Yaklaşık 50 yıl önce İngilizlerin Basra Körfezi’nden çekilmesiyle 7 emirliğin oluşturduğu ‘Birleşik Arap Emirlikleri’, Arap Yarımadası’nın petrol zenginleri arasında yer alıyor. Dünyanın en çok ziyaret edilen tatil merkezlerine de sahip olan BAE, yüzölçümü küçük olsa da 400 milyar doların üzerindeki milli geliriyle Ortadoğu’nun en güçlü ikinci ekonomisi konumunda. BAE, birçok ülkenin istikrarsızlaşmasına neden olan Arap Baharı’nın ardından Türkiye’yle ilişkilerinde de sancılı bir dönem yaşadı. Diplomatik temaslarla iki ülke arasındaki buzlar erimeye başlarken, enerji, çevre, finans ve ticaret alanlarında imzalanan 10 anlaşma ve Türkiye’ye yatırım için ayırdığı 10 milyar dolarlık fon, BAE ile Türkiye arasında yeni bir dönemin şifrelerini oluşturuyor.
Başkent: Abu Dabi
Yüzölçümü: 83.600 km²
Nüfus: 9.890.402
Para birimi: BAE Dirhemi
Resmi dil: Arapça
Kuruluş: 2 Aralık 1971
GSYİH (Milyon $) : 410.158 (IMF-2021)
KBGSYİH ( $ ): 43.537 (IMF-2021)
Büyüme Oranı ( % ): 2,2 (IMF-2021)
Arap Yarımadası'nın batısında bulunan BAE, doğuda Umman, güneyde Suudi Arabistan’la komşu. Ülkenin batıda Katar’la kuzeyde ise İran’la deniz sınırı var. 1971 yılında İngilizlerin Basra Körfezi'nden çekilmesiyle 'Birleşik Arap Emirlikleri' adı altında yedi emirlikten oluşan bir federasyon oluşturuldu. Bu emirlikler Abu Dabi, Dubai, Acmen, Fuceyra, Re'sü El Hayme, Eş Şarika ve Ummu El Gayevin. Federe birimlerin her biri kendi emirleri tarafından yönetilirken, federasyon bu emirler arasından seçilen bir devlet başkanının idaresinde. Ülkenin başkenti ve Dubai’nin ardından en büyük ikinci emirliği ise Abu Dabi.
Siyasi yapı
BAE'nin siyasi sistemi 1971’de yapılan anayasaya dayanıyor. Buna göre emirler, emirlikleri içinde mutlak iktidar sahibi konumundalar. BAE için ne bir anayasal monarşi ne de cumhuriyet denilebilir. Emirler kendi içlerinden birini federasyon başkanı olarak seçerler ve bu kişi anayasal bir yönetim uygulamak zorunda değildir.
Gayri Safi Milli Hasıla 400 Milyar Dolar
Birleşik Arap Emirlikleri 400 milyar doların üzerinde milli geliriyle, Ortadoğu'nun en güçlü ikinci ekonomisine sahiptir. Petrol gelirleri ülkenin önemli gelir kaynaklarını oluştursa da altyapı olarak gelişme olduğu söylenebilir. Dünyanın en çok ziyaret edilen tatil merkezlerine sahip olan Birleşik Arap Emirlikleri'nin gelirlerinin bir kısmını turizm sektörü sağlar. Ülkede göçmen çalışanları dışında, diğer kesimlerde ekonomik rahatlık mevcuttur.
Yüzölçümü 83.600 kilometrekare olup, topraklarının yüzde 97’si çöldür. Yedi emirlik içinde coğrafya olarak en büyük olanı Abu Dabi’dir. Abu Dabi, ülke topraklarının yaklaşık yüzde 86’sını kaplamaktadır. BAE, 200'e yakın adayı ihtiva etmekte olup, Abu Dabi şehri bu adalardan biri üzerine kurulmuştur. Dubai, ülke topraklarının yüzde 5’ini oluşturmaktadır. BAE dış ticareti (petrol hariç), başta Dubai Emirliği olmak üzere, re-export ağırlıklı bir yapıya sahiptir. Çeşitli ülkelerden gelen mallar, BAE üzerinden farklı pazarlara ulaştırılmaktadır. Reeksportta en büyük pazarı Hint Yarımadası ve Körfez ülkeleri (Irak ve İran dahil) oluşturmaktadır.
