İŞKUR Bursa İl Müdürü F. Eren Türkmen, pandemi sürecinde Şubat ayı itibariyle Bursa’da Sosyal Koruma Kalkanı kapsamında 2,8 milyar TL’nin üzerinde destek sağlandığını söyledi. BTSO ile normalleşme ile birlikte, sonuç odaklı projelerin hayata geçirileceğini belirten Türkmen, eleman arayan işverenlere İŞKUR’un uygulamalarını kullanmaları çağrısında bulundu.
 
Pandemi krizinin damga vurduğu bir yılı geride bıraktık. 2021’de de pandemi, birçok alanda olduğu gibi istihdamdaki gelişmelere de yön verecek. İŞKUR Bursa için 2020 nasıl geçti?
2020’de Covid-19 pandemisi nedeniyle alınan önlemler çerçevesinde kurumumuza düşen vazifeleri özveriyle gerçekleştirdik. İşyerlerinin belli bir süre çalışamaması, haftalık çalışma saatlerini ciddi oranda azaltmaları sebebiyle işgücü istihdam edememelerinden kaynaklanan durumlar yaşandı. Bu durum karşısında çalışanlar için kısa çalışma ödeneğini ciddi oranda sübvanse ettik. Tamamen ya da kısmen kapanan işyerleri, çalışma sürelerini en az 1/3 oranında azaltan ve bunu pandemi tedbirlerine katkı olarak yapan firmalara ciddi finansal desteğimiz oldu. Türkiye genelinde bu önlemler kapsamında 53 milyar TL’ye yakın istihdam için ödeme yapılmış oldu. Bu, çok önemli bir rakam. Bir anlamda 2020, istihdamı korumakla geçti.
 
BURSA, DESTEKLERDE İLK SIRADA
Sosyal Koruma Kalkanı kapsamında Bursa’da bu süreçte ne kadar destek verildi?
Bursa’da Sosyal Destek Programı kapsamında birinci fazda 36 bin 562 kişiye 36 milyon 562 bin TL, 2. fazda 70 bin 55 kişiye 70 milyon 55 bin TL, 3. fazda 85 bin 748 kişiye 85 milyon 748 bin TL ödeme yapıldı. Biz Bize Yeteriz Türkiyem organizasyonu kapsamında da 72 bin 267 kişiye 72 milyon 267 bin TL ödeme yapıldı. Kısa çalışma ödeneğinde 271 bin 440 çalışan için 1 milyar 743 milyon 157 bin 474 TL ödeme gerçekleştirildi. 131 bin 870 kişiye 342 milyon 857 bin 355 TL ödeme yapılırken 49 bin 331 kişi de 255 milyon 914 bin 858 TL’lik işsizlik ödeneğinden yararlandı. Normalleşme desteği kapsamında da 264 bin 145 çalışana 235 milyon 596 bin 270 TL destek verildi. Tüm bunları alt ata topladığımızda Şubat ayı itibariyle Bursa için Sosyal Koruma Kalkanı kapsamında yapılan ödemenin tutarı 2 milyar 842 milyon 158 bin 407 TL’dir.
 
Kısa çalışma ödeneği kapsamında Bursa’nın Türkiye genelindeki konumu nedir?
Kısa çalışma ödeneğini çalışanların varsa banka hesaplarına yoksa da PTT aracılığıyla ödedik. Özellikle belirtmek isterim ki Bursa, kısa çalışma ödeneği tutarı açısından İstanbul’dan sonra ikinci sırada. Yani kısa çalışmadan yararlanan işçi istatistiklerinde Bursa, ikinci sırada. Pandemi ve sonrasındaki çalışma hayatındaki değişim, ani gelişen bir olaydı. Bununla ilgili Türkiye İş Kurumu Genel Müdürü’müzün Yönetim Kurulu’nda aldığı karar gereği kısa çalışma ödeneği başvurularına hızlıca Mart 2020’de başladık. Ciddi bir talep de oldu. O dönemde malum Covid-19 ile ilgili tedbirler üst seviyede alınıyordu, işyerleri tedbirlerini ona göre alıyordu. Bu süreçte işyerleri, gerekli bilgi ve belgeleri elektronik ortamda girişlerle sağladı. Başvuruları hızlı şekilde sonuçlandırmaya çalıştık. Bizim için çok yoğun bir dönemdi. Bilhassa Mart, Nisan ve Mayıs ayları... Yaklaşık 27 bin işyeri, Bursa’da kısa çalışma ödeneğinden yararlandı. Bu süreçte biz de ekibimizin genç ve enerjik olması sebebiyle fazla mesaiyi de devreye alarak, gece geç saatlere kadar çalışarak arkadaşlarımızın özverisiyle kimseyi mağdur etmeden bütün işyerlerine ödemelerini yaptık. 1,743 milyar lira sadece kısa çalışma ödeneği Bursa’da aktarıldı. Bu sistem, işgücü maliyetinin yüzde 80’ine yakınını kısa çalışma ödeneğiyle sübvanse edilmesi imkânını verdi. Bunun yanı sıra o süreçte daha fazla çalışanın yararlanabilmesi adına kısa çalışma ödeneğinden faydalanma şartları da hafifletildi. Mevcutta bir çalışanın kısa çalışmadan yararlanabilmesi için son 3 yıl içerisinde 600 gün primli olması gerekirken bu süre, 450 güne düşürüldü. Yine 120 günlük hizmet hakkı olması gerekirken 60 güne düşürüldü. Dolayısıyla daha çok çalışanın istifade edebilmesi mümkün oldu.
 
