2020 Yılına İyimser Başlayan Dünya Ekonomisi Corona Virüs Tehdidi ile Karşı Karşıya

2019 yılında dünya ekonomisinde yavaşlamaya, dünya ticaretinde ise daralmaya yol açan unsurlarda yaşanan iyileşmeler nedeniyle dünya ekonomisi 2020 yılına daha iyimser beklentiler ile başlamıştı. ABD-Çin ticaret anlaşmasının imzalanması, Brexit belirsizliğinin ortadan kalkması ve genişletici para politikaları beklentileri ile 2020 yılında dünya ekonomisinde yüzde 2,6 büyüme beklentisi bulunmaktadır. Ancak bu iyimser beklentiler önüne Çin’de yaşanan corona virüs olayı önemli bir tehdit olarak çıkmıştır. Sürecin uzamasına bağlı olarak dünya ekonomisinde yavaşlama riski artmaktadır.

Büyük Britanya Avrupa Birliği ile İlişkileri Üçüncü Ülke Statüsünde Sürdürmeyi İstiyor 

Büyük Britanya 31 Ocak 2020 tarihinde Avrupa Birliği’nden resmen ayrılmıştır. Ayrılık anlaşması gereğince Büyük Britanya 31 Aralık 2020 tarihine kadar AB tek pazarı içinde kalmaya devam edecektir. 31 Aralık tarihine kadar vergisiz ve kotasız karşılıklı serbest ticaret sürecektir. Büyük Britanya ve AB bundan sonraki ilişkileri için mart ayı başından itibaren müzakereye başlayacaktır. Büyük Britanya AB ile Dünya Ticaret Örgütü üyesi üçüncü bir ülke olarak ilişkilerin yürütmek istemektedir. Bunun anlamı Büyük Britanya ile AB arasında bir serbest ticaret anlaşması uygulanacaktır. Bu anlaşma hükümlerince ikili ticarette vergi ve kotaların yine sıfır olması hedeflenmektedir. Böyle olursa Büyük Britanya ile AB arasında vergisiz ve kotasız ticaret 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren de devam edecektir. Büyük Britanya AB dışındaki üçüncü ülkeler ile de Dünya Ticaret Örgütü kuralları gereği üçüncü ülke statüsünde ticaret yapacaktır. Büyük Britanya üçüncü ülkelere ticarette gümrük vergisi uygulayacaktır. Ancak Büyük Britanya üçüncü ülkeler ile de serbest ticaret anlaşmaları yapmayı, vergisiz ve kotasız ticareti hedeflemektedir.  

Corona Virüs Belirsizliği Emtia ve Metal Fiyatlarında Sert Düşüşlere Yol Açtı 

2019 yılında durağan kalan emtia ve metal fiyatları ABD ile Çin arasında ilk faz ticaret anlaşmasının imzalanması ile ocak ayı başında yüzde 5-10 arasında artışlar göstermişti. Ancak Çin’de ortaya çıkan corona virüsü vakası nedeniyle emtia ve metal fiyatlarında yüzde 10-15 arasında sert düşüşler yaşanmıştır. Virüs vakasında belirsizlik halinde fiyatlar durağan kalacaktır, yayılması halinde yeni düşüşler gerçekleşecektir. Kontrol altına alınması halinde ise fiyatlar yeniden ocak ayı ortası fiyatlarına gelerek ABD-Çin ikinci faz ticaret anlaşmasını beklemeye başlayacaktır.    

2020 Yılında Küresel Koşullar Türkiye İçin Daha Olumlu Olacak; Corona Virüs Etkisi İse Belirsiz  

2019 yılında dünya ticaretindeki artan korumacılık eğilimi ile Brexit belirsizliği ve bunlara bağlı olarak dünya ekonomisinde ortaya çıkan yavaşlama ve dünya mal ticaretinde yaşanan daralma Türkiye için olumsuz küresel koşullar yaratmıştı.  2020 yılında ise bir çok gelişmeye bağlı olarak Türkiye için küresel koşullar bir önceki yıla göre daha olumlu olacaktır. ABD-Çin ticaret anlaşması ve Brexit belirsizliğinin ortadan kalkması ile dünya ekonomisi ve ticaretinde daha yüksek büyümeler beklenmektedir. 2020 yılı boyunca genişletici para politikalarının sürmesi ve göreceli daha yüksek bir finansal istikrar beklenmektedir. Bunlara bağlı olarak Türkiye için daha uygun koşullar oluşacaktır. Küresel alanda iki önemli risk ise ABD-İran gerginliği ve Ortadoğu bölgesi ağırlıklı jeopolitik riskler ve corona virüs etkisinin yayılması olacaktır.  
         
Küresel Finansal İstikrar ve Makro Göstergelerdeki İyileşmeler ile Dış Borçlar Kolay Çevriliyor 

Son 10 yılda Türkiye’de bankaların ve özellikle reel sektör şirketlerinin döviz borçları ve yurtdışı borçları önemli artışlar göstermişti.  Bu nedenle dünyada ve Türkiye’de yaşanan sıkıntılı dönemlerde bu borçların çevrilebilmesi önemli bir risk olarak değerlendirilmektedir. Özellikle 2019 yılında bu endişe daha çok yaşanmıştır. Ancak 2019 yılının ikinci yarısından itibaren küresel ölçekte genişletici para politikaları uygulanması ve bunun katkısı ile Türkiye’de de makro göstergelerde sağlanan iyileşmeler sonucu 2019 yılında dış borçlar yüksek oranlı olarak çevrilmiştir. Dış borç çevirme oranı bankalarda yüzde 89,4 ve şirketlerde yüzde 95,4 olmuştur. 2020 yılında da dış borçların yüksek oranlı çevrileceği öngörülmektedir.      
  
Enflasyon Beklentilerini Dikkate Alan TC. Merkez Bankası Faiz İndirimlerini Sürdürecek 

TC. Merkez Bankası 2020 yılının ilk toplantısında da faizleri indirmeye devam etmiştir. 75 baz puan indirim ile politika faizi yüzde 11,25’e inmiştir. TC. Merkez Bankası 2020 yılı içinde bir an önce tek haneli politika faizine geçmeyi hedeflemektedir. Enflasyondaki gelişmelerden çok enflasyon beklentilerini dikkate alan Merkez Bankası önümüzdeki aylarda da faiz indirimlerini sürdürecektir. Tek haneli politika faizine temmuz ayı ile ulaşılabilecektir.