Birçok sektör ile bağlantısı bulunan inşaat ve yapı malzemeleri sektörü sağladığı katma değer ve istihdama olan katkısı ile Türkiye’nin en önemli sektörlerinden biridir. GSYH'nın yaklaşık %6'sını oluşturan inşaat sektörü Türkiye'nin ekonomik kalkınmasında çok önemli bir rol oynamaktadır. Diğer sektörler üzerindeki doğrudan ve dolaylı etkileri dikkate alındığında, sektörünün Türk ekonomisindeki payı %30'lara ulaşmaktadır.
2023 yılında inşaat malzemesi sanayi üretiminde 2022 yılına göre yüzde 5,7 artış yaşanmıştır. İnşaat malzemesi sanayi üretim artışında birçok unsur etkili olmakla birlikte söz konusu unsurların başında inşaat sektörünün 2023 yılında 5 yıl aradan sonra ilk kez yüzde 7,8 büyüme göstermesi gelmektedir.
İnşaat sektöründe istihdam seviyesi, 2023 yılında önemli bir artış yaşanmış, 2023 yılının ikinci yarısında istihdam 1,78 milyon kişiye yükselmiştir.
Çelik, çimento, cam seramik ve toprak ürünlerinin ihracat rakamlarına bakıldığında; 2023 yılında Türkiye, 14,8 milyar dolar çelik ihracatı gerçekleştirmiştir. Aynı yıl çimento, cam seramik ve toprak ürünleri ihracatı ise 4,6 milyar dolar olmuştur. 2023 yılında, yaklaşık 21 milyar dolar çelik ihracatı ve 5,5 milyar dolar gerçekleştirilen 2022 yılına oranla çelik ile cam seramik ve toprak ürünleri ihracatında düşüş yaşanmıştır.
En fazla çelik ihracatı yapan iller sıralamasına bakıldığında; 2023 yılının dördüncü çeyreğinin sonunda çelik sektöründe en çok ihracat yapan iller sıralamasında İstanbul yaklaşık 7 milyar dolar ile birinci sırada yer alırken, bu sıralamayı Hatay ve İzmir takip etmektedir. Bursa ise yaklaşık 960 milyon dolarlık ihracatla dördüncü sırada yer almaktadır.
2023 yılının dördüncü çeyreğinin sonunda çimento cam seramik ve toprak ürünleri sektöründe en çok ihracat yapan iller sıralamasında ise İstanbul yaklaşık 2,5 milyar dolar ile birinci sırada yer alırken, ikinci sırada İzmir ve üçüncü sırada ise Kocaeli yer almaktadır. Bursa’nın çimento cam seramik ve toprak ürünleri sektöründeki ihracat değerleri incelendiğinde ise 2023 yılında yaklaşık 46 milyon dolar değerinde ihracat yaparak 14. Sırada yer aldığı görülmektedir.
Türkiye, 2023 yılında en fazla çelik ihracatını yaklaşık 952 milyon dolar ile Romanya’ya yaparken en fazla çimento cam seramik ve toprak ürünleri ihracatını ise 752 milyon dolar ile Amerika Birleşik Devletleri’ne gerçekleştirmiştir.
Türk müteahhitlerinin ve yapı malzemesi üreticilerinin uluslararası pazardaki sürekli artan rekabet gücü de sektörün ödemeler dengesine önemli katkılarda bulunmasını sağlamaktadır.
1972 yılından 2023 yılı sonuna kadar geçen sürede Türk müteahhitleri, 135 ülkede 503 milyar ABD Doları tutarında 12.122 proje üstlenmiştir. Ayrıca Türkiye, inşaat malzemeleri üretiminde dünyanın önde gelen ülkelerinden biridir.
Türkiye'nin coğrafi konumu, Türk inşaat sektörünün küresel rekabet gücüne katkı sağlayan önemli faktörlerden birisidir. Uluslararası standarttaki hizmetin rakiplerden daha uygun fiyatlarla sunumu, yüksek müşteri memnuniyeti, güvenilir iş ortaklığı, çok çeşitli projelerde kazanılmış zengin uluslararası deneyim, çevre ülkelerdeki iş ortamlarına aşinalık, nitelikli insan gücü ve risk alma kapasitesi Türk müteahhitlerini rekabette üstün kılan diğer önemli özelliklerdir.
Türk müteahhitlik firmaları 5 kıtada, 135 ülkede rakipleriyle yüksek kaliteli, uygun fiyatlı ve zamanında üretimle başarıyla rekabet etmektedir. Türk müteahhitleri, Afrika, Avrasya ve Orta Doğu ülkelerinde, sadece müteahhitlikte değil, inşaat malzemeleri üretiminden, konut, sanayi ve turizme kadar uzanan çok çeşitli yatırım alanlarında da faaliyet göstermektedir.
Uluslararası toplam iş hacmi bölgesel dağılım itibariyle değerlendirildiğinde; %45,5'lik bir pay ile ve diğerlerine göre açık farkla Avrasya ülkelerinin öne çıktığı görülmektedir. Avrasya'yı sırasıyla Orta Doğu (%24,4), Afrika (%17,3), Avrupa (%9,1), Güney Asya ve Uzak Doğu (%2,9) ile Kuzey ve Güney Amerika (%0,8) izlemiştir.
Türk müteahhitlerinin yurt dışında üstlendikleri işlerin ülkelere göre dağılımı incelendiğinde, Rusya Federasyonu'nun (%20,3) lider konumunu koruduğu, Rusya Federasyonu'nu Türkmenistan (%10,6), Irak (%6,8) ve Libya'nın (%6,1) izlediği görülmektedir.
Türk müteahhitlerinin yurt dışında üstlendikleri işlerin ülkelere göre dağılımı incelendiğinde, Rusya Federasyonu'nun (%20,3) lider konumunu koruduğu, Rusya Federasyonu'nu Türkmenistan (%10,6), Irak (%6,8) ve Libya'nın (%6,1) izlediği görülmektedir.
2010-2023 döneminde, Türk müteahhitlik firmalarının yıllık uluslararası iş hacminde inişli-çıkışlı bir görünüm hâkim olmuştur. 2022 yılı proje tutarı 19,9 milyar dolar olmuş, 2023 yılı sonu itibarı ile iş hacmi artarak 28,0 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır.
Engineering News Record Dergisi tarafından Ağustos 2023'te yayımlanan "Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi" listesinde Türkiye, 40 firma ile Çin'in ardından ikinci sırada yer almıştır.