Başkent: Kuala Lumpur
GSYİH: 439.748.000 $
Kişi Başı GSYİH: 13.142 $
Büyüme Oranı: % 4,8
Nüfus: 33.460.000
Yüzölçümü: 330.252 km²
Malezya Güneydoğu Asya’da yer almakta olup, kuzeyinde Tayland, Güney Çin Denizi ve Brunei, doğusunda Selebes Denizi, güneyinde Endonezya ve Singapur, batısında Malakka Boğazı ile çevrilidir. Brunei ile 381 km, Endonezya ile 1782 km ve Tayland ile 506 km sınıra sahip olan Malezya’nın toplam 2669 km kara sınırı vardır. Toplam deniz kıyı şeridi de 4675 km uzunluğundadır.
Doğal Kaynaklar
Malezya doğal kaynaklar açısından zengin bir ülkedir. Dünyanın en büyük kalay üreticileri arasında yer almakla birlikte kaliteli kalay rezervleri tükenme noktasına gelmiştir. Kalan rezervler büyük miktarda olmasına rağmen düşük kalitelidir ve maden çıkarma maliyetlerini karşılayamamaktadır. Ülkede ayrıca boksit, bakır, altın, gümüş ve demir cevheri çıkarılmaktadır. Doğal enerji kaynakları; petrol, doğal gaz (LNG-Likit doğal gaz olarak pazara sunulmaktadır) ve kömürdür. Ülke petrol ihtiyacının %80'inden fazlasını kendisi karşılayabilmektedir. Ülkede çıkan petrol kaliteli olduğu için ihracat yapılmakta ve ülke içi ihtiyacı ithalat ile karşılanmaktadır. Petrol üretimi sabit bir oranda sürmesine rağmen doğal gaz üretiminde son yıllarda önemli bir artış meydana gelmiştir.
Temel Ekonomik Göstergeler
Malezya, cari fiyatlara göre, 2024 yılı itibariyle 196 ülke arasında dünyanın 37. büyük ekonomisidir. 2024 yılında cari fiyatlara göre, 445,51 milyar dolar olacağı tahmin edilen GSYİH’nin 2025 yılında 478 milyar dolar olması beklenmektedir. 2024 yılında sabit fiyatlara göre %4,4 oranında artması beklenen GSYİH’nin, 2025 yılında da aynı oranda artacağı tahmin edilmektedir.
Cari fiyatlara göre Malezya, 2024 yılında 13 315 dolarlık kişi başına düşen milli gelir ile dünyada 71. sırada yer almaktadır. Dünya Bankası 2024 yılı verilerine göre: 2022 yılında ülkenin GSYİH’si içinde tarım sektörünün payı %8,92, sanayi sektörünün payı %39,1 ve hizmetler sektörünün payı %50,9dur. 2024 yılında %2,8 olan tüketici fiyatlarına göre yıllık ortalama enflasyon oranının 2025 yılında %2,5 olacağı tahmin edilmektedir. 2024 yılında %2 oranında fazla vereceği tahmin edilen cari işlemler dengesinin GSYİH’ye oranının, 2025 yılında da %3 oranında fazla vermesi beklenmektedir. 2024 yılında % 66 olacağı tahmin edilen devletin genel net borcunun GSYİH’ye oranının, 2025 yılında % 66 olması beklenmektedir. (IMF-2024)
Dış Ticaret
2023 yılında ülkenin ihracatı 313 milyar dolardır ve bir önceki yıla kıyasla %11 oranında düşmüştür. Dünya ihracatından aldığı %1,3 pay ile 24. Sıradaki ülkedir. yer almıştır. Ülkenin ihracatında önde gelen ülkeler Singapur, Çin, ABD’dir. Ülkenin ihracatında Türkiye %.1,1 pay ile 17.sıradadır.
Aynı yıl Malezya’nın ihracatında başlıca ürün grupları: elektrikli makine ve cihazlar; mineral yakıtlar, yağlar; makinalar, mekanik cihazlar ve aletler; hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar; optik, fotoğraf, ölçü, tıbbi alet ve cihazlar; plastikler ve mamulleri; alüminyum ve alüminyumdan eşya; demir ve çelik; muhtelif kimyasal maddeler ile kauçuk ve kauçuktan eşya olmuştur.
