Birçok sektöre sağladığı girdiyle firmaların rekabet gücünü doğrudan etki eden kauçuk, günlük hayatta da her alanda karşımıza çıkan bir ürün. Lastik, ayakkabı, izolasyon malzemeleri, tıbbi malzemeler ve daha pek çok ürün kauçuktan üretiliyor. Kauçuk, bu geniş yelpazedeki kullanımıyla ekonomik ve sosyal alanda yaşanan dönüşümün de merkezinde yer alıyor. Dönüşümün temelinde ise sürdürülebilirlik, yenilik ve teknolojik gelişmeler bulunuyor.
Kauçuk sektörü doğal kauçuğun hasat edilmesi ve çeşitli işlemlerden geçmesi ve sentetik kauçuğun üretilmesi, bu malzemeler kullanılarak elde edilen ürünler ile bu ürünlerin pazarlanarak satılmasını kapsamaktadır. Kauçuk ürünleri imalatı sanayi ağırlıklı olarak ara malı üreten bir sanayi konumundadır. Kauçuk sanayinin ürünleri, başta otomotiv olmak üzere, beyaz eşya, boru, hortum, tarımda sulama amaçlı, radyatör, benzin, mazot gibi yakıtların dağıtımında kullanılan yüksek kaliteli hortumlar ile her türlü deniz araçlarında ve hava taşıtlarında kullanılan yine yüksek kaliteli dayanıklı aksam ve parçalarda, taşıma bantları özellikle madencilikte, maden taşımacılığında konveyör bantlarda, kayışlar, sızdırmazlık elemanları, hareketli mekanizmalarda titreşim sönümleyici takozlar, körükler, yine inşaat sektöründe, kapı, pencere profilleri, zemin kaplamasında, yol yapımı ve köprü inşaatları, havacılık, sağlık, makine, sağlık, giyim, ayakkabı sektöründe, büro eşyaları, mobilya, oyuncak ve pek çok ürünün hammaddesini kauçuk oluşturmaktadır. Sanayi sektörümüzün önemli üretim ve ihraç kalemleri arasında yer almaktadır. Kauçuk ürünleri imalatı sanayinin değer zinciri kauçuğun hasadı ile başlamaktadır. Bunu kauçuğun işlenmesi, vulkanizasyonu, son işlemleri ve dağıtımı izlemektedir. Sentetik veya doğal kauçuğun karıştırılması, vulkanizasyonu, haddelenmesi, parçalanması, ekstrüzyonu ve doğal ya da sentetik kauçuğu nihai ürün haline dönüştürmek üzere yapılan işlemler değer zincirini oluşturmaktadır.
Toplam İhracattan Aldığı Pay Yüzde 0,68
Önemi her geçen yıl daha da artan kauçuk sektörünün, ihracatı 2022 yılında 3,51 milyar dolara ulaştı. TÜİK tarafından paylaşılan son 3 yıla ait verilere göre kauçuk ve kauçuktan eşya ithalat miktarları ihracat miktarına göre daha fazladır. 2022 yılında 3,51 Milyar $ ihracata karşılık 3,92 Milyar $ ithalat gerçekleştirilmiştir.
İthalatın ihracata oranı yıllar içerisinde azalmaktadır. Pandemi kaynaklı 2019 yılı içerisinde düşüş gözlenirken, pandemi sonrası dönemde özellikle son yıllarda bu oranın arttığı gözlenmektedir.
Kauçuk sektörü başta otomotiv olmak üzere, inşaat, havacılık, kimya, sağlık, madencilik, makine, giyim, deri, mobilya ve benzeri sektörlerde yoğun olarak kullanılmaktadır. Kauçuk kullanılan endüstriler Türkiye ihracatının %47’sini oluşturmaktadır.
Kauçuk endüstrisi, inovasyon ve Ar-Ge etkileriyle yıllar içinde önemli ölçüde değişen ve büyüyen dinamik bir sektörüdür. Bazı kauçuk endüstrisi trendleri, dünya çapında endüstriyel ve tüketici ürünleri üretimlerini olumlu yönde etkilemektedir. Trendler arasında sentetik kauçuğa yönelik artan talep, elektrikli araçların (EV) artan popülaritesi, devam eden tedarik zinciri aksaklıkları ve sürdürülebilir kauçuk ürün ve malzemelerine yönelik tüketici talepleri gelmektedir.
Sentetik Kauçuk Ürünler Popülerlik Kazanıyor
Sentetik kauçuğun doğal kauçuğa göre en önemli avantajı, çoğu kıtada yerel olarak üretilebilmesidir. Bu, özellikle öngörülemeyen faktörlerin, kauçuk malzeme üretiminde tedarik süreçleri kaynaklı aksaklıklar veya yavaşlaması durumlarda çok önemlidir. Sentetik kauçuk ise çoğu kıtada lokal olarak üretilebilmektedir. COVID-19 salgınının kalıcı etkilerinin tüm kauçuk endüstrisini etkilemeye devam etmesi nedeniyle, son derece özelleştirilebilir ve belirli alanlarda doğal kauçuktan daha iyi performans gösterecek şekilde tasarlanabilir yönleriyle sentetik kauçuklar birçok durumda daha erişilebilir bir seçenektir.
Elektrikli Araçlar (Ev) Talebi Değiştiriyor
ABD, Avrupa ve Çin'de EV'ye yönelik tüketici talepleri gün geçtikçe artmaktadır. İçten yanmalı motorlu araçlarda, ısı ve yağ direnci gereklilikleri nedeniyle genellikle nitril kauçuklar kullanılmaktadır. Elektirikli araçların çalışma modelinin farklılığı, düşük elektriksel iletkenliğe sahip, daha hafif, termal yalıtım ve hava koşullarına dayanımları yüksek nispeten daha yeşil alternatifler olan etilen propilen dien terpolimer (EPDM), silikon, termoplastik elastomerler (TPE) ve termoplastik vulkanizatlar (TPV) kauçukların önemini artırmaktadır.
Tedarik Zinciri Trendleri Etkiliyor
Fiyatlandırma ve hammaddeye erişim, kauçuk endüstrisi için önemli sorunlar olmaya devam etmektedir. İhtiyaç duyulan malzemelerin temini, her geçen gün daha da zorlaşmaktadır. Sınırlı tedarik ve fiyat dalgalanmaları, bazı şirketleri tamamen farklı malzemelere geçmeye zorlamaktadır. Bu durum şirketleri, aynı ürün için farklı formülasyonlar geliştirerek alternatif üretim süreçleri tasarlamaya itmektedir.
Çevre Dostu Kauçuk İçin Tüketici Talepleri Artıyor
Çok sayıda endüstri, çevre dostu ürünler ve uygulamalar için artan tüketici talebini karşılamaya çalışmaktadır. Kauçuk malzeme ve ürünlerin geri dönüşümü, kauçuk malzeme ömrünün uzatılması için etkili bir yoludur ve endüstrideki birçok önemli aktör için birinci önceliktir. Geri dönüştürülmüş kauçuk, yeni malzemelere sürdürülebilir bir alternatiftir ve farklı endüstrilerde kullanımlarının yaratıcı yolları aranmaktadır. Bu daha çevreci arayış, kauçuk endüstrisinde domino etkisi oluşturmaktadır.