İhracatta Hindistan İthalatta Çin
İhracat Yaptığı Başlıca Ülkeler:, Hindistan, Çin, Japonya, İsviçre, Suudi Arabistan, Hong-Kong, Singapur, Güney Kore
Birleşik Arap Emirlikleri’nin 2020 yılı toplam ihracatı incelendiğinde; Hindistan’ın toplam ihracatta %24,23 paya sahip olduğu ve pazarın neredeyse 1/4’üne hâkim olduğu görülmektedir. 2016 – 2020 yılları arasında Birleşik Arap Emirliklerinin ülkemize yaptığı ihracatta ise %51,41 oranında bir artış yaşandığı ve 9. Sırada yer aldığı belirlenmektedir.
İthalat Yaptığı Başlıca Ülkeler: Çin, Hindistan, ABD, Almanya, Birleşik Krallık, Türkiye.
Başlıca İhracat Kalemleri: Ham petrol, hidrokarbon ürünleri, mücevherat, metaller, plastikler, elektrik ve elektronik ürünler, makinalar ve motorlu taşıtlar.
Başlıca İthalat Kalemleri: Altın (işlenmemiş/yarı-işlenmiş), kıymetli taşlar/mücevherat, makinalar, elektrik ve elektronik ürünler, hava taşıtları, motorlu taşıtlar ve yedek parçaları, petrol ürünleri, plastikler, hazır giyim, demir-çelik.
Serbest piyasa ekonomisinin hâkim olduğu ve uluslararası rekabetin yoğun yaşandığı BAE’nin ekonomik zenginliği büyük ölçüde petrol ve doğal gaz üretimine ve ihracatına dayanır. Sektörün GSYİH içindeki payı yaklaşık yüzde 37’dir. Ayrıca, ülkenin Hidrokarbon gelirleri ise, ekonominin dayanıklılığını arttıran en önemli kaynaklar arasında görülmektedir.
BAE’de faaliyette bulunan ve Türk vatandaşlarının sahibi veya ortağı olduğu firma sayısı 650 civarındadır. BAE’de bulunan Türk firmalarının faaliyetleri daha çok genel ticaret, petrol, inşaat-ulaştırma, güvenlik teçhizatı, gıda ve inşaat malzemeleri gibi sektörlerde yoğunlaşmaktadır. BAE ayrıca, müteahhitlik hizmetleri sektöründe faaliyet gösteren firmalarımız için önemli bir pazar konumundadır.
Online BAE Vizesi
Birleşik Arap Emirlikleri vize başvurusu online olarak yapılmaktadır. BAE vizesi başvuru formu BAE tarafından hazırlanan, başvuru sahibi hakkında bilgi edinilmesini sağlayan resmi bir evraktır. BAE vizesi başvuru formunun doldurulması zorunludur. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Konsolosluğu başvuru sahibi hakkında gerekli bilgileri bu form aracılığıyla elde eder. Konsolosluk vize başvuru formu ve evraklarda belirttiğiniz bilgileri dikkate alır, gerçeğe uymayan bilgilerle karşılaşması durumunda vize başvurusunu reddedebilir.
Türkiye İle Doğrudan Yatırımlara Dönük 10 Anlaşma İmzalandı
Türkiye ile BAE arasında, Türkiye'ye doğrudan yatırımları içeren 10 anlaşma imzalandı. Yatırım anlaşmalar, enerji, petrokimya, teknoloji, ulaşım, altyapı, sağlık, finansal hizmetler, gıda ve tarım alanlarını kapsıyor. Abu Dabi Kalkınma Holdingi (ADQ) Yönetim Kurulu Başkanı Mohamed Hasan Al Suwaidi, Türkiye ile BAE arasında yapılan anlaşmalar kapsamında 10 milyar dolarlık bir fonun tahsis edildiğini açıkladı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ile BAE Merkez Bankası arasında da iş birliğine yönelik mutabakat zaptı imzalandı.