2023 yılında 266 milyar dolar değerinde ithalatla dünya ithalatından %1,1 pay ile 25. sırada olan Malezya’nın ithalat yaptığı başlıca ülkeler Çin, Singapur, ABD, Tayvan (Çin) ve Japonya’dır. Ülkenin ithalatında Türkiye %0,2 pay ile 37.sıradadır.
Aynı yıl ülkenin ithalatında başlıca ürün grupları ise: elektrikli makine ve cihazlar; mineral yakıtlar, yağlar; makinalar, mekanik cihazlar ve aletler; plastikler ve mamulleri; motorlu kara taşıtları; optik, fotoğraf, ölçü, tıbbi alet ve cihazlar; demir ve çelik; muhtelif kimyasal maddeler; alüminyum ve alüminyumdan eşya ile mücevherci eşyası olmuştur.
Sektörlerin Analizi
Malezya GSYH ‘sının sektörel dağılımına bakıldığında tarım sektörünün toplam içindeki payı yıllar içerisinde düşüş göstermiş olup, bu pay 2023 yılında %6,4 olmuştur. 34,3 milyon nüfusu olan ve iki ayrı kara parçasından oluşan Malezya net gıda ithalatçısı bir ülke olup, toplam gıda ihtiyacının yaklaşık %70’ini ithal etmektedir. İngiliz sömürgesi yıllarında yetiştirilmeye başlanan kauçuk, palmiye (palm yağı) ve kakao halen Malezya’nın tarımsal üretimini domine etmektedir. Tarım alanları büyük ölçüde bu üç ürüne ayrıldığından ve ülkede tropik iklim hâkim olmasından dolayı tarımsal ürün çeşitliliği oldukça azdır. Malezya, dünya palm yağı üretiminde Endonezya’dan sonra en büyük ikinci üretici ve dünyanın en büyük palm yağı ihracatçısıdır. Tarımsal ürünlerde ihracatta bir numaralı ürün palm yağıdır. Malezya’da kauçuk üretimi yaygındır. Malezya dünyanın bir numaralı kauçuk eldiven üreticisidir. Pandemi sonrasında önemi artan kauçuk eldivenin ihracatında da Malezya dünyada bir numaradadır. Malezya’da tarıma konu diğer ürünler muz, hindistan cevizi, biber, pirinç ve tropik meyveler olmakla birlikte üretim iç tüketimi karşılamadığından bu ürün gruplarında da ithalat yüksektir. Malezya’da hayvancılık yok denecek kadar azdır. Kümes hayvancılığı yapılmaktadır. Kümes hayvanları haricindeki hayvansal ürünlerin çoğunluğu ithal üründür.
Malezya GSYH ’sının sektörel dağılımına bakıldığında imalat sektörünün toplam içindeki payı 2023 yılında %23,4 olarak gerçekleşmiştir. Sektörel performans açısından bakıldığında, Malezya ekonomisine en büyük katkıyı imalat sektörü gerçekleştirmektedir. Malezya imalat sektörü 2023 yılında bir önceki yıla göre %0,7 büyüme göstermiştir. Malezya’da başlıca sanayi dalları; elektrikli ve elektronik aletler, petrol ürünleri, kimyasallar, kauçuk ve plastik ürünler, tekstil, kimyasal ürünler, ulaşım araçları, çeşitli gıda maddeleri, çimento inşaat malzemeleri, ağaç ve işlenmiş tarım ürünleridir. Malezya'da otomotiv sanayinde de önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. Malezya dünyanın en önemli yarı iletken çip üreticilerinden biridir. Elektronik ürünler, palm yağından sonra ülkenin en önemli ihracat kalemidir. Ancak bu ürünlerin üretimi ithal girdiye dayanmaktadır.
