Başkent : Washington D.C.
GSYİH : 30.507.217.000 $
Kişi Başı GSYİH : 89.105 $
Büyüme Oranı : Yüzde 1,83
Nüfus : 342.373.000
Yüzölçümü : 9.833.520 km²
ABD, küresel ekonominin fenomeni olarak hem teorik hem de pratik bağlamda dünyanın en büyük ve en fazla çeşitlilik arz eden ekonomilerinden biridir. Altyapısı gelişmiş, finansal sistemi güçlü, sanayide yüksek teknolojiye ulaşmış ve dinamik iş gücü piyasasıyla ABD, global ekonominin merkez üssü rolünde bulunuyor. Serbest piyasa ilkelerine bağlı ekonomik yapısıyla ABD, girişimcilik ve inovasyonu teşvik eden başat ülkeler arasında yer alıyor. ABD Doları’nın uluslararası rezerv para niteliğinde olması da ülke ekonomisinin gelişmişliğine büyük katkı sağlıyor. Küresel ekonomide gözlenen dalgalanmalardan payına düşeni alan ABD, enflasyon, kamu borcu, gelir eşitsizliği gibi yapısal zorluklarla karşı karşıya geliyor. Küresel siyasetteki etkin konumu ve gücü ABD’ye politikalarında çıkarlarını önceleme imkânı tanıyor. Son dönemde uyguladığı gümrük tarifeleri ve yaptığı ikili ticaret anlaşmaları bu avantajına işaret ediyor.
Genel Ekonomik Manzara
Dünya çapında serbest piyasa ekonomilerinin en büyük örneği olarak gösterilen ABD ekonomisinde, üretim ve hizmetlerin büyük bir bölümü özel sektör tarafından tüketilmekte ve sağlanmakta olup, dünya çapında kamunun ağırlığının bu kadar az olduğu başka bir ekonomi bulunmamaktadır.
Amerikan ekonomisinde yapısal olarak rol oynayan iki temel unsurun ilki zengin doğal kaynakları, diğeri ise nitelikli işgücüdür. ABD verimli toprakları, zengin mineral yatakları, elverişli iklim koşulları ve diğer doğal kaynakları ile ekonomik büyümenin sağlanması açısından çok uygun bir ortama sahiptir.
ABD aynı zamanda, iletişim ve bilgi teknolojileri alanında ‘kolay uyum sağlayabilen ve yetenekli’ işgücünün eğitimine de büyük önem vermektedir. Tüm dünyada ‘beyin göçü’ olarak adlandırılan, bilim ve teknoloji dallarında eğitim almış yetenekli ve zeki gençlerin ABD ekonomisine kazandırılması, sorunların çözümünde anahtar rolü olan bir araç olarak görülmektedir.
2025 yılında cari fiyatlara göre, 31 trilyon dolar olan GSYİH’nın 2026 yılında 32 trilyon dolar olması beklenmektedir. ABD, cari fiyatlara göre, 2025 yılı itibariyle 196 ülke arasında dünyanın 1’inci büyük ekonomisidir. 2025 yılında sabit fiyatlara göre yüzde 1,8 oranında büyüyen GSYİH’nın, 2026 yılında yüzde 1,7 oranında büyüyeceği tahmin edilmektedir.
Dış ticaret verileri
ABD, 2024 yılında 3,3 trilyon dolarlık (yüzde 6 artan) ithalatla dünyada yüzde 14 pay ile 1’inci sırada olup, 2 trilyon dolarlık (yüzde 2 artan) ihracatla dünyada yüzde 8,6 pay ile 2. sıradadır. Hizmetler ticaretinde dünyanın en büyük ihracatçısı ve ithalatçısı olan ABD, toplam ihracat ve ithalatta da (hizmetler ve mal ticareti toplamı) lider konumdadır.
İhraç ürünleri
2024 yılında ABD’nin ihracatında başlıca ürün grupları: mineral yakıtlar, yağlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler; elektrikli makina ve cihazlar, motorlu kara cihazlar, hava taşıtları, optik, fotoğraf, ölçü, tıbbi alet ve cihazlar, eczacılık ürünleri, plastikler ve cihazlar, mücevherci eşyası ile organik kimyasallar olmuştur.