İŞTEN ÇIKARMA YASAĞININ ETKİSİ
Nakdi ücret desteği de bu dönemde uygulandı. Bursa özelinde ne durumdayız?
Nakdi ücret desteği de pandemi sürecinde iş yaşamımızın önemli bir unsuru oldu. Pandemi sürecinde tedbir anlamında işverene çalışanlarını ücretsiz izne çıkarma hakkı da verildi. Bunu yanı sıra da ücretsiz izne çıkarılan çalışanlar için nakdi ücret desteği hakkı tanındı. Bununla ilgili de Türkiye genelinde Bursa olarak ilk sıralardayız. Tüm bu enstrümanlarla çalışanların, gelirleri muhafaza edilmeye çalışıldı. Bir bakıma sosyal huzur da sağlanmış olundu. Kısa çalışma ödeneklerinin uzatılması da çok olumlu etki yarattı. Sayın Cumhurbaşkanı’mız Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatları doğrultusunda belli periyotlarla uzatıldı ve kısa çalışma ödeneği Mart sonuna kadar devam edecek. Yine 17 Mart’a kadar nakdi ücret desteği devam ediyor. Ödemelerimizi aylık olarak yapıyoruz.
 
İşten çıkarma yasağının istihdama etkisi nasıl oldu?
Esas odak noktamız ve gündemimiz, istihdamın arttırılması. İşten çıkarma yasağı da 17 Mart’a kadar devam ediyor. Bunun da çok büyük etkisi oldu. Kuruma kayıtlı işsiz sayısı çok azaldı. İşsizlik ödenekleri müracaatı da yüzde 33-40 civarında azaldı. İşgücü piyasasına önemli katkısı oldu.
 
2021 için İŞKUR’un Bursa’daki ana hedefleri neler?
Biz uzun yıllardır hedef bazlı çalışıyoruz. Türkiye İş Kurumu Genel Müdürü’müzün il müdürlüklerine verdiği hedefler var. Bu yıl 14 hedefimiz var. Bu 14 hedefin hepsi istihdamı arttırmak ile ilgili. Dezavantajlı grupları istihdam etmek ile ilgili, işyerleriyle diyaloglarını arttırılmasıyla ilgili hedefler var. En önemli hedeflerimizden birisi de özel sektörde işe yerleştirme hedefi. Bu yıl, Bursa’da 50 bin 500 kişiyi işe yerleştirme hedefimiz var.
 
2021’DE BTSO İLE ORTAKLAŞA PROJELER HIZLANACAK
BTSO ile yeni ortak çalışma alanları olacak mı?
2021 hedeflerimizden birisi de istihdam garantili mesleki eğitim kurumlarıyla işsizlerin meslek edindirilmesi… Burada da BTSO ile çalışıyoruz. Üst organlar arasında Mesleki Eğitim ve Beceri Geliştirme Protokolü imzalandı. Bu protokol ile illerde il çalışma grupları oluşturuldu. Ticaret sanayi odası yönetim kurulu başkanları, üye ve genel sekreterleri, ticaret borsası yönetim kurulu üye ve genel sekreterleri ve İŞKUR il müdürlerinden oluşan bir il çalışma grubu… Bu gruplarda illerdeki nitelikli işgücünü yetiştirmeye ilişkin işgücü taleplerini değerlendiriliyor. Firmalar, mesleki eğitim kursu yoluyla iş arayanları eğitmek istiyorsa bu protokolden 2018’den beri olduğu gibi yararlanıyor. En iyi uygulama da Bursa’da. Mesleki eğitim kurslarında, kursiyer bazında 2 yıldır ülke birinciliğimiz var. Gayet iyi bir işbirliği gerçekleştirildi, çok memnunuz. Taraflar çok iyi niyetli ve Bursa için çalıştıkları için iyi kararlar çıktı. İkinci ayı bitmeden Bursa’da 2 bin 200 kişilik bir programı onayladık. Uyumlu bir çalışma, bu neticeyi ortaya çıkarıyor. BTSO ile birlikte istihdam fuarları da düzenliyor ve çok başarılı sonuçlar elde ediyoruz. Ülkede ses getiren işbirliklerimiz var. Ayrıca BTSO ile işbirliğinde Bursa’nın çeşitli lokasyonlarında İŞKUR hizmet noktaları kurduk. BTSO’da, Bursa Ticaret Borsası’nda, DOSAB’da ve Yıldırım’daki istihdam merkezinde BTSO ile birlikte çalışıyoruz. İşverenlerle bağlantı kurmak için meslek odalarının geniş hinterlandından yararlanmak istiyoruz. 2021 de bu anlamda yoğun geçecek.
 
