Avrupa Komisyonu, Avrupa pazarındaki ürünlerin yeniden kullanılma ve geri dönüştürülme şanslarını artırmak amacıyla ürün bileşenleri hakkında bilgi içeren bir ‘dijital ürün pasaportu’ sistemine geçiyor. AB pazarındaki ürünlerin çevre dostu, döngüsel ve enerji açısından daha verimli hale getirilmesini hedefleyen ‘Sürdürülebilir Ürün Girişimi’ kapsamında, yasal düzenlemeye tabi olarak üretilen tüm ürünlerin Dijital Ürün Pasaportu olacak. AB’nin Döngüsel Ekonomi Eylem Planı’nda yer alan Sürdürülebilir Ürünler Girişimi; tehlikeli kimyasalların kullanımını azaltmayı ve AB piyasasındaki ürünlerin sürdürülebilir, dayanıklı, yeniden kullanılabilir, tamir edilebilir, geri dönüştürülebilir ve enerji verimli olmasını hedefliyor.
Biyokütle, fosil yakıtlar, metaller ve mineraller gibi küresel malzeme tüketiminin de önümüzdeki 40 yıl içinde iki katına çıkması ve yıllık atık üretiminin 2050 yılına kadar yüzde 70 artması bekleniyor. Bu olumsuz tablonun önüne geçmek için Avrupa’nın tek seçeneği, sürdürülebilir ve uzun ömürlü ürünlere geçmek ve kaynak kullanımını yavaşlatmak.
Dijital ürün pasaportu sistemiyle tedarik zincirindeki kullanıcıların ürünleri yeniden kullanabilmesi ya da ürünlerin atık yönetim tesislerinde doğru şekilde işlenebilmesi için her bir ürün yapısı hakkında en doğru bilgilerin verilmesi sağlanacak. Dijital ürün pasaportunun uygulanacağı sektör ve ürünler; tüketici elektroniği, piller, ICT, moda, mobilya ile çelik, çimento ve kimyasallar gibi ‘yüksek etkili ara ürünler’ olacağı belirtiliyor. Bu sektör ve ürünlere entegre edilecek dijital ürün pasaportunun, sürdürülebilir ürünleri teşvik edecek, ekonomik aktörler arasında yeni iş fırsatları oluşturabilecek, tüketicilerin sürdürülebilir seçimler yapmasına yardımcı olacak ve ilgililerin yasal yükümlülüklere uygunluğu doğrulamasını sağlayacak önemli bir araç olarak döngüsel ekonomi geçişini hızlandırması bekleniyor.
Dijital ürün pasaportu; nasıl üretildiğini, hangi malzemelerin kullanıldığını, nasıl tamir edileceğini veya nasıl geri dönüştürüleceğini bilmediğimiz için çoğu zaman atık haline gelen ürün ve malzemelerin değerlerini koruyabilmek için standart bilgiler sunuyor olacak. Döngüsel, dayanıklı, yeniden kullanılabilir, geri dönüştürülebilir ürünleri piyasada norm haline getirebilecek bu tip standartların oluşması döngüsel ürünlerin piyasada daha çok yer bulmasını sağlamanın yanı sıra, yeşil boyamayla mücadelede de önemli bir rol oynayacaktır. Böylelikle bu uygulama ile 12. Sürdürülebilir Kalkınma amacı olan ‘Sorumlu Üretim ve Tüketim’ amacına hizmet eden önemli bir araç hayata geçmiş olacaktır. Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında öncelikli sektörlerimizin, AB pazarında ihracatlarına devam edebilmeleri için Ar-Ge çalışmalarına ve dönüşümlerine hız vermeleri gerekiyor.