İthal ettikleri
Aynı yıl ülkenin ithalatında başlıca ürün grupları ise: makinalar, mekanik cihazlar ve aletler; elektrikli makina ve cihazlar, Motorlu kara taşıtları, mineral yakıtlar, yağlar, eczacılık ürünleri, optik, fotoğraf, ölçü, tıbbi alet ve cihazlar, mücevherci eşyası, plastikler ve mamulleri, mobilyalar, aydınlatma cihazları, prefabrik yapılar ile organik kimyasallar olarak kaydedilmiştir.
Ülkelerle dış ticareti
İhracat yaptığı başlıca ülkeler Kanada, Meksika, Çin, Hollanda, İngiltere, Japonya, Almanya, G. Kore, Brezilya ve Singapur’dur. Türkiye yüzde 0,74 pay ile 26’ncı sıradadır.
İthalat yaptığı başlıca ülkeler Meksika, Çin, Kanada, Almanya, Japonya, Vietnam, G. Kore, Tayvan, İrlanda ve Hindistan’dır. Ülkenin ithalatında Türkiye yüzde 0,53 pay ile 27’nci sıradadır.
Sektörel Analiz
ABD’de tarım ve hayvancılık, yaklaşık GSYİH’nin yüzde 1’ini teşkil etmekle birlikte, küresel ölçekte karşılaştırıldığında önemli bir üretim potansiyeli söz konusudur. ABD’de tarım ve hayvancılık sektöründe çoğunlukla özel sektör faaliyet göstermektedir. Tarımsal ürün ihracatı toplam üretimde oldukça büyük bir paya sahiptir. Toplam tahıl üretiminin yaklaşık dörtte biri ihraç edilmektedir.
Gıda İhracatçında Lider
Başlıca ihraç ürünleri: mısır, soya fasulyesi, buğday, tütün, pamuk, sorgum, patates, pirinç ve yulaftır. ABD’li üreticiler dünya mısır ve soya üretiminin yaklaşık yüzde 40’ını gerçekleştirmektedir. Bu güçlü üretim altyapısı, yenilikçi gıda işleme sanayisi ve güçlü markaları sayesinde ABD, dünyanın en büyük gıda ihracatçısı olmuştur. 2024 yılında ABD’nin toplam tarım ürünleri ihracatı (1-24 fasıllar) 178 milyar ABD doları olurken, tarım ürünleri ithalatı 231 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir.
Makine İthalatında Birinci
2024 yılında toplam 3,3 trilyon ABD doları büyüklüğündeki ithalatın yüzde 30,6’lık bölümünü oluşturan makine sektörü, ABD’nin ithalatında ilk iki sırada yer almaktadır. Yaklaşık 1 trilyon ABD doları olan makina grubu ithalatının yüzde 44,4’lük kısmını, California (205 milyar ABD doları), Texas (165 milyar ABD doları) ve Illinois (74 milyar ABD doları) eyaletleri gerçekleştirmektedir. Türkiye’nin bu sektördeki ihracatı 3,1 milyar ABD doları seviyesindedir.
2023 yılı Trademap verilerine göre dünyanın en fazla makine ihraç eden ülkeleri arasında Çin (1,4 trilyon ABD doları) ve Almanya’dan (466 milyar ABD doları) sonra ABD 3. sırada gelmektedir. 2023 yılı verileri esas alındığında 84 ve 85. fasıllarda ABD, 434 milyar ABD doları ihracat ile dünya ihracatının yüzde 7’lik (Dünya: 6 trilyon ABD doları) kısmını gerçekleştirmektedir.
