E-ticaretin yükselişiyle birlikte, çevrimiçi mağazaların sayısı arttıkça, çevresel etkiler de kaçınılmaz bir şekilde artıyor. Ancak bu büyüme, sürdürülebilir bir geleceğe katkı sağlama potansiyeli barındırıyor. Bu makalemde, e-ticaretin dijitalleşme sürecinin çevresel etkilerini anlamaya odaklanacak ve sürdürülebilirlikle nasıl birleşebileceğini ele alacağız.
Dijitalleşmenin hız kazandığı günümüzde, e-ticaretin büyüyen ayak izini anlamak elzem hale geldi. Son yıllarda ülkemizde oldukça popüler bir konu haline gelen Avrupa Yeşil Mutabakatı (EU Green Deal), çerçevesinde getirilen düzenlemeler ile birlikte birçok radikal değişiklikle tanışacağız. Bunların e-ticaret ve sınır ötesi e-ticaret yapmakta olan firmalarımıza etkileri olacak.
Global kaynaklara göre, dünya çapında perakende e-ticaret satışlarının önümüzdeki yıllarda yeni zirvelere ulaşması öngörülüyor. 2023 yılında küresel perakende e-ticaret satışlarının dünya çapında 5,8 trilyon ABD dolarına ulaştığı ve büyümeye devam etmesi bekleniyor. 2027 yılına gelindiğinde dünya perakende e-ticaret satışlarının 8 trilyon doları aşacağı ve küresel perakende satışların %41'ini oluşturacağı tahmin ediliyor. 2025'e doğru projeksiyonlar, perakende e-ticaret satışlarının 6,8 trilyon doların üzerine çıkmasını öngörüyor. Bu, 2019'dan iki kat daha fazla demek. Ancak, bu büyümenin çevresel etkileri göz ardı edilemez. Fiziksel ürün satışlarıyla birlikte nakliye konteynerleri ve ambalaj malzemelerinin artması çevresel ayak izini artırıyor.
Sürdürülebilirlik, doğal kaynakları tüketmeyecek ve uzun vadeli ekolojik dengeyi destekleyecek şekilde faaliyet göstermeyi içerir. Bu, sadece çevreye değil, aynı zamanda toplum ve ekonomiye de fayda sağlar. Tüketicilerin çevre dostu ürünlere olan talepleri arttıkça, şirketlerin bu çağrıya kulak vermesi ve iş uygulamalarını sürdürülebilir bir şekilde değiştirmesi önemlidir.
E-ticaret terimi, çevrimiçi olarak ürün/ hizmet satın alan ve satan işletmeleri ifade eder ve 'sürdürülebilir e-ticaret' bunu çevre üzerinde sınırlı bir etkiyle yapmanın bir yoludur. E-ticaretin çevresel etkileri, özellikle ambalaj ve nakliye süreçlerinde belirgin hale gelir. Ambalaj atıklarını azaltmak için yenilikçi çözümler geliştirmek ve nakliye süreçlerini optimize etmek, işletmelerin çevresel ayak izini azaltmalarına yardımcı olabilir. Bu adımlar, aynı zamanda maliyet tasarrufu sağlayarak ekonomik yaşayabilirliği artırabilir.
Kartonu geri dönüştürmek, yeni karton yapmak için gereken enerjinin yalnızca %75'ini alır. Bir ton geri dönüştürülmüş karton, dokuz metreküp çöp depolama alanından tasarruf sağlar. Geri dönüştürülebilir karton kutuların ve paketleme kullanılması, müşteriler ve işletmeler için geri dönüşümü kolaylaştırmanın yanı sıra, ürettikleri atık miktarını önemli ölçüde azaltabilir. Diğer taraftan müşterilerin bilinçli alışveriş yapmalarını teşvik ederek, iade edilen ürünlerin sayısını düşürmek önemlidir.