Sektörler ve Fırsatlar
1950’lerde bölgede petrolün bulunmasından sonra, petrol ve petrol ürünleri en çok gelir getiren ve ihraç edilen hayati bir sektör haline gelmiştir. Petrol İhraç Eden Ülkeler Organizasyonu (OPEC) verilerine göre dünyada en çok rezerve sahip 6. ülke konumunda olan BAE’de petrol ve petrol ürünleri ihracatın %29’unu oluşturmaktadır. Buna rağmen, petrol fiyatlarındaki dalgalanmalardan kendisini korumayı ve istikrarlı ekonomisini çeşitlendirmeyi amaçlayan BAE, “Vizyon 2021” kalkınma planında ülkede petrol dışı sektörlerden elde edilen gelirleri artırmayı başlıca hedefleri arasında açıklamıştır. Petrol ve petrol ürünlerinden sonra değerli taşlar ve metaller, elektronik ürünler ve makinalar en çok ihracat yapılan sektörlerdir.
Uluslararası Ticaret Merkezi (ITC) verilerine göre, ülkenin en fazla ithalat yaptığı sektör olan değerli taşlar ve metaller, aynı zamanda Türkiye’nin BAE’ne 2019 yılında yaptığı 3,5 milyon dolarlık ihracatın %45’ini oluşturan en önemli sektördür. Fakat Türkiye BAE’ye ihraç ettiğinin yaklaşık 2,5 katını aynı sektörde geri almaktadır.
BAE’nin en fazla ithalat yaptığı diğer iki sektör olan elektrikli cihazlar ve makineler (mekanik cihazlar), Türkiye’den yapılan ihracatta da değerli taşlardan sonraki en önemli iki sektördür. BAE’nin dışarıdan alım yaptığı ve Türkiye’nin BAE’ne hammadde sağladığı sektörlerin birebir örtüşmesi, BAE ile olan ekonomik ilişkimizdeki arz-talep uyumuna işaret etmektedir.
Türkiye’nin 2019 yılında BAE’den yaptığı 4,3 milyar dolarlık ithalattaki temel sektörler değerli taşlar, mineral yakıt ve yağlar ve alüminyumdur. Toplamda 7 milyar dolarlık hacme sahip olan BAE-Türkiye karşılıklı ticaretinde Türkiye’nin ithalatı son 5 yılda yıllık ortalama %17 büyümeye sahipken, ihracatta yıllık ortalama -%11 lik bir gerileme olmuştur.
Azalış trendinde olan BAE ihracatımızı artırmada, dünyada en çok ihracat yaptığımız ikinci sektör olan ve BAE ihracatımızda son 5 yılda yıllık ortalama %3 büyüyen makine (mekanik cihazlar) sektörü potansiyel sahibidir. Ek olarak, BAE’nin Vizyon 2021’de belirttiği üzere, altyapısını geliştirmek için planladığı havaalanını genişletme, metro hattı ve demiryolu yapımı projeleri mal gereksinimi yaratacağından Türkiye’nin güçlü olduğu yapı malzemeleri, makine parçaları ve demir ihracatı için fırsatlar doğurmaktadır.
