrol, şeker, tavuk eti, soy küspesi, kahve, odun hamuru, mısır, uçaklar, dondurulmuş sığır eti, binek otomobil, alüminyum oksit, demir-çelik ürünleri, altın, kara taşıtlarının aksam ve parçaları, tütün ile meyve ve sebze sularıdır. Brezilya’nın ihracatında en önemli ticaret ortakları Çin, ABD, Arjantin, Hollanda, Almanya ve Japonya’dır.İhracatındaki ilk 5 ülkenin toplam ihracatı içindeki payı %46’dır. Türkiye ise Brezilya’nın ihracatında 33. sırada yer almakta olup, toplam içerisinde %0,8’lik bir paya sahiptir.
Brezilya’nın İthalatı
Brezilya’nın ithalatında ağırlığı olan ürünler, petrol yağları, ham petrol ve doğal gaz, kara taşıtları aksam ve parçaları, binek otomobiller, mobil telefonlar, ilaçlar, haşarat öldürücü, dezenfekte ediciler, elektronik devreler, serum ve aşılar, turbojetler, turbopropeller ve diğer gaz türbinleri, gübreler, kamyon, kamyonet, kimyasallar ve taşkömürü olarak sıralanmaktadır. Brezilya'nın ithalatında en önemli ticaret ortakları ABD, Çin, Almanya, Arjantin ve G.Kore'dir. İthalatındaki 5 ülkenin toplamithalatı içindeki payı %51,7'dir. Ülkemiz ise Brezilya'nın ithalat yaptığı ülkeler arasında %0,3 pay ile 49. sırada yer almaktadır.
Türkiye İle Ticaret
Coğrafi uzaklığın fazla olması ve ülkelerin birbirini iyi tanımaması nedeniyle bugüne kadar çok düşük seviyelerde seyreden Türkiye-Brezilya ekonomik ilişkileri, özellikle aynı konularda iş yapan firmaların ve kurumların işbirliğine giderek ortak üretim ve pazarlama yapmaları halinde büyük bir potansiyel taşımaktadır. Genel olarak Brezilya tarafı Türkiye ile işbirliği yapmak açısından konuya olumlu yaklaşmaktadır.
Türkiye’nin Brezilya’ya İhracatı
Coğrafi uzaklığın fazla olması ve ülkelerin birbirini iyi tanımaması nedeniyle bugüne kadar çok düşük seviyelerde seyreden Türkiye-Brezilya ekonomik ilişkileri, özellikle aynı konularda iş yapan firmaların ve kurumların işbirliğine giderek ortak üretim ve pazarlama yapmaları halinde büyük bir potansiyel taşımaktadır. Genel olarak Brezilya tarafı Türkiye ile işbirliği yapmak açısından konuya olumlu yaklaşmaktadır.
Türkiye’nin Brezilya’dan İthalatı
Türkiye’nin Brezilya’dan ithalatında; dökme demir, taş kömürü, yakmaya mahsus ağaçlar, kontrplaklar yer almaktadır.
Yıl | İhracat | İthalat | Hacim | Denge |
2016 | 333.741 | 1.788.012 | 2.121.754 | 1.454.271 |
2017 | 384.000 | 2.500.000 | 2.884.000 | -2.116.00 |
2018 / (1-7) | 275.000 | 2.020.00 | 2.295.00 | -1.745.00 |
Türkiye-Brezilya Ticaretinde Potansiyel Arz Eden Ürünler
Genel olarak değerlendirildiğinde ülkemizin en çok potansiyele sahip olduğu ürün grupları;
- Fındık ve mamulleri
- Kuru meyveler (kuru incir, üzüm ve özellikle kayısı)
- Zeytin ve Zeytinyağı
- Maya
- Otomotiv Ana ve Yan Sanayi (Oto Yedek Parça, ticari araç),
- Demir Çelik ve Demir Çelikten Eşya
- İşlenmiş Doğal Taşlar (Blok Mermer, Traverten)
- Takım Tezgahları (Metal Şekillendirme-Kesme Makine ve Presleri)
- Petrol Ürünleri ve Yağları
- Tekstil ve Hazır Giyim
- Çimento
Şeklinde belirlenmiş olmakla birlikte ihracatımızın ve Brezilya’nın diğer ülkelerden ithalat seyri incelendiğinde; uçak yan sanayi, müteahhitlik sektöründe (yol, hava alanları, limanlar, marinalar), turizm (özellikle gemi turizmi/cruise seferleri), kimyevi madde taşıyıcı gemiler, ilaç ve kozmetik sanayinde işbirliği imkanlarının değerlendirilebileceği düşünülmektedir.
Bursa-Brezilya Ticareti
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, 2017 yılında, Bursa ilinden Brezilya’ya 27 milyon dolar ihracat gerçekleştirilirken, ithalat rakamı 48 milyon dolar civarındadır. Uludağ İhracatçı Birlikleri’nin verilerine göre ise Brezilya’ya ihracat yapan firma sayımız 94’dür.
Gezi Rehberi
- Sao Paulo
- Brasilia
- Rio de Janeiro
Brezilya İş Kültürü
Her ülkenin farklı özellikleri ve iş kültürü olduğu gibi Brezilya’nın da kendine has kültür öğeleri bulunuyor. İş seyahati için yolunuz Brezilya’ya düşerse dikkat etmeniz gereken bazı konular var.
İş Görüşmesi Sırasında
- Brezilyalılar iş görüşmelerinde kartvizit alışverişini çok severler. Görüşmeye giderken yanınızda çok sayıda kartvizit bulundurmanız size artı katacaktır.
- Brezilya’da hakim olan dil Portekizce’dir ve kendilerine İspanyolca hitap edildiğinde bozulurlar.
- Kahvaltının Brezilya kültüründe yeri yoktur. Bu yüzden de iş yemeklerini öğle ya da akşam saatlerinde planlayın. Öğle yemeği için 2 saat, akşam yemeği için de 3 saat kadar vakit ayırmanız yeterli olacaktır.
- Brezilya iş kültüründe formaliteler çok önemlidir. İş yapacağınız kişi genellikle toplantı masasının başına oturacaktır. Onun hemen sağına ya da soluna oturmanız da size artı katacaktır.
- Toplantılar için en uygun saatler sabah 10:00 ve öğleden sonra 15:00-17:00 saatleri arasındadır.
- Brezilya iş kültüründe pahalıhediyelere yer yoktur. Hediyenizin rüşvet gibi anlaşılmaması için genellikle ucuz ancak manevi değeri yüksek hediyeler almalısınız.
- Hediye alırken en çok da siyah ya da mor renkli olmamasına dikkat edilmeli.Bu renkler yas durumunu hatırlattığı için kabul görmemektedir. Ayrıca cüzdan, anahtarlık, parfüm gibi özel eşyalardan da uzak durulmalı.
- Brezilya’da giyime çok önem verilir. Eğer karşınızdakiler sizin giyiminizden hoşlanmazlarsa iş yapmaktan da vazgeçebilirler. Üç parçalı bir kıyafet yönetici pozisyonunu temsil eder, iki parçalı ise ofis çalışanlarının imajıdır. Takım elbiseler ise her zaman koyu renkli seçilmelidir.