Bursalılar, İŞKUR’un saha çalışmalarına bu yıl daha yoğun tanıklık edecek diyebilir miyiz?
İstihdamı korumak ve artırmak ana gündem konumuz. Bursa’da işsizliğin daha yoğun olduğu Gürsü ve Kestel gibi bölgelere yoğunlaşıp birim kurmak istiyoruz. Bu noktada da BTSO ile ortak çalışmamız olabilir. Onun haricinde 2021’de hedefler doğrultusunda aktif işgücü programlarını yoğun bir şekilde uygulayacağız. Bu yıl biraz daha KOBİ ağırlıklı çalışmalarımız olacak. Büyük ölçekli firmalarla işbirliklerimiz zaten iyi noktada. KOBİ’leri bilgilendirme, istihdam teşvikleri ve İŞKUR programlarından yararlanma yönünden daha yoğun desteklememiz gerekiyor. Bununla ilgili çalışmaya da başladık. Hedeflerin izlenmesiyle ilgili merkez teşkilatımızla 15 günde bir toplantı yapıyoruz. Uzman arkadaşlarımız, bu alan için tedbirli şekilde sahada yer alıyor. Pandeminin etkisi azaldıkça daha çok sahada olacağız. Şu anda işyerleri ile daha çok telefon, SMS veya mail ile iletişim kuruyoruz. Temaslarımızı kesmedik, devam ettireceğiz.
 
PERAKENDEYE ÖZEL MARKAJ
Yakın zamanda, pandemide önemli bir büyümenin yaşandığı perakende sektörünün temsilcileriyle de bir araya geldiniz. Perakende için özel çalışmalar yolda mı?
Perakende sektörü ile de çok ciddi bir şekilde çalışıyoruz. Sektör, çok ciddi büyüme kaydetti. İşbaşı eğitim programlarımız başta olmak üzere yoğun şekilde aktif işgücü programlarımızdan yararlanıyorlar. Saha ziyaretlerimizde işbirliklerimizi arttırmak istedik. Hedeflerimiz doğrultusunda hangi alanlarda işbirliği yapacağımızı en üst düzeyle görüştük. Hepsinden de olumlu mesajlar aldık. Her birinin 2021 yılında ilave istihdam kararları var. Perakende sektörü, bilhassa genç istihdam açısından adeta bir istihdam deposu. Perakende, bir geçiş sektörü olarak görülüyor. Fakat mağaza sayılarının artması, pandemi nedeniyle daha da gelişme fırsatı bulmaları, yeni ilave istihdam alanı doğurduğu için daha fazla işbirliği yapmak istiyoruz. Kontenjanımızı ona göre yönelteceğiz. İŞKUR, bu noktada yardımcı olacak. Ziyaretlerimiz devam edecek. Sonrasında yine büyüme eğiliminde olan işyerleri ile daha çok görüşeceğiz.
 
