Bu yazımda son günlerde gündemde olan E-ihracat (Sınır Ötesi E-Ticaret) konusu ile ilgili bazı noktalara değinmek ve çok karıştırıldığını düşündüğüm Mikro İhracat (ETGB) ve E-ihracat kavramlarını biraz daha netleştirmek istedim.
Günümüz dünyasında, internetin gücü artık ihracat işlemlerini dönüştürme noktasında kritik bir rol oynamaktadır. Elektronik ticaretin yaygınlaşması, geleneksel ihracatın yerini hızla e-ihracata bırakma eğilimindedir. Gümrük işlemlerinden bankacılık sistemlerine kadar e-ihracat uygulamalarının benimsenmesi, bu değişimin anahtarıdır. Alıcıların ürün ve hizmetleri internet üzerinden incelemesi, ihracat süreçlerinin evriminde belirleyici bir faktör haline gelmiştir.
Bu dönüşüm, işletmelerin uluslararası pazarlarda rekabet edebilmesi ve müşterilere daha iyi hizmet sunabilmesi için interneti etkin bir şekilde kullanmalarını gerektirir. Artık sadece ürünlerin satışı değil, aynı zamanda dijital platformlarda varlık gösterme ve müşterilerle etkileşim kurma yeteneği de ihracatın ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. İşletmeler, internetin sunduğu olanaklardan yararlanarak küresel pazarlarda güçlü bir konum elde edebilir ve rekabet avantajı sağlayabilirler.
İnternetin kullanımıyla birlikte, ihracatın doğası ve işleyişi de kökünden değişmektedir. Artık sadece ürünlerin taşınması ve alıcıya ulaştırılması değil, aynı zamanda dijital platformlarda marka bilinirliğinin artırılması, müşteri memnuniyetinin sağlanması ve satış sonrası hizmetlerin sunulması da önem kazanmaktadır. Bu nedenle, işletmelerin interneti etkin bir şekilde kullanarak e-ihracat stratejilerini geliştirmeleri ve dijital dönüşümü başarıyla yönetmeleri gerekmektedir. Bu, hem mevcut pazarlarda rekabet avantajı elde etmek hem de yeni pazarlara açılmak için kritik öneme sahiptir.
Kavram olarak E-ihracat veya sınır ötesi e-ticaret, online platformlar aracılığıyla yurt dışından alınan siparişlerin, mikro ihracat kuralları çerçevesinde ürün ve hizmetlerin uluslararası pazara sunulması sürecini ifade eder. Bu genellikle bir işletmenin kendi web sitesi, e-ticaret platformları veya dijital pazar yerleri üzerinden gerçekleşir. Satış işlemi tamamlandığında, mikro ihracat yöntemiyle Elektronik Ticaret Gümrük Beyanı (ETGB) oluşturulur.
Elektronik Ticaret Gümrük Beyanı (ETGB), Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından 2013’te Gümrük Genel Tebliği ile uygulamaya geçirilen havayolu ve karayolu ile posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen/giden eşyanın gümrük işlemlerinde kullanılan ve gümrük beyanına ilişkin tüm işlemlerin elektronik ortamda yürütüldüğü, kağıt çıktı aranmayan bir uygulamadır.
Mikro ihracat ise 300kg ve 15.000 € limitine kadar olan ve ETGB (Elektronik Ticaret Gümrük Beyanı) ile yurtdışı bedelli ihracatları kapsar ve yetkilendirilmiş hızlı kargo firmaları tarafından elektronik ortamda gerçekleştirilir. Klasik ihracattan farklı olarak, yurt dışında satış yapmak için İhracatçılar Birliği'ne kayıt yaptırmaya veya gümrük müşavirliği hizmetleri almak için bir firma ile çalışmaya gerek yoktur. Mikro ölçekli ihracat yapan işletmeler, KDV iadesinden de yararlanabilirler.
Ancak, mikro ihracat sadece kesin ve satış amaçlı ihracatları kapsar. Tamire giden eşyalar, hariçte işleme, fuara geçici çıkış gibi farklı rejim gerektiren ihracatlar bu kapsamın dışındadır. Bu tür rejimlere tabi olan ürünlerin, Gümrük Müşavirliği firmaları aracılığıyla detaylı beyan ile çıkış yapması gerekmektedir.
Türkiye'deki e-ihracatın artışında belirleyici faktörlerden biri, elektronik gümrükleme süreçlerinin basitleştirilmesi ve hızlandırılmasıdır. Geleneksel ihracatta yaşanan uzun süreçlerin aksine, Elektronik Ticaret Gümrükleme Beyannamesi (ETGB) sayesinde gümrük beyannameleri elektronik olarak doldurulabilmektedir. Bu yenilik, işlemleri hızlandırarak geleneksel ihracatta 2 ile 7 iş günü süren süreci 12 ile 48 saat arasına indirmiştir.
2015 yılından itibaren başta Ticaret Bakanlığımız olmak üzere devlet kurumlarımız, TOBB ve TİM ortaklaşa yapmış oldukları çalışmalar sonucunda ortaya konan vizyon ile e-ihracat stratejisi ve eylem planı belirlenerek Elektronik İhracat (E-İhracat) Kavramı, 25.08.2022 tarihli ve 31934 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 24/08/2022 tarihli ve 5986 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan E-İhracat Destekleri Hakkında Karar ile net olarak tanımlanmış ve E-ihracata yönelik önemli bir destek paketi açıklanmıştır.
E-ticaret, dünya genelinde herkesin dikkatini çekiyor ve Türkiye de bu trendi yakalamak için 2024'te girişimciler için yeni destek programları sunmaya odaklanıyor. Ticaret Bakanlığı, yakın zamanda genel ihracatın yüzde 10'unu e-ihracata yönlendirme hedefini duyurdu. Bu, Türkiye'nin e-ihracat pazarında önemli bir artış öngördüğünün bir işareti olarak kabul edilebilir, bu da pazarın 50 milyar dolar seviyelerine ulaşacağı tahmin ediliyor.
E-ticaret ve e-ihracatın küresel paylarındaki artış, tüketici alışkanlıklarının değişmesiyle birlikte internet alışverişinin artmasına neden oldu. Bu değişimler, Türkiye'deki e-ihracat hacminin büyümesine zemin hazırlamıştır. Yurt dışı verilerine göre, küresel sınır ötesi e-ticaret perakende değeri 2017 yılında 2,3 trilyon dolar iken 2023 yılında 6,3 trilyon dolara ulaştı. Tüm dünyada ekonomik daralma olduğunu dikkate alarak 2024 yılını 7 trilyon dolar civarında olacağı öngörülmektedir.