Tüm e-ticaret firmalarının ortak sorunu olan iadeler, şirketlerin kârlılığını etkilemekte ve ambalaj maliyetlerinin, atıkların ve nakliye emisyonlarının artmasına neden olmaktadır. Müşteriye gönderilen ambalajlar halihazırda sürdürülebilirliğe olumsuz katkıda bulunurken, gelen iadelerin de benzer bir çevresel etkiye sahip olması hiç de küçümsenecek bir şey değil. Aynı zamanda giderek kötüleşen bir sorun. Yasalardan kaynaklanan bazı boşluklardan dolayı her geçen gün daha fazla internetten alışveriş yapan kişi de 'satın al, dene, iade et' kültürüne katılıyor; bu da ürünleri denedikten sonra herhangi bir gerekçe olmadan siparişin tamamını iade etme anlamına geliyor. Özellikle yasal düzenlemelerin keyfi iadelerin önüne geçmesi için hızlı bir aksiyon gerekmekte.
Firmaların hedefi müşteri iadelerini mümkün olduğu kadar azaltmak olmalıdır. Her ne kadar iadelerin çoğu kargo sürecinden dolayı hasarlı ürünlerden ve müşteri tercihlerinden kaynaklanmakta olsa da iade azaltmanın en iyi yolu, ürünlerinizle ilgili tüm bilgilerin doğru, güncel ve müşterinin aradığı her şeyi içerecek şekilde eksiksiz olmasını sağlamaktır. Müşteri ne satın aldığını tam olarak biliyorsa iade ihtimali en aza indirilebilir.
E-ticaret işletmeleri için sürdürülebilirlik, sadece çevresel değil, aynı zamanda iş modelleri ve stratejileri açısından da önemlidir. Sürdürülebilir iş modelleri benimseyen şirketler, çevre dostu uygulamalarıyla sadece gezegen üzerinde olumlu bir etki yaratmakla kalmaz, aynı zamanda müşteri sadakatini ve marka değerini artırabilirler.
Tüketicilerin çevre bilincinin artması, işletmelerin sürdürülebilirlik konusundaki çabalarını daha da önemli hale getiriyor. Bilinçli tüketiciler, çevre dostu ürünleri tercih etme eğilimindedir. İşletmeler, müşteri taleplerini karşılamak ve çevre dostu ürünler sunmak için stratejilerini yenilemelidir.
Dijitalleşme, e-ticaret işletmelerin operasyonlarını daha verimli hale getirmekle beraber aynı zamanda sürdürülebilirlik açısından da bir avantaj sağlar. Dijital inovasyonlar, yeşil operasyonları destekleyerek işletmelerin çevresel etkilerini azaltmalarına yardımcı olabilir. Depo yönetimi, lojistik çözümler, finansal (E-Fatura / E-Defter gibi) yönetim araçları ve tedarik zinciri yönetimi için dijital araçlar, işletmelerin çevresel etkilerini azaltmalarına ve sürdürülebilir bir geleceği desteklemelerine olanak tanır.
Sonuç olarak, e-ticaret sektörü, sürdürülebilir bir iş modeli olarak geleceği şekillendirmede önemli bir rol oynayacaktır. E-ticaret ve sürdürülebilirlik, birbirini tamamlayan iki güç olacaktır. Önemli olan, atıkları azaltmak, karbon emisyonlarını en aza indirmek için üretim, sevkiyat ve teslimata kadar geçen sürecin her adımında sorumlu seçimler yapmak ve yeni, yaratıcı fikirler bulmaktır. İşletmeler, sadece kâr odaklı değil, aynı zamanda çevreye ve topluma değer katacak şekilde faaliyet göstermelidir. Her tıklama, daha yeşil bir geleceğe doğru atılmış küçük bir adım olabilir.
Küçük adımların bile büyük etkiler yaratabileceği bir dönemde, işletmelerin çevresel sorumluluklarını anlamaları ve sürdürülebilir uygulamaları benimsemeleri kritiktir. E-ticaretin yeşil dönüşümü hem şirketlerin hem de gezegenimizin geleceği için önemli bir adımdır. nemli bir katkıda bulunmak mümkündür.