Otomotiv Endüstrisi
ABD’nin en fazla ithalat gerçekleştirdiği üçüncü sektör konumunda otomotiv sektörü yer almaktadır. 2024 yılında 386 milyar ABD doları değerinde ithalat gerçekleştirilmiş olup, ABD’nin ithalatı yoğunlukla orta-batı, doğu yakası, güneyde Texas eyaleti ile Batı’da California’da yayılmıştır (Michigan 94 milyar ABD doları, Texas 54 milyar ABD doları, California 51 milyar ABD doları). 2022 yılında 3’üncü sırada yer alan Texas eyaleti, otomotiv sektöründe 2023 ve 2024 yıllarında en çok ithalat gerçekleştiren 2’nci eyalet konumunu almış ve California’yı geride bırakmıştır. Türkiye’nin ABD’ye ihracatı aynı yıl için 1 milyar ABD doları (yüzde 0,27 pay) seviyesindedir. Kuzey Amerika Endüstri Sınıflandırmasına göre (NAICS) otomotiv yan sanayi sektöründe ABD’nin ithalatı 153 milyar ABD doları olup, otomotiv endüstrisinin ABD’deki başkenti Michigan’ı (37 milyar ABD doları), Texas (24 milyar ABD doları) ve California (11,9 milyar ABD doları) eyaletleri takip etmektedir. Bunların dışında; Ohio, Alabama, South Carolina ve Tennessee eyaletlerinin ithalat toplamı 37 milyar ABD doları seviyesindedir (yüzde 24 pay).
ABD dünyada en fazla otomotiv ve otomotiv yan sanayi ürünleri ihraç eden ülkeler arasında Almanya, Çin, Japonya ve Meksika’dan sonra 5. sırada gelmektedir. 2023 yılı Trademap verileri (1,9 trilyon ABD doları) esas alındığında 153 milyar dolar ile dünya ihracatının yaklaşık yüzde 8,1’lik kısmını gerçekleştirmektedir.
Demir-Çelik Sektörü
Demir-çelik sektörü incelendiğinde; ABD’nin 2024 yılında 50 milyar ABD doları ithalat gerçekleştirdiği ve Türkiye’nin ihracatında önemli bir paya sahip olan ‘73 No’lu fasıl Demir ve Çelikten Eşya’ sektöründe Türkiye’nin 2024 yılı ihracatı, bir önceki yıla göre yüzde 33 oranında artarak 692 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Texas eyaletinin bu sektördeki ithalatı 12,1 milyar ABD doları olup, Texas eyaletini 5,9 milyar ABD doları ile California eyaleti izlemektedir. ABD’nin 72’nci fasılda dünyadan ithalatı 2024 yılında 31,4 milyar ABD doları olmuştur. Söz konusu fasılda ABD’nin ülkemizden gerçekleştirdiği ithalat ise 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 13 oranında artarak 213 milyon ABD dolarına yükselmiştir. Söz konusu fasılda ABD’nin dünyadan ithalatında başlıca eyaletler Illinois (4,2 milyar ABD doları), Texas (4,1 milyar ABD doları) ve Ohio (3,3 milyar ABD doları) olurken, ülkemizin ihracatında başlıca eyaletler Texas (64 milyon ABD doları), Connecticut (31 milyon ABD doları) ve New Jersey (22 milyon ABD doları) olmuştur.
Alüminyum İthalatı
Alüminyum sektörü incelendiğinde; 2024 yılında ABD’nin 27,4 milyar ABD doları ithalat gerçekleştirdiği sektörde Türkiye’nin ihracatı, 2023 yılına göre yüzde 25’lik azalış göstermesine karşın 2017 yılındaki seviyesinin yaklaşık 3,6 katı seviyesinde, 264 milyon ABD doları olmuştur. Bu sektörde ABD’nin ithalatının yüzde 40’ını (10,9 milyar ABD doları) 7601 GTİP kodlu işlenmemiş alüminyum oluştururken, bu ürün grubunu yüzde 12’lik pay (3,4 milyar ABD doları) ile 7606 GTİP kodlu alüminyum saclar, levhalar, şeritler, yüzde 10’luk pay (2,8 milyar ABD doları) ile 7610 GTİP kodlu alüminyum inşaat ile inşaat aksamı ve yüzde 9’luk pay (2,5 milyar ABD doları) ile 7616 GTİP kodlu alüminyumdan diğer eşya takip etmiştir. Türkiye’nin en fazla ihracatının 760711 GTİP kodlu alüminyumdan yapraklar ve şeritler üzerinden gerçekleştiği (70 milyon ABD doları) görülmektedir. Türkiye’nin Alüminyum sektörü ihracatında; Illinois (76 milyon ABD doları) ile Georgia (40 milyon ABD doları) eyaletlerinin ilk sıralarda yer aldığı görülmektedir. Yine, sektör geneline bakıldığında ABD’nin genel ithalatında başlıca eyaletler Texas (2,5 milyar ABD doları), New York (2,5 milyar ABD doları) ve California’dır (2,3 milyar ABD doları).
