Başkent: Abuja
GSYİH: 199.712.000 $
Kişi Başı GSYİH: 877 $
Büyüme Oranı: %2,86
Nüfus: 227.713.000
Yüzölçümü: 923.770 km²
Batı Afrika ülkesi olan Nijerya’nın kara yüzölçümü toplam 923.770 km2’dir. Yüzölçümün %7,6’sı ormanlık, %77’si tarım arazisidir. Kara sınırı 4.037 km’dir. Bölgenin en geniş topraklara sahip ülkelerinden birisidir. Ülkenin 853 km uzunluğundaki deniz kıyıları ise güneyinde yer alan Atlas Okyanusu ve Gine körfezine açılır.
Doğal Kaynaklar
Nijerya’nın başlıca doğal kaynakları doğal gaz, petrol, kalay, demir cevheri, kömür, kalker, niyobyum, kurşun ve çinkodur. 2022 yılında 1 milyon varil/gün'lük ham petrol üretimi ile 117 ülke arasında %1 pay ile 16. sıradadır. Ülke yüzölçümünün %78’i tarım arazisi olup %37’si ekilebilir toprak alanlardır.
Temel Ekonomik Göstergeler
2024 yılında cari fiyatlara göre, 200 milyar dolar olacağı tahmin edilen GSYİH’nın 2025 yılında 195 milyar dolar olması beklenmektedir. 2024 yılında sabit fiyatlara göre %2,9 oranında artması beklenen GSYİH’nin, 2025 yılında %3,2 oranında artacağı tahmin edilmektedir. 2024 yılında %32,5 olan tüketici fiyatlarına göre yıllık ortalama enflasyon oranının 2025 yılında %25 olacağı tahmin edilmektedir. (IMF-2024) Dünya Bankasına göre, GSYİH’si içinde tarımın payı %24; sanayinin %28 ve hizmetler sektörünün payı %46’dır.
Dış Ticaret
Nijerya’nın 2023 yılında ihracat ve ithalat toplamı 61 milyar dolar olmuştur.
2023 yılında Nijerya’nın ihracatında başlıca ürün grupları: mineral yakıtlar, yağlar; gübreler; yağlı tohum ve meyvalar, saman ve kaba yem; kakao ve kakao müstahzarları; meyveler ve sert kabuklu meyveler; alüminyum ve alüminyumdan eşya; gemiler ve suda yüzen taşıt ve araçlar; bakır ve bakırdan eşya; metal cevherleri, cüruf ve kül ile makinalar, mekanik cihazlar ve aletler olmuştur.
Aynı yıl ülkenin ithalatında başlıca ürün grupları ise: mineral yakıtlar, yağlar; motorlu kara taşıtları; makinalar, mekanik cihazlar ve aletler; elektrikli makine ve cihazlar; hububat; plastikler ve mamulleri; şeker ve şeker mamulleri; kağıt ve karton ve bunlardan eşya; demir veya çelikten eşya ile balıklar vb. su ürünleri olmuştur.
Sektörlerin Analizi
Tarım sektörü ülkede en önde gelen iş alanları arasında yer almaktadır. Ülke nüfusunun yaklaşık %70’i tarım sektörü ile ilişkilidir. Ancak, tarım sektörünün büyüklüğüne karşılık verimlilik son derece düşük kalmaktadır. Tarım sektöründe kapasite yetersizliği ve artan nüfus sebebiyle ülkenin 2023 yılında tarım ürünleri ithalatı, 1.3 milyon dolar düzeyinde ihracata karşılık, 2.5 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. Ithalat ve ihracat arasında büyük bir fark bulunmasına rağmen, geçmiş yıllar verileriyle kıyaslandığında belirgin bir düzelme görülmektedir. Ülke toplamda 70.8 milyon hektar tarım arazisine sahip olmakla birlikte, ülkede yetiştirilen başlıca tarım ürünleri mısır, manyok, gine mısırı, tatlı patates, darı ve pirinçtir.
Nijerya ekonomisine, ülkenin GSYİH'sinin yaklaşık % 10'unu, hükümet gelirinin yarısını ve ülkenin toplam ihracat gelirlerinin %90’ına yakınını oluşturan ham petrol hakimdir. ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EİA) verilerine göre, Nijerya günlük ortalama 1 milyon 648 bin varil petrol üretimi ile 2023 yılında Afrika’nın ve dünyanın çnde gelen ülkeleri arasında yer almaktadır. Mal üretimine yönelik diğer sanayi alanlarında da son yıllarda ülke uyguladığı teşvik politikları ile gelişim kaydetmektedir. Kapasite kullanım oranlarında son yıllar düzelme yaşayan ülke 1990’larda %35 düzeylerinde olan kapasite kullanım oranını son beş yıl içerisinde %54 oranına yükseltmeyi başarmıştır. GSYH’ye %2 düzeyinde katkı sağlayan tekstil sektörü, Afrika’da Mısır’dan sonra en büyük üretim kapasitesine sahip konumdadır. Gıda işlemesinde son beş yıl içerisinde hızlı gelişim kaydeden ülkede, gıda işlemesi GSYH’ye %4 katkı sağlamaktadır. Son olarak, 2023 yılı itibariyle sanayi sektörü toplam GSYH'nin % 18,65'ini oluşturmakta olup sektör yıllık bazda yüzde 0,72 büyümüştür.