Ülkenin İthalat Potansiyeline Göre Ürünler
1 – İlaç ve Kimya
2 – Tarım ve Hayvancılık
3 – Demir-Çelik ve Metal
4 – Makine
5 – Elektrik – Elektronik
6 – Hazır Giyim
Ticari Cazibe Faktörleri
İş Yapma Kolaylığındaki durumu – 4/5
Lojistik Performans – 3/5
Mal ve hizmet ithalatı büyüme (yıllık) – 3,55%
Vizesiz Geçiş - YOK
Mal İthalatı (2020) – 246.87 Milyar USD
İş Kurmak için gereken süre – 3.8 Gün
Enflasyon (yıllık) - -1,93%
Mal ve hizmet ithalatı (%GSYİH) – 68.48%
Mal ihracatı (2020) – 335.21 Milyar USD
Mal ve hizmet ihracatı büyüme (yıllık) - -2.93%
Hava Taşımacılığı, Navlun (Milyon Ton – Km) - 14.76Bin
Konteynır Liman Trafiği (TEU: 20 Fit eşdeğer birim) – 19.17 Milyon
Tarımsal Katma Değer (%GSYİH) – 0.73%
Endüstriyel Katma Değer (%GSYİH) – 46.16%
Hizmet Katma Değeri (%GSYİH) – 53.11%
Mal ve Hizmet İhracatı (%GSYİH) – 92.46%
Doğrudan Yabancı Yatırım, net girişler (%GSYİH) – 3.27%
Mal Ticareti (%GSYİH) – 138.64%
Sevkiyat Noktasından Yükleme Limanına Ortalama Teslim Süresi – 2 gün
Teslim Limanından Alıcıya Ortalama Teslim Süresi – 2 gün
BAE’den Türk Firmalarına Çağrı
BAE Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Sani ez-Zuyudi, iki ülkenin stratejik konumuna dikkati çekerek, Türk ürünlerinin Orta Doğu, Asya ve Afrika ülkelerine ulaşması açısından BAE'nin köprü görevi görebileceği gibi BAE ürünlerinin de Avrupa ve bazı Asya ülkelerine ulaşması yönünde Türkiye'nin önemli bir pazar olduğuna işaret etti. Zuyudi, ülkesindeki ekonomik gelişmelere ve projelere dikkati çekerek, Türk firmalarına bu gelişmelerden yararlanmaları çağrısında bulundu.
BAE’ye Giden Çavuşoğlu: İmzalayacağımız Anlaşmalar Var
Diplomatik ilişkilerin normalleştirilmesi adımının ardından Birleşik Arap Emirlikleri'ne giden Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, "Son derece verimli bir görüşme oldu. Ekonomik ilişkilerle ilgili konuları, özellikle yatırım, ticaret ve diğer konuları birlikte ele aldık. Önümüzdeki süreçte imzalayacağımız anlaşmalar var" açıklamasında bulundu. “İlişkilerimizin soğuk olduğu dönemlerde bile ticaretimiz artarak devam etti” diyen Çavuşoğlu, “İkili ticaret bakımında körfez bölgesinde birinci sırada, yatırımlar bakımından ise ikinci sırada olan bir ülke. Gelir gelmez iş insanlarımızla bir araya geldik. Burada bulunmaktan memnunlar. İlişkilerimizin soğuk olduğu dönemlerde bile kendilerine yönelik bir kısıtlama olmadığını söylediler” dedi.
Erdoğan'ın BAE'yi Ziyaret Edeceği Tarihi Açıkladı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Birleşik Arap Emirlikleri ziyaretine ilişkin bilgi veren Çavuşoğlu, “Sayın cumhurbaşkanımızın ziyareti konusunda da 14-15 Şubat için planlama yapıyoruz. 15'inde de EXPO'da Türkiye Milli Günü olarak bir etkinlik düzenlemeyi planlıyoruz” dedi.
İlk Etapta Hedef 15 Milyar Dolar
Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Dubai'de Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) organizasyonuyla gerçekleştirilen Türkiye-BAE İş Forumu'nda yaptığı konuşmada, “Türkiye ile Birleşik Arap Emirlikleri arasındaki ticaret hacmi, 2020 yılında salgın koşullarına rağmen artış gösterdi ve 8,4 milyar dolar seviyesine ulaştı. Hedefimiz ilk aşamada 2017 yılı seviyesi olan 15 milyar doları yeniden yakalamak ve bu noktayı kısa sürede geride bırakmaktır. Bugün ülkemizde neredeyse 550 adet Birleşik Arap Emirlikleri sermayeli şirket faaliyet göstermekte olup önümüzdeki süreçte bu rakamları çok daha yüksek seviyelere çıkarmak istiyoruz. Müteahhitlik alanında baktığımızda, Türk firmalarınca BAE’de bugüne kadar 12,6 milyar dolar değerinde 141 proje üstlenilmiştir. Firmalarımız inşallah önümüzdeki dönemde burada çok daha büyük işler yapacaklardır. Dış ticaretin yanı sıra, yürürlükteki yatırımcı dostu politikalarımız nedeniyle uluslararası yatırımcılara da güvenli bir iş ortamı sağlamaya devam ediyoruz.” İfadelerini kullandı.