Hava Araçları ve Parçaları
ABD’nin 2024 yılında toplamda 35,4 milyar ABD doları ithalat gerçekleştirdiği ‘Hava araçları ve parçaları’ sektöründe Türkiye’den ithalatı yüzde 22 oranında artarak 230 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiştir. 2024 yılında dünyadan en fazla ithalat; Florida (6 milyar ABD doları), Texas (3,6 milyar ABD doları) ve Georgia (3,4 milyar ABD doları) eyaletlerinden gerçekleşmiştir. Bu sektörde Türkiye’nin ihracatının yaklaşık yüzde 90’ı, hava ve uzay taşıtlarının aksam ve parçalarından oluşmaktadır. Söz konusu ürünlerde ABD’nin toplam ithalatı ise 13,6 milyar ABD doları seviyesindedir. Türkiye’nin ihracatı Kansas (75 milyon dolar), Connecticut (54 milyon dolar), Virginia (31 milyon dolar), Washington D.C. (30 milyon dolar) ve Missouri (12 milyon dolar) bölgesindeki yerleşik firmalara yapılmaktadır.
Mobilya Pazarı 67 Milyar Dolar
2024 yılında ABD, mobilya sektöründe 67 milyar ABD doları ithalat gerçekleştirmiş olup, Türkiye’nin ihracatı 278 milyon ABD doları olarak kaydedilmiştir. Mobilya sektöründe başlıca eyaletler California (13,2 milyar ABD doları), Texas (8,3 milyar ABD doları) ve Georgia’dır (5,2 milyar ABD doları). Bununla beraber New York ve New Jersey bölgesi de yaklaşık 6,1 milyar dolarlık ithalat yapmaktadır. Türkiye’nin mobilya sektöründe en fazla ihracat yaptığı eyaletler ise New Jersey (54 milyon ABD doları), New York (38 milyon ABD doları) ve Missouri (26 milyon ABD doları) olmuştur. Sektörün en büyük ithalat kalemlerini, toplamda 19,1 milyar ABD doları değerindeki ağaç (GTİP 940360, 940350, 940340) ve metalden (GTİP 940320) oturmaya mahsus mobilyalar, 9,9 milyar ABD doları değerindeki oturmaya mahsus mobilyaların aksam ve parçaları (GTİP 940199) ile 7,1 milyar ABD doları değerindeki ahşap iskeletli oturmaya mahsus diğer mobilyalar (GTİP 940161) oluşturmaktadır.
Giyim Eşya ve Aksesuar
ABD 2024 yılında, örme Giyim (45,4 milyar ABD doları) ve örülmemiş Giyim Eşya ve Aksesuarı (34,9 milyar ABD doları) sektörlerinde toplam 80,3 milyar ABD doları ithalat gerçekleştirmiş olup, Türkiye’nin ihracatı 910 milyon ABD doları (örme- 415 milyon ABD doları, örülmemiş-495 milyon ABD doları) olarak kaydedilmiştir.
Tekstil İthalatı
Türkiye, ABD’nin 2024 yılı itibarıyla 15,6 milyar ABD doları değerindeki tekstil sektörü ithalatından yüzde 9 gibi yüksek bir pay almakta olup, bu halı sektöründe (57. fasıl) ABD’nin ithalatındaki yüzde 25’lik paydan kaynaklanmaktadır. Tekstil sektöründe Türkiye, Hindistan ve Çin’den sonra ABD’nin en büyük 3. tedarikçisi konumundadır. Halı sektöründe Türkiye’nin ABD’ye ihracatı 2024 yılında 840 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiş olup, Türkiye 1,1 milyar ABD doları ihracat gerçekleştiren Hindistan’dan sonra ikinci sıradadır. Türkiye’nin ABD’ye ihracatta 100 milyon doların üzerinde ihracat gerçekleştirdiği fasıllar ‘sentetik ve suni filamentler, şeritler ve benzeri sentetik ve suni dokumaya elverişli maddeler’, ‘sentetik ve suni devamsız lifler’, ‘vatka, keçe ve dokunmamış mensucat’tır.