2022 yılında ise Nijerya’nın hizmet sektörü ithalatı bir önceki yıla göre %17,21 artarak 18,82 milyar dolar, hizmet ihracatı ise bir önceki yıla göre %21,72 artarak 4,86 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu dönemde hizmet ihracatının ithalatı karşılama oranı %26 olarak gerçekleşmiştir. 2023 yılı itibariyle hizmetler sektörü toplam GSYH'nin % 56,18'ini oluşturmakta olup sektör yıllık bazda yüzde 4,18 büyümüştür. Nijerya’nın petrol dışı büyümesi özellikle hizmetler sektöründeki gelişmeden kaynaklanmaktadır. Dünyanın en hızlı büyüyen telekomünikasyon piyasalarından birine sahip olan Nijerya, büyük GSM operatörlerinin birçoğunun Batı Afrika bölge merkezlerine ev sahipliği yapmaktadır. Nijerya gayrimenkul sektörü, 2022 ve 2023’te reel olarak yıllık bazda sırasıyla %3,95 ve %1,68 büyümüştür. Sektörünün 2023’ün son çeyreğinde reel GSYH’ye katkısı da %6,06 olmuştur. Gayrimenkul sektörü açısından Nijerya oldukça yüksek bir potansiyele sahiptir. Nijerya lojistik ve tedarik zinciri sektörü, henüz başlangıç aşamasında olmasına rağmen, Nijerya'da en hızlı büyüyen endüstrilerden biridir. Nijerya’da eğitim sektörü hem pahalı hem de yetersiz düzeydedir. Nijerya’da deneyimli eğitmen kadrosuna sahip, temiz ve kaliteli okul/üniversite ihtiyacı olukça fazladır.
Nijerya’da toplamda ticari değere sahip 44 adet çıkarılabilir maden bulunmakta olup, bu madenler ülkede 500 noktadan fazla alana yayılmıştır. Madencilik sektörü, sanayileşmiş değer zincirinin kritik bir omurgasıdır ve inşaat, otomobil, elektronik, gemi yapımı gibi önemli sektörler için temel bir girdi malzemesi kaynağıdır. Nijerya’daki madenlerin ticari değeri yüzlerce milyar doları geçmekle beraber, petrol ve doğalgaz gibi yakıt madeni haricindeki madenlerin çıkarılması, işlenmesi ve taşınması için gerekli altyapı yetersizliği nedeniyle milyarlarca dolar ekonomik kayıp yaşanmaktadır.
220 milyonu geçkin nüfusu ve yıllık %2,7 nüfus büyüme hızı ile Nijerya’da enerjiye ihtiyaç günden güne artmaktadır. Nüfusun %40 ila %45’inin şebeke elektriğine erişimi bulunmamaktadır. Ekim 2023’te açıklanan rakamlara göre, Nijerya’nın kurulu elektrik kapasitesi 14.000 MW civarındadır.
Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü
Economist Intelligence Unit verilerine göre, 2024 yılında Nijerya’daki Doğrudan Yabancı Yatırımcı stokunun 107,1 milyar dolar düzeyinde olduğu tahmin edilmiştir.
Türkiye- Nijerya Ticareti
Nijerya’ya yönelik ihracatımız yaklaşık olarak, 2022 yılında 806 milyon dolar ve 2023 yılında 666 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Türkiye’nin Nijerya’dan ithalatı 2022 yılında 100 milyon dolar ve 2023 yılında ise 152 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
2023 yılında Türkiye’nin Nijerya’ya ihracatında başlıca ürün grupları: hava taşıtları; elektrikli makine ve cihazlar; makinalar, mekanik cihazlar ve aletler; demir veya çelikten eşya; mobilyalar, aydınlatma cihazları, prefabrik yapılar; çimento, toprak, taş, tuz, kükürt, alçı, kireç; plastikler ve mamulleri; mineral yakıtlar, yağlar; inorganik kimyasallar ile motorlu kara taşıtları olmuştur.
Aynı yıl, Türkiye’nin Nijerya’dan ithalatında başlıca ürün grupları ise: mineral yakıtlar, yağlar; yağlı tohum ve meyvalar, saman ve kaba yem; kurşun ve kurşundan eşya; gübreler; gıda sanayi kalıntıları, hayvan yemleri; kakao ve kakao müstahzarları; plastikler ve mamulleri; ağaç ve ahşap eşya; odun kömürü, sentetik ve suni devamsız lifler ile cam ve cam eşya olmuştur.
İş Kültürü
Nijeryalı iş kültürü doğası gereği hiyerarşiktir. İnsanlar genellikle kendilerinden yaşça büyük olanlara veya kendilerinden daha yüksek bir resmi mevkide bulunanlara hürmet ederler. Saygı, Nijerya kültürünün çok büyük bir parçası olduğundan, birlikte çalıştığınız veya çalışmak istediğiniz kişinin yaşının ve resmi konumunun farkında olmak çok önemlidir. Nijerya'da iş ilişkilerinde yüz yüze toplantı yapılması beklenmektedir. Bunun mümkün olmaması halinde Nijeryalılar telefonla konuşmayı tercih ederler, çünkü kısa mesaj veya eposta kullanımı ile iletişim yöntemi yavaş ilerlemektedir. Nijeryalılar tanıdıkları ve güvendikleri bir insanla iş yapmak isterler. Bunu aşmanın en kolay yolu sizin tanıdığınız ya da sizin bir dostunuzun tanıdığı bir Nijeryalı iş insanını devreye sokmaktır. Nijerya’da etkili insanları tanımak yasal prosedürleri bilmekten çok daha önemlidir. Nijeryalılar dakik olmamalarıyla bilinmektedir, bu nedenle yapılacak toplantılar öncesinde toplantı gününe yakın toplantı saatinin tekrar hatırlatılmasında fayda görülmektedir.