Hizmetler sektörü Malezya GSYH’sinin sektörel dağılımında 2023 yılı verilerine göre %59,2 pay almıştır. Toplam istihdamın büyük bölümü hizmetler sektöründedir (yaklaşık %62). Hizmetler sektöründeki faaliyetlerin dağılımı incelendiğinde, perakende ticaret, toptan ticaret, bilgi ve iletişim, finans ve kamu hizmetleri alanlarında yoğunlaştığı görülmektedir. Malezya’nın gerek mesafe olarak Çin’e yakınlığı gerekse de Malezya nüfusunun yaklaşık %23’ünün Çin asılı Malezyalılardan oluşması nedeniyle inşaat sektöründe ve genel olarak ticarette Çin dominant bir rol oynamaktadır. İnşaat sektörünün GSYH’ye katkısı 2023 yılında %3,6 olarak gerçekleşmiştir. 2023 yılında Malezya'ya yaklaşık 29 milyon yabancı ziyaretçi gelmiştir. Turistlerin ülkelere göre dağılımına bakıldığında, sırasıyla Singapur (8,31 milyon), Endonezya (3,11 milyon), Tayland (1,55 milyon), Çin (1,47 milyon), Brunei (0,81 milyon), Hindistan (0,67 milyon), Güney Kore (0,4 milyon), Vietnam (0,34 milyon), Avustralya (0,34 milyon) ve Filipinler’den (0,33 milyon) geldiği görülmektedir.
Malezya, tarım için verimli topraklar, madenler ve geniş ormanlar dahil olmak üzere çok çeşitli doğal kaynaklara sahiptir. Kalay ve petrol, Malezya ekonomisinde büyük öneme sahip iki ana maden kaynağıdır. Malezya’nın doğal kaynaklarına sahip olduğu mineraller arasında bakır, boksit, demir cevheri ve kömürün yanı sıra kil, kaolin, silika, kireçtaşı, barit, fosfat gibi endüstriyel mineraller ve granit gibi boyutlu taşların yanı sıra mermer blok ve levhalar yer almaktadır. Kısıtlı miktarda ise altın üretimi bulunmaktadır. Ham petrol ve petrol ürünleri ülkenin en değerli doğal kaynaklarıdır. Ülke, doğal gaz ve ham petrol şeklinde kanıtlanmış belirgin fosil yakıt rezervlerine sahiptir; büyük rezervler Malezya Yarımadası'nın açık deniz sularına ve Borneo adasındaki Sabah ve Sarawak eyaletlerine yayılmıştır. Bu ürünler, ülkenin ihracat gelirine en büyük katkıyı sağlamaktadır.
Malezya 2022 yılında doğal gaz rezervleri açısından dünyada 24'üncü, ham petrol rezervleri açısından ise 28'inci sırada yer almaktadır. Malezya 2022 yılında doğal gaz rezervleri açısından dünyada 24'üncü, ham petrol rezervleri açısından ise 28'inci sırada yer almıştır. Malezya Başbakanlık Ofisi tarafından yapılan açıklamaya göre, Mart 2023 itibarıyla Malezya'nın petrol ve gaz rezervleri toplam 6,9 milyar varil petrol eşdeğerinde (boe) olup ve rezervlerin ömrü endeksi hesaplamasına göre 15 yıl devam edebilecek niteliktedir. Ekim 2023 tarihli Statista raporuna göre Malezya, sıvılaştırılmış doğal gaz ihracatçısı olarak dünyada Nijerya'dan sonra 8. sırada yer almıştır.
Türkiye- Malezya Ticareti
2024 yılında Türkiye’nin Malezya’ya ihracatı 450 milyon dolar olmuştur. Türkiye’nin ülkeden ihracatında başlıca ürün grupları: mücevherci eşyası; inorganik kimyasallar; mineral yakıtlar, yağlar; makinalar, mekanik cihazlar ve aletler; halılar ve yer kaplamaları; elektrikli makine ve cihazlar; demir ve çelik; gıda sanayi kalıntıları, hayvan yemleri; hububat, un, süt ve pastacılık ürünleri ile motorlu kara taşıtlarıdır.