Plastik ve Mamulleri
ABD’nin 74 milyar ABD doları ithalat gerçekleştirdiği ve Türkiye’nin önemli ihraç kalemlerinden ‘39’uncu fasıl Plastik ve Mamulleri’ sektöründe Türkiye’nin 2024 yılı ihracatı 510 milyon ABD doları olup, ihracat 2017-2024 yılları arasında yaklaşık 4 katı seviyesine ulaşmıştır. İlgili sektörde ABD’nin 2024 yılı ithalatı incelendiğinde ‘3926 Plastikten diğer eşya’ alt sektörünün 14 milyar ABD doları ile yüzde 19’luk paya sahip olduğu görülmektedir. Bahse konu ürün grubunda Türkiye’nin ihracatı 38 milyon ABD doları seviyesindedir.
Hizmet Sektörü Verileri
ABD ekonomisinde hizmet sektörü GSYİH’nin yaklaşık yüzde 76–77’sini oluşturmaktadır. Bu oran COVID döneminde yüzde 78,1’e kadar çıkmış, ardından ekonominin toparlanmasıyla yüzde 76–77 bandında dengelenmiştir. Hizmet sektörü yaklaşık 20 trilyon dolarlık katma değer üretmektedir. İstihdamın da büyük kısmı hizmet sektöründe olup, ABD’de işgücünün yaklaşık yüzde 79’u hizmet sektöründe çalışmaktadır. Bu durum, ABD’nin gelişmiş ve tüketim odaklı ekonomisinin bir yansımasıdır. ABD, hizmet ticaretinde fazla vermektedir. 2023 yılında hizmet ihracatı 1,03 trilyon dolar, hizmet ithalatı 748 milyar dolar olarak gerçekleşmiş; yaklaşık 278 milyar dolar fazla vermiştir. 2024’te de hizmet ticareti artmaya devam etmiş; hizmet ihracatı 1,1 trilyon dolar, ithalatı ise 812 milyar dolar ile rekor düzeylere ulaşmıştır.
Hizmet İhracatı
Hizmet ihracatındaki artışta seyahat (turizm ve eğitim) gelirlerindeki toparlanma önemli katkı sağlamıştır. Bunun dışında finansal hizmetler, telekomünikasyon/bilişim hizmetleri, iş danışmanlığı gibi ‘diğer iş hizmetleri’ ve yabancıların ABD fikri mülkiyetini kullanımı (royalty gelirleri) ABD’nin başlıca hizmet gelir kalemlerini oluşturmuştur. Hizmet ithalatında da en büyük kalem seyahat olmuş; buna karşın taşımacılık hizmetleri ve fikri mülkiyet ödemeleri kalemlerinde düşüşler görülmüştür.
ABD’nin hizmet ihracatında önde gelen pazarlar İrlanda (83,1 milyar dolar), Birleşik Krallık (80,9 milyar dolar) ve Kanada (69,5 milyar dolar)’dır. Özellikle İrlanda, ABD’li teknoloji ve ilaç şirketlerinin fikri mülkiyet gelirleri nedeniyle en büyük pazardır. Hizmet ithalatında ise Birleşik Krallık (70,8 milyar dolar) ilk sırada yer alırken; Almanya (42,0 milyar dolar) ve Kanada (40,6 milyar dolar) bu ülkeyi izlemektedir. Toplam hizmet ticaret hacmine bakıldığında Birleşik Krallık, ABD’nin en büyük hizmet ticareti ortağı konumundadır.
Madencilik Sektörünün Payı
Geniş tanımıyla madencilik (petrol ve gaz çıkarma dahil), ABD GSYİH’sinin yaklaşık yüzde 1,3’ünü oluşturmaktadır. 2024 yılı itibarıyla madencilik sektörünün yıllık katma değeri yaklaşık 350 milyar dolar düzeyindedir. Dar anlamda maden (mineraller ve kömür) çıkarma faaliyetleri ise ekonomide daha küçük bir pay tutmaktadır (yüzde 0,4). Sektörde işletme sayısı on binler düzeyindedir ve toplam istihdam yaklaşık 580 bin kişidir.
