Türk Lirası major kurlara karşı son 2 yıldır düzenli olarak değer kaybediyor. 2017 başından bugüne kadar kabaca geçen 2 yılda TL'nin ABD Doları'na karşı değer kaybı yüzde 40, Euro'ya karşı ise yüzde 43'ü buldu.
 
Yani eğer maliyetleriniz TL üzerinden ve satışınız Euro ya da Dolar bazlı olarak ihracatsa son 2 yılda büyük bir fırsat yakalamış olmanız lazım.
 
Ancak tabi bir de işin maliyet tarafı var.
 
TÜİK'in hesapladığı “Ülke sınırları içinde üretim yapılarak yurt dışına ihraç edilen malların maliyetlerindekid değişimini" ölçen bir endeks var, "Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi". Bu endeks 2017 yılında yüzde 19.75 artmış. 2018 yılının 10. ayına kadar olan bölümünde ise yüzde 60 artmış.
 
Peki üreticinin maliyetini ne artırmış ?
 
Yukarıda manşet rakamını verdiğim endeksi ana maliyetler olarak ayırdığımızda; enerji sınıfındaki maliyetlerin 1 yıl öncesine göre yüzde 129, makine teçhizat gibi sermaye mallarını ifade eden grubun ise son 1 yılda yüzde 76 arttığını görüyoruz.
 
İhracatçı olsa da hangi sektörler maliyet artışını en yüksek hissetmiş?
 
Türkiye'de imalat sanayinde en büyük payı alan sektörler TÜİK'in hesaplamasına göre şu şekilde sıralanıyor ;
 
% 15 ile motorlu kara taşıtları, % 14 ile giyim eşyası ve yüzde 13 ile ana metaller ve yüzde 7 ile gıda.
 
Bu sektörlerin hemen hepsi Bursa'da var ve şehrin ekonomisinin ana damarlarını oluşturuyorlar.
 
TÜİK hesaplarına göre motorlu kara taşıtı üretimi yapan ihracatçı şirketlerin maliyetleri son 12 ayda yüzde 77, giyim eşyası ihracatçıların maliyeti yüzde 59, gıda ürünleri ihracatçılarının da maliyetleri yüzde 67 artmış.
 
 
Bu resim bize ne diyor?
Türkiye İhracatçılar Meclisi ( TİM) rakamlarına göre en fazla ihracat yapan ilk 10 şehir arasında Ekim ayında ihracatı azalan tek şehir Bursa. Yıl başından beri baktığımızda ise Bursa en fazla ihracat yapan şehirler sıralamasında ikinciliği Kocaeli'ne kaptırarak üçüncü sıraya gerilemiş durumda.
 
Bursa, ilk 10 ayda yaptığı ihracatın yüzde 15'ini Almanya'ya yapmış ve bu rakam geçen seneye göre yüzde 3 azalmış. Bir diğer önemli pazar İspanya. Bursa'dan İspanya'ya yapılan ihracat şehrin toplam ihracatının yüzde 7'sini oluşturuyor. Burada da yüzde 2'lik daralma var. Ancak en büyük daralma şehrin ihracatının yüzde 13'ünün yapıldığı İtalya'ya karşı verilmiş. Bursa'dan İtalya'ya 2018'in ilk 10 ayında yapılan ihracat yüzde 13 azalmış.
 
Bursa gibi yüksek teknolojili üretim yapabilen bir şehrin , AB pazarında işler yolunda giderken ve kur da değer kaybetmişken ihracatının yerinde sayıyor olması ciddiye alınması gereken bir konu.
 
Bakan Albayrak'ın dediği gibi "Bursa'nın potansiyeli ulaştığı hedeflerin çok daha üzerinde". Ancak belli ki son 2 yılda yaşanan maliyet artışları Bursalı üreticileri zor durumda bırakmış. Özellikle kapasite kullanımının artırılması, makine parkının büyütülmesi ve uygun maliyetli finansmana ulaşılması konularında Bursalı sanayici sıkıntı yaşıyor. Ayrıca artan maliyetler özellikle düşük kar marjı ile çalışan Bursalı sanayicileri yormuş.
 
Son gelişmeler gösteriyor ki Bursalı sanayiciler aslında kurun değer kaybından istifade edemiyor. Aksine TL'nin değer kaybı ile gelen maliyet artışı daha fazla vuruyor. Sanırım 2018 Bursalı sanayiciler için üzerine çok konuşulacak bir yıl olacak.