Ülkemizde iklim değişikliği politikalarıyla uyumlu, çevreye duyarlı yeşil OSB'lere ilişkin çalışmalar hız kazanıyor. Yeşil Organize Sanayi Bölgesi; Dünya Bankası, tarafından desteklenen ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen bir projedir. OSB'lerin çevresel, ekonomik, sosyal ve yönetim performanslarının iyileştirilmesi ve bu konuda kalıcı çözümler üretilmesini amaçlayan projeyle aynı zamanda yeşil rekabetçiliğin de artırılması hedefleniyor. Yeşil OSB projesi kapsamında OSB’lerin sürdürülebilirlik potansiyellerini tespit etmek ve genel bir çerçeve hazırlayabilmek için ilk fazda 4 OSB belirlendi:
- Ankara Sanayi Odası
1. OSB (ASO–1)
- Bursa OSB
- İzmir Atatürk OSB
- Adana Hacı Sabancı OSB
Pilot çalışmalarının ikinci fazında ise Eskişehir ve Gaziantep OSB’leri belirlenmiş durumda. Projeyi finanse eden Dünya Bankası Grubu’nun, yeşil OSB projesine toplamda 300 milyon dolarlık bir bütçe ayırdığını biliniyor. Yeşil OSB projesi; OSB'lerin finansal yapısı, su ve enerji yönetimi, paydaş ilişkileri, risk yönetimi, planlama, iklim değişikliğiyle mücadele gibi konularda sürdürülebilir politikalar geliştirmesine odaklanıyor. Proje kapsamında belirlenen kriterleri karşılayan OSB'ler, yeşil bayraklı OSB unvanına kavuşabiliyor.
YEŞİL OSB SERTİFİKASI NASIL ALINIR?
Yeşil OSB sertifikası almanın ilk ve en önemli aşaması, faaliyetlerin ulusal ve uluslararası mevzuatlara uygun hale getirilmiş olmasıdır. OSB'lerin daha sonra bir ön yeterlilik aşamasından geçmesi gerekiyor. Bunun için ise karşılanması gereken 12 kriter mevcut. Bunlar:
• Yerleşil bir OSB yönetiminin kurulması
• Performans göstergelerinin takibi
• Yeşil dönüşüm planının hazırlanması
• Master planının oluşturulması ve belirli periyotlarla gözden geçirilmesi, gerekli durumlarda revize edilmesi
• Çevresel etkileri değerlendiren bir planın hazırlanması
• Endüstriyel simbiyoz uygulamaları, altyapı ve tesisleşmeye ilişkin bir planın oluşturulması
• ISO 50001 Enerji, ISO 14001 Çevre veya ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi sertifikalarından en az birine sahip olmak
• OSB içinde ve / veya çevresinde hastane, kreş, mesleki eğitim binaları, ilk yardım merkezi vb gibi sosyal tesislerden en az birinin bulunması
• Yeşil OSB projesi kapsamında yenilenebilir enerji kullanımını detaylandıran bir planın hazırlanması
• Yeşil OSB sertifikasyon sistemi hakkında bilgilendirme yapan ve çalışan ve firmaların farkındalık düzeyini artıran çeşitli aktivitelerin planlanması
• OSB çalışmalarına katkı sunan KOBİ'lerin desteklenmesi
• Tıpkı şirketlerin yıllık olarak hazırladığı kurumsal sürdürülebilirlik raporları gibi OSB'nin yeşil performansı hakkında bilgiler içeren yıllık raporların oluşturulması ve yayınlanması.
Yeşil OSB projesi kapsamında, bu 12 ön koşulu kapsayacak şekilde, çevresel, sosyal, yönetim ve ekonomi olmak üzere dört ana başlıkta toplamda 21 performans göstergesi belirlenmiş. Bunlar içerisinde;
• ekonomik gelirler,
• su tüketim miktarı,
• enerji kullanımındaki değişiklik,
• ihracat payındaki değişim,
• istihdamdaki cinsiyet eşitliği düzeyi,
• memnuniyet anketlerinin sonuçları,
• sahip olunan yönetim sistemi sertifikaları sayısı,
• yerel olarak tedarik edilen mal ve hizmetler gibi birçok parametre mevcuttur.
Yeşil OSB sertifikasyonunun ikinci aşamasında OSB’ler, bu parametreler üzerinden değerlendirilmekte ve sonuçlara göre sertifikasyon süreci başarılı/başarısız olarak tamamlanmaktadır. Yeşil OSB sertifikasının avantajları neler diyecek olursak… Yeşil OSB sertifikası; OSB'lere, yerel halka, hükümetlere, OSB tedarikçilerine, müşterilere ve diğer tüm paydaşlara birçok fayda getiriyor. Sürdürülebilirliğin her alanda önem kazandığı günümüzde OSB faaliyetlerini sürdürülebilir kılmak için kapsayıcı eylem planlamaların oluşturulmasını sağlıyor. Doğal kaynakların verimli kullanımı ve bu konudaki risklerin en aza indirilmesini sağlayarak İşletme maliyetlerini düşürmeye katkı sağlıyor. OSB'ler için sürdürülebilir büyüme fırsatlarının değerlendirilmesi, kurumsal itibarın yükselmesini, bölge halkının sosyal, ekonomik ve çevresel çıkarlarının korunmasını da bu faydalara ek olarak sıralayabiliriz.