ABD madencilik sektörü içinde petrol ve doğal gaz çıkarımı en büyük alt sektördür. Madencilik istihdamının yaklaşık yüzde 45’i petrol-gaz sondajına destek hizmetlerinde, yüzde 21’i doğrudan petrol doğalgaz çıkarımında, yüzde 32’si ise maden (metal, endüstriyel mineral ve kömür) çıkarma faaliyetlerindedir. Kömür madenciliği teknolojik dönüşüm ve enerji dönüşümü nedeniyle küçülmüştür. Kömür madenciliğinde istihdam yaklaşık 40 bin ile toplam istihdamın yüzde 7’si civarındadır. Üretim değerinde en büyük payı petrol ve gaz alırken, metal cevherleri, endüstriyel mineraller (kum, taş vb.) ve kömür daha küçük paya sahiptir. 2023’te ABD yaklaşık 4,1 milyar varil ham petrol ve 1,17 trilyon metreküp doğal gaz üretmiştir. Aynı yıl kömür üretimi yaklaşık 570 milyon kısa ton olarak gerçekleşmiştir.
Enerjide İhracatçı Ülke
ABD, enerjide dışa bağımlılığını azaltmış ve birçok maden kaleminde net ihracatçı olmuştur. 2023 yılında ABD ham petrol ihracatı günlük ortalama 4 milyon varil ile rekor kırmış, 2024’te 4,1 milyon varil seviyesine ulaşmıştır. Ancak ABD halen net ham petrol ithalatçısıdır (yaklaşık 6 milyon varil/gün ithalat). Rafine petrol ürünlerinde ise net ihracatçıdır. 2023’te günlük 5,5 milyon varil civarında petrol ürünü ihraç edilmiştir. ABD net doğal gaz ihracatçısıdır. 2023’te toplam doğal gaz ihracatı günlük 20,9 milyar fit küp seviyesine çıkmıştır. Bu miktarın yarısından fazlası LNG (sıvılaştırılmış gaz) şeklindedir. Boru hattı ile Meksika ve Kanada’ya yapılan ihracat da önemlidir. LNG ihracatı ortalama 11,9 milyar fit küp/gün (yaklaşık 126 milyar m³/yıl) ile tüm zamanların en yüksek düzeyine ulaşmıştır. Doğal gaz ithalatı ise ağırlıklı olarak Kanada’dan sınırlı miktarda yapılmaktadır. ABD, iç tüketimin azalmasıyla kömür ihracatçısı konumundadır. 2023’te kömür ihracatı yaklaşık 100 milyon kısa ton, ithalatı ise sadece 4 milyon ton civarında olmuştur. ABD kömür üretiminin yaklaşık yüzde 20’si ihraç edilmektedir.
ABD, dünyanın en büyük enerji tüketicisi olup, tüketimin büyük bölümü fosil yakıtlardan karşılanmaktadır. 2023 itibarıyla enerji tüketiminin yaklaşık yüzde 36’sı petrolden, yüzde 32’si doğalgazdan, yüzde 11’i kömürden, yüzde 8-9’u nükleer enerjiden ve yüzde 12–13’ü yenilenebilir kaynaklardan karşılanmaktadır. Toplam birincil enerji tüketimi 2023 yılında 93,6 quad olarak kaydedilmiştir. Elektrik üretiminin yüzde 42,7’si doğal gazdan, yüzde 15,9’u kömürden, yüzde 18,3’ü nükleerden ve yüzde 22,8’i yenilenebilir kaynaklardan sağlanmaktadır. Yenilenebilir kaynaklar içinde rüzgâr (yüzde 10) ve hidroelektrik (yüzde 5,6) başı çekerken, güneş enerjisinin payı da yüzde 5,6’ya yükselmiştir. Biyokütle ve jeotermal enerji toplamda yaklaşık yüzde 1,5 düzeyindedir. Petrol türevleriyle elektrik üretimi oldukça sınırlıdır (yüzde 0,4). ABD, 2019’dan bu yana toplam enerji bakımından net ihracatçı konumundadır. Ham petrolde net ithalatçı olsa da doğal gaz ve rafine petrol ürünlerinde net ihracatçıdır.