İŞKUR Bursa, istihdam dünyasındaki baş döndüren gelişmelere karşı nasıl bir hazırlık yaptı?
Bu süreçte araç sayımızı arttırdık. Pandemi nedeniyle ziyaretlerimizi yapamadık ama içinde bulunduğumuz yıl, normalleşme ile birlikte daha çok işyeri ziyareti yapacağız. Çeşitli lokasyonlarda gruplar oluşturacağız, buralarda görevli iş ve meslek danışmanlarımız olacak. Yerel yönetimlerle işbirliği de yapacağız. Daha fazla sahada olmak istiyoruz. Bazı bölgelerde kalıcı, bazı bölgelerde operasyonel anlamda ziyaretler gerçekleştireceğiz. Online toplantılarımız da devam ediyor. Biraz daha dijitalde tanınırlık yönümüzü arttırmaya çalışıyoruz. Bursa’ya özgü WEB sayfalarımız var, bunları geliştirmek istiyoruz. Çünkü işverenler, görsel anlık mesaj almayı seviyorlar. Video çekimleriyle de sunumlarımızın içeriklerini sosyal mecralarda paylaşmak istiyoruz. Yine meslek odalarından destek isteyeceğiz.
 
İŞKUR, İŞVERENDEN NELER BEKLİYOR?
İş dünyasından, istihdamı artırma çalışmalarınız noktasında beklentileriniz neler?
Pandemi sürecinde kuruma kayıtlı olmayan birçok işyerini İŞKUR’a kaydettik. Çünkü bize başvurdukları zaman kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmeleri için kuruma kayıtlı işyeri olmaları gerekmekteydi. Her bir işverenimizin bir işveren danışmanı var. İnternet sayfasından yetkilendirdikleri kişi aracılığıyla e-şube üzerinden işveren danışmanlarını öğrenebilir ve temas kurabilirler. İşveren danışmanımız, istihdam destekleri, İŞKUR’un aktif işgücü eğitimleri ve işgücü konusunda sürekli destek veriyor. İşverenlerden beklentimiz, eleman ihtiyaçları konusunda İŞKUR’a başvurmaları. Artık ciddi bir nitelikli işgücü profilimiz var. Ayrıca yetiştirmek istedikleri elemanlarla ilgili de muhakkak bizimle çalışmalarını istiyoruz. İşbaşı eğitim programlarımız ve protokol kapsamındaki meslek eğitim programlarımızla destek verebiliriz. Pandemi öncesi işveren temsilcisi ve iş arayanları anlık olarak yüz yüze eşleştiriyorduk. Şu aşamada artık SMS’lerle iş arayanları işverenlere yönlendiriyoruz. Bu bedelsiz hizmetten de işverenlerin istifade etmelerini istiyoruz. 37 işveren danışmanımız var. Bizimle temas içinde olan firmalara dokunuşlar yapıyoruz. Ya bilgilerini güncelliyoruz ya da acil eleman ihtiyaçlarını çözmek için saha çalışması yapıyoruz. Dijital de olsa nitelikli 37 genç personelimizle dokunmaya çalışıyoruz.
 
İŞ ARAYANLAR NASIL BİR YOL İZLEMELİ?
İŞKUR’UN iş arayanlar için yenilik noktasında hangi uygulamaları var?
İş arayanlar için de branşlaşma sürecini tamamladık. Her bir iş arayanın iş arayan danışmanı var. İnternet üyeliği üzerinden, kurumdan görüşebiliyorlar. Görüştükten sonra bir eylem planı oluşturuyoruz. İş bulana kadar iş arayan danışmanı destek oluyor, mesleki yeterlilikle ilgili eğitimlere yönlendiriyor. Bir de mesleğe yönelim bataryası diye bir bataryamız var. Kişinin beklentileri, arzuları ve becerilerinin bir arada tutulduğu 1 buçuk saatlik bir batarya sistemimiz var. Bu program da uygulanabiliyor kabul eden iş arayanlara. Hangi mesleklere yönelmeleri konusunda akredite edilmiş bir raporlamayla işveren danışmanına yönlendiriyoruz.
 
İş arayanlar, nasıl bir yol izlemeli?
İş arayanlara tavsiyem kurumuza kaydolmaları, iş arayan danışmalarıyla temasa geçmeleri, iş arama süresi içerisinde yönlendirdiğimiz işyerlerinden bize geri dönüş yapmaları. Burada çok büyük bir sıkıntımız var. Yani işe gönderme formu diye bir formumuz var. İş arayan danışmanlarıyla uygun olan formu iş arayana veriyoruz ancak dönüşleri alamıyoruz çoğu zaman. Takip ederlerse, haftalık birebir ziyaret ederlerse çok kısa sürede iş bulabilirler. Genç iş arayanlara da tavsiyem, eğer belli bir tecrübe ve nitelikleri yoksa kendileri için uygun olan meslekte temelden başlamalarıdır. Sigortacılık, çağrı merkezi görevlisi veya muhasebe gibi alanlarda bu, söz konusu olabilir. O noktada biz genç iş arayanlara durumu anlatıyor ve anlaştığımız zaman da netice alıyoruz.