Aynı yıl, Türkiye’nin ülkeden Malezya’dan ithalatı 4,6 milyar dolar olmuştur. Türkiye’nin ülkeden ithalatında başlıca ürün grupları ise: hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar; elektrikli makine ve cihazlar; alüminyum ve alüminyumdan eşya; demir ve çelik; cam ve cam eşya; makinalar, mekanik cihazlar ve aletler; organik kimyasallar; plastikler ve mamulleri; sentetik ve suni filamentler ile muhtelif kimyasal maddelerdir.
Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü
2024 yılında yayınlanan Dünya Yatırım Raporu verilerine göre Malezya’nın 2023 yılındaki ülke içindeki doğrudan yabancı sermaye (DYS) stoku 202 milyar dolar, yurt dışındaki stoku 95 milyon dolar olmuştur. Aynı yıl için ülkeye gelen (akış) DYS; 8,7 milyar dolar olurken yurt dışına yapılan DYS 7,6 milyar dolar olmuştur.
2023 yılı ekonomik serbestlik endeksine göre Malezya, dünyada 176 ülke arasında 42. sırada, küresel rekabet gücü açısından 2019 yılı verilerine göre dünyadaki 141 ülke arasında Malezya 27. sıradadır.
İş Kültürü
Malezya ekonomisini, nüfusun yaklaşık %23’ünü oluşturan Çin asıllı Malezyalılar domine etmektedir. Çin asıllı Malezyalılar ülkede ticareti domine derken, nüfus çoğunluğuna sahip (%70) olan etnik Malaylar (Bumiputra) ağırlıklı olarak devlet yönetimini ellerinde tutmaktadır. Hintliler ise genellikle hizmet sektöründe istihdam edilmektedir. Çin ve Hint kökenli Malezyalılar, Sayıları az da olsa devlet kademelerinde görev almaktadır. Malezya’da iş yapmak isteyen iş insanlarının tüketici tercihlerini değerlendirirken bu üç etnik grubu göz önünde bulundurmaları gerekir. Ayrıca, özel sektör ile yapılacak işlerde Çin asıllı Malezyalılar, devlet ihaleleri ve alımlarına yönelik işlerde ise Bumiputralar (Malay) ile iş yapılacağının bilinerek hareket edilmesi gerekmektedir. Ülkedeki Müslüman nüfusun yoğunluğu dikkate alındığında, özellikle gıda ve kozmetik ürünlerinde helal ürünlerin -zorunlu olmamakla birlikte- tercih edilebileceği de göz önünde bulundurulabilir. Malezya’da tüm etnik ve dini gruplara ait bayramlar (Çin yeni yılı, Hint Deepavali Bayramı, Hristiyanlara ait Noel bayramı vs.) yoğunlukla kutlanmakta olup, bu dönemlerde genellikle kamu ve özel sektörde tatil ilan edilmektedir bu sebeple, Malezya’ya iş seyahatleri öncesinde tatil olması muhtemel tarihlere dikkat edilmesi, ayrıca muhatap olunan kişilerin inançlarına göre bayram tebrik mesajı ve hediye iletilmesi saygı ve ilgi ifadesi anlamında olumlu hava yaratacaktır. Malay erkekler el sıkışmakta, kadınlar el sıkışmayı tercih etmemektedir. Malezya’da hayatın ve iş temposunun genel olarak yavaş işlediğini söylemek mümkündür. Bürokratik işlemler, bankacılık işlemleri zaman almaktadır. Malayların iş görüşmelerine vaktinde gelmesini veya toplantıların önceden belirlenen saatte başlamasını beklememek faydalıdır. Çin asıllı Malezyalılar ise bu konuda daha dikkatlidir.
Para Kullanımı
2005 yılının temmuz ayında sabit kur modelini terk eden Malezya’nın yerel para birimi ‘Malezya ringgiti’dir. Ülkede ödemeler yerel para ile yapılmakta, günlük hayatta döviz ile ödeme kabul edilmemektedir. Bankalarda döviz hesabı açılabilmekte ve hesapta yabancı para tutulabilmektedir. Ancak hesaptan döviz çekilmek istendiğinde bozdurulup Malezya ringitine çevrilerek ödeme yapılmaktadır.