Doğrudan Yatırımın Adresi
ABD halihazırda dünyanın en fazla doğrudan yabancı sermaye çeken ülkelerinden birisidir. Ayrıca, Amerikan Hazinesi’nin çıkardığı borçlanma tahvilleri ve bonoları bütün dünya yatırımcıları açısından önemli bir yatırım aracıdır. ABD’deki sermaye piyasaları tüm dünya yatırımcılarının sermaye aktardığı piyasalardır.
Amerika Birleşik Devletleri genellikle yabancı yatırımcıya konuksever bir yatırım ortamı ile birlikte geniş pazar imkanları sunmaktadır. Vergi kanunları, haksız rekabet, menkul kıymetlerin halka satışı, tüketicinin korunması, işçi ve göçmen hukuku, telif hakkı, marka ve patent, icra iflas, gıda, eczacılık ürünleri, çevre ve kirlilik kontrolüne ilişkin düzenlemeler, yabancı yatırımcıyı ilgilendiren federal kanunlar kapsamındadır.
ABD hukuk düzeni, federal yargının yanı sıra, eyalet ve yerel hukuk düzenlemeleri üstüne kurulmuş ender bir kanuni sistemdir. ABD’de işletme kurmayı planlayan yatırımcılar belli federal ve eyalet iş teşviklerinden ve yardımlarından faydalanabilmektedir. Örneğin, Ekonomik Kalkınma İdaresi (Economic Development Administration), ABD Konut ve Kentsel Kalkınma İdaresi (U. S. Department of Housing and Urban Development Administration), yerel eyalet kalkınma kurumları ve yerel Ticaret Odaları (Chambers of Commerce) bu türden yardımlar sağlayan kuruluşlar arasındadır. Bu kuruluşların yanı sıra Küçük Ölçekli İşletmeler İdaresi (Small Business Administration) de bu türden yardım sağlayan kuruluşlar arasında sayılabilir.
İş ve Çalışma Kültürü
Birey odaklı, kişisel inisiyatif ve başarıya önem veren bir kültüre sahip olan Amerikalılar, dışarıdan gelen bilgiye karşı da biraz kapalı olmakla beraber düşüncelerini pek saklamayan dürüst bir yapıya sahiptirler. Konunun etrafında dolaşmaktan hoşlanmazlar ve doğrudan konuya girerler. Dolayısıyla Amerikalı bir iş adamı eğer iş konusunda olumsuz düşünüyorsa ‘hayır’ cevabını vermekten çekinmez. İş görüşmeleri son derecede hızlı bir tempoyla yürümektedir. ABD iş kültüründe ‘vakit nakittir’ kavramı çok ciddi bir şekilde takip edilmektedir. Amerikalılar görüştükleri iş adamlarının farklı kültürlerden olduklarının çoğu kez farkına bile varmazlar. İş her zaman için ön plandadır. Toplantıları problem-çözme mantığı içinde yürütürler ve ‘ver-al’ taktiğini uygularlar. Görüşmeler esnasında hızlı ve sonuca odaklı bir mantık yürüten iş adamları, görüşmelerde tıkanma olması halinde, çözüm olabilecek tüm alternatifleri ve seçenekleri ortaya çıkarmaya çaba sarf eder. Şirket politikaları açısından her konu için açık kurallar belirlenmiştir ve her seviyedeki uzmanlar bu kurallara uyarlar. Ülkede iş ahlakı son derece kuvvetlidir. İş görüşmelerinde kişisel konuların tartışılmasından hoşlanmazlar. ABD, dünyada iş davalarının en fazla yaşandığı ülkelerden birisidir. Her sektörde ve toplumun her bölümünde uzmanlaşmış avukatlara sahiptirler. ABD’lilerle iş yaparken iş ortamındaki hiyerarşi, unvanlar ve dereceler önemli olmakla beraber ofis dışında hiç resmi olmayan bir tutum ve samimiyet sergilemek olağandır.