COVID-19 KAPSAMI SEYAHAT TEDBİRLERİ
BAE'ye seyahat edecek yolcular için 31 Aralık 2021 tarihi itibariyle güncellenen seyahat uygulamalarına aşağıda yer verilmektedir;
Abu Dhabi’ye uçuş (transit dahil) öncesinde, varıştan en fazla 48 saat; Dubai’ye ise en fazla 72 saat önce numunesi alınmış PCR testi sonucunun ibraz edilmesi zorunludur.
12 yaşından küçükler ile orta ve ağır engelliler testten muaftır.
Ayrıca, BAE’ne varışta havalimanında ücretsiz ikinci bir testin yapılacağı da bildirilmektedir.
Abu Dhabi’ye yurtdışından gelişlerde 5 Eylül 2021 tarihinden itibaren aşısı tam olan yolculular için karantina uygulanmamaktadır. Bu kapsamda, yolculuk öncesi aşısı tamamlanmış olan yolcular, Federal Kimlik ve Vatandaşlık Kurumu (ICA) web sitesi veya uygulaması aracılığıyla aşı sertifikalarını doğrulayabilmektedir.
Ayrıca, Abu Dhabi’ye varıştan en fazla 48 saat önce numunesi alınmış PCR testi sonucunun ibraz edilmesi zorunludur. Ülkeye varışta havalimanında ayrıca bir test daha yapılacaktır.
Türkiye, Abu Dabi'ye yapılan seyahatlerde karantina zorunluluğundan muaf tutulan Yeşil Listeye dahil edilmiştir. Abu Dhabi’ye yeşil listede yer alan ülkelerden gelen aşılı yolcular için havalimanında yapılan testin ardından 6. günde PCR testi; aşısı tam olmayan yolcular için 6 ve 9. günlerde PCR testi yaptırmaları gereklidir.
Tüm ülkelerden Abu Dhabi’ye gelişlerde aşılı yolcularda karantina uygulanmayacaktır. BAE makamları, Sağlık Bakanlığımız tarafından uluslararası seyahatler için uygulanan PCR testinin sonuçlarını kabul etmektedir.
İl Sağlık Müdürlükleri tarafından belirlenen merkezlerde numune vererek, yetkilendirilmiş laboratuvarlarda yapılan testlerin sonuçları, e-Devlet üzerinden İngilizce çıktı alınarak ibraz edilebilecektir. (Yoğunluğu nedeniyle tavsiye edilmemekle birlikte, havalimanlarımızda yapılan testlerin sonuçları da kabul edilmektedir.)
Ticaret Müşavirliklerimiz ve Ataşeliklerimiz
ABU DABİ
Hikmet IŞIL DENİZ
Ticaret Müşaviri
Turkish Embassy Office of the Commercial Counsellor
Embassies Area, West Zone 59- 02/1- Villa No:34 P.O.Box:3204, ABU DHABI / UNITED ARAB EMIRATES
Tel : 00 971 2 441 77 02
Fax: 00 971 2 441 77 22
E-Mail : abudhabi@ticaret.gov.tr
DUBAİ
Ahmet CANLI
Ticaret Ataşesi
Ersoy ERBAY
Ticaret Ataşesi
Turkish Consulate General Office of the Commercial Attache
Dubai World Trade Center Tower 29 th floor P.O.Box.:9221 DUBAI / UNITED ARAB EMIRATES
Tel : 00 971 4 332 79 33
IP Tel : 0 312 204 81 34
Fax : 00 971 4 332 53 43
E-Mail : dubai@ticaret.gov.tr