Resmi olmayan ve insani ilişkilerde eşitlik olan konulara değer vermektedirler. Bu yüzden karşıdaki kişiyi rahatlatmak için statü kavramını ortadan kaldırma eğilimi içerisindedirler. Amerikalılar karmaşık görüşmeleri safhalara bölerek yürütürler. Konuları ayırırlar ve belli bir zaman dilimi içerisinde tek bir konuyu işlerler. Amerikalılar tarihi belirtirken ilk olarak ay, gün ve en sonunda da yılı belirtirler (Örneğin; December 5, 2021 ya da 12/5/21). Bu konu iş ilişkilerinde yanlış anlaşılmalara neden olabilmektedir. Bu yüzden teyit alınmasında ve dikkat edilmesinde fayda vardır. Amerikalıların büyük bir bölümü Hristiyan olup pazar günü geleneksel olarak tatil ve dini etkinliklere ayrılmıştır. ABD’de görüşme ve randevulara zamanında gitmek çok önemlidir. Özellikle büyük şehirlerde trafik çok büyük bir problem yaratmakta ve gecikmelere neden olabilmektedir. Görüşmelere gecikme ihtimali varsa, bu durumun önceden bildirilmesi yerleşik bir nezaket kuralıdır. İsim sıralaması ilk önce adı, orta adı ve soyadı şeklinde verilmektedir. Tanışılan kişiye ilk önce unvanı, daha sonra da soyadı ile hitap etmekte fayda vardır. Amerikalılarla yeni tanışıldığında hemen ilk isimleri ile çağrılmaları konusunda ısrarda bulunmaları Amerikan iş kültürünün bir parçasıdır. ‘Dr’, ‘Ms’, ‘Miss’, ‘Mrs’ veya ‘Mr’ gibi unvanları soyadını daha sonra söyleyerek kullanmak mümkündür. Amerikan iş kültüründe giyim tarzı bölgesel olarak farklılıklar göstermektedir. Ülkenin bazı kesimlerinde özellikle Doğu bölgesinde herkes takım elbise giymektedir. Batı kıyıları gibi diğer yerlerde ise daha rahat elbiseler tercih edilmektedir. Ancak ülkenin her tarafında yönetici olan kişiler resmi bir biçimde giyinmelidir.
Türkiye-ABD Ticareti
2024 yılında Türkiye’nin ABD’ye ihracatı 16.352 milyon dolar, (bir önceki yıla göre yüzde 10 artış) ve ithalatı ise 16.227 milyon dolar (bir önceki yıla göre yüzde 3 artış) olarak gerçekleşmiştir. 2024 yılında ABD ile ticarette Türkiye’nin 124 milyon dolar dış ticaret fazlası verdiği gözlenmektedir.
2024 yılında Türkiye’nin ABD’ye ihracatında başlıca ürün grupları: Makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, mücevherci eşyası, elektrikli makina ve cihazlar, motorlu kara taşıtları, mineral yakıtlar, yağlar, halılar ve yer kaplamaları, sebzeler, meyveler, plastikler ve mamulleri, demir veya çelikten eşya ile taş, alçı, çimento, amyant, mika vb. maddelerden eşya olmuştur.
Türkiye’nin ABD’den ithalatında başlıca ürün grupları ise: Makinalar, mekanik cihazlar ve aletler; demir ve çelik, mineral yakıtlar, yağlar, organik kimyasallar, optik, fotoğraf, ölçü, tıbbi alet ve cihazlar, Plastikler ve mamulleri, eczacılık ürünleri, elektrikli makina ve cihazlar, hava taşıtları ile meyveler ve sert kabuklu meyveler olarak kaydedilmiştir.
Bursa’nın ABD’ye ihracatı
Türkiye’nin en güçlü ihracatçı kentlerinden biri olan Bursa, ABD’ye ihracatta da önde gelen şehirler arasında yer alıyor. ABD’ye en fazla ihracat gerçekleştiren iller sıralamasında Bursa, 6’ncı konumda bulunuyor. 2024 yılında Bursa’dan ABD’ye 750 milyon ABD doları seviyesinde ihracat gerçekleştirildi. 2025 yılının ilk dokuz ayında Bursa, ABD’ye yarım milyar dolardan fazla ihracata imza attı.
Küresel ekonomideki dalgalanmaların etkisi ABD’ye ihracat rakamlarına da yansıdı. Eylül 2025 verilerine Türkiye’nin ABD’ye 9 aylık toplam ihracatı yüzde 1,5’luk bir kayıpla 9,6 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşirken Bursa’nın söz konusu ülkeye ihracatı yüzde 11,5’luk bir gerilemeyle 505 milyon ABD Doları